Οταν οι μετοχές ανεβαίνουν, όλοι είναι ευτυχισμένοι.
Οταν πέφτουν, αρχίζει η γκρίνια
Oταν τα χρηματιστήρια ανεβαίνουν, όλοι είναι ευτυχισμένοι. Οταν τα πράγματα όμως πάνε άσχημα, τότε αρχίζει η γκρίνια και ορισμένες φορές ακόμα και τα σενάρια συνωμοσίας. Ετσι, όταν το ΧΑ, αφού πρώτα ανέβηκε 260% από το τέλος του Μαρτίου του 2003 ως το περασμένο καλοκαίρι από τις μαζικές τοποθετήσεις των «καλών» ξένων θεσμικών χαρτοφυλακίων, έπεσε σχεδόν 40% εφέτος, η πτώση αποδόθηκε σε κάποιους «κακούς» ξένους (δυο τρία hedge funds) που πουλούσανε ανοιχτά τα ελληνικά bleu chips.
Μικρή σημασία φαίνεται ότι έχει εξάλλου το γεγονός ότι στο ΧΑ πλέον δραστηριοποιούνται εκατοντάδες ξένοι θεσμικοί από όλο τoν κόσμο, ελέγχοντας περισσότερες από τις μισές μετοχές. Αυτό σημαίνει δηλαδή ότι όταν οι μετοχές πέφτουν χάνουν συνολικά και οι περισσότεροι ξένοι θεσμικοί. «Ανοιχτές θέσεις» στο ΧΑ δεν είχαν μόνο δυο τρεις τριαντάρηδες διαχειριστές, αλλά αρκετοί ξένοι θεσμικοί ως αντιστάθμισμα του επενδυτικού τους κινδύνου. Η ελληνική αγορά έχει εξάλλου αρκετούς ξένους με «αντικρουόμενα συμφέροντα» για να παραδοθεί στις ορέξεις κάποιων μικρών παικτών. Ορισμένοι επιθετικοί τριαντάρηδες όμως είναι σε θέση να επιτείνουν με τις κινήσεις τους την πτώση. Ετσι, ενδεχομένως το εύρος της πτώσης- κυρίως στην ατμομηχανή του ΧΑ, δηλαδή τις τραπεζικές μετοχές- να ήταν απόρροια και των στρατηγικών ορισμένων hedge funds. Οι εξωχρηματιστηριακές αγορές, οι αγορές δηλαδή στις οποίες οι συναλλαγές διεξάγονται διμερώς, φαίνεται ότι βοήθησαν σε αυτό, καθώς σε αυτές διαπραγματεύονται σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα, των οποίων η αξία βασίζεται σε αποτιμήσεις των ίδιων νομικών προσώπων που τις λειτουργούν και που σε πολλές περιπτώσεις είναι οι αντισυμβαλλόμενοι των πελατών τους. Το εύρος της πτώσης δημιούργησε πάντως προϋποθέσεις για μια ανοδική αντίδραση και ορισμένα χαρτοφυλάκια έδειξαν διατεθειμένα να βρουν αγοραστές στις μεγάλες σε κεφαλαιοποίηση εταιρείες του ΧΑ, περιορίζοντας παράλληλα και την υποτιμητική κερδοσκοπία. Συνολικά πάντως οι ελληνικές μετοχές δεν υποχώρησαν εξαιτίας δύο ή τριών «κακών» ξένων. Η πιστωτική κρίση, το αυξημένο κόστος χρήματος, ο πληθωρισμός και τα επίπεδα ρεκόρ στις τιμές του πετρελαίου αποτέλεσαν μια παγκόσμια πραγματικότητα. Η αποδυνάμωση των μακροοικονομικών και εταιρικών μεγεθών στην Ελλάδα, η πολιτική αστάθεια στην Τουρκία και η επιδείνωση των οικονομιών στην περιοχή, ήταν επίσης μια πραγματικότητα. Η πτώση επηρέασε λοιπόν το σύνολο της αγοράς: τους βασικούς μετόχους, τα στελέχη που ο μισθός τους είναι συνδεδεμένος με την πορεία των μετοχών, τους θεσμικούς, αλλά και τους μικροεπενδυτές. Το αν η ανοδική αντίδραση περιορίσει τις απώλειες… αυτές δεν θα εξαλειφθούν από τη μια μέρα στην άλλη, παρά μόνον όταν αλλάξουν συνολικά τα πράγματα…
