«Εφυγε» ο έλληνας σκηνογράφος του Κασσαβέτη

Σε ηλικία 86 ετών πέθανε χθες στην Αθήνα ο σκηνογράφος και σχεδιαστής παραγωγής Φαίδων Παπαμιχαήλ ένα ακόμη θύμα της επάρατου νόσου. Γνωστός κυρίως από τη συνεργασία του με τον Τζον Κασσαβέτη, ο Παπαμιχαήλ γεννήθηκε το 1922 στη Θεσσαλονίκη και έφυγε από την Ελλάδα με την κήρυξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για να καταταγεί στη βρετανική αεροπορία. Μετά το τέλος του πολέμου έφυγε για τις ΗΠΑ όπου παντρεύτηκε παραπάνω από μία φορά.

Επέστρεψε στην Αθήνα αρχές της δεκαετίας του 1950 και άρχισε να ασχολείται με τις εικαστικές τέχνες. Ακολούθησαν σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών των Παρισίων όπου ο Παπαμιχαήλ μαθήτευσε στην Κομεντί Φρανσέζ ως βοηθός σκηνογράφου. Εκεί γνώρισε και τον Ζυλ Ντασσέν, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με τον κινηματογράφο στις ταινίες «Φαίδρα» και «Ποτέ την Κυριακή». Μάλιστα, σε συνέντευξή του στο «Βήμα» το 2003 ο Παπαμιχαήλ είχε αναφερθεί στον Ντασσέν ως «ο πρώτος μου δάσκαλος».

Ο άνθρωπος όμως που έπαιξε τον σημαντικότερο ρόλο στην επαγγελματική ζωή του Φαίδωνα Παπαμιχαήλ ήταν ο εξάδελφός του, ο Τζον Κασσαβέτης, με τον οποίο συναντήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1963 (ο κωνσταντινουπολίτης πατέρας του Παπαμιχαήλ ήταν πρώτος εξάδελφος της μητέρας τού Κασσαβέτη). Ο Κασσαβέτης παρότρυνε τον Παπαμιχαήλ να ξαναπάει στην Αμερική και να ασχοληθεί μετον κινηματογράφο, όπως και έγινε, αφού πρώτα ο Παπαμιχαήλ πέρασε από τη θέση του επικεφαλής του Τμήματος Διαφήμισης και Δημοσίων Σχέσεων της εταιρείας ιδιωτικών αεροπλάνων Lear Jet (ο Παπαμιχαήλ ήταν φίλος του ιδιοκτήτη της εταιρείας).

Τα «Πρόσωπα» (1968) σηματοδότησαν την έναρξη της πλούσιας επαγγελματικής συνεργασίας του Κασσαβέτη με τον Παπαμιχαήλ. Δούλεψαν μαζί στους «Συζύγους», στη «Μια γυναίκα εξομολογείται», στη «Δολοφονία ενός κινέζου μπουκμέικερ» αλλά και στο κύκνειο άσμα του σκηνοθέτη, την «Ερωτική θύελλα». « Μείναμε στο Χόλιγουντ με τον Τζον και αρχίσαμε τις τρέλες,γιατί ήμασταν και οι δύο τρελοί » είχε πει ο Παπαμιχαήλ στο «Βήμα». « Ημασταν όλο ιδέες… ».

Το 1995 ο Παπαμιχαήλ δούλεψε στην ταινία «Χάρισέ μου τ΄ άστρα» που σκηνοθέτησε ο Νικ Κασσαβέτης, γιος του Τζον. Διευθυντής φωτογραφίας σε εκείνη την ταινία ήταν ο γιος του αποθανόντος σκηνογράφου, ο οποίος εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον τομέα του, υπογράφοντας τη διεύθυνση φωτογραφίας σε ταινίες όπως «Walk the line», «Πλαγίως», «Τελευταίο τρένο για τη Γιούμα» και προσφάτως το «W» του Ολιβερ Στόουν που αναφέρεται στον πρόεδρο Μπους.