Ο αιώνας αυτός από το 1922 μέχρι σήμερα το 2022 είναι μια περίοδος τόσο πυκνή για την Ελλάδα και τον ελληνισμό που όσες ιστορικές αναδρομές, εξιστορήσεις μελέτες και έρευνες και εάν γίνουν, σίγουρα θα φωτίζουν νέες πτυχές και σημεία άξια προσοχής και εμβάθυνσης. Το 1922 ως έτος ορόσημο έχει χαραχθεί στη συλλογική μνήμη μας ως μια κορυφαία τραγική στιγμή, ως το απροσδόκητο τέλος της παρουσίας του ελληνισμού στη Μικρά Ασία. Το τέλος του οράματος της «Μεγάλης Ιδέας» και η διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας στα σημερινά σχεδόν γεωγραφικά της όρια μπορεί συμβατικά να θεωρηθεί ως έτος απαρχής μιας νέας πορείας.
Η ίδρυση του «Ελευθέρου Βήματος», όπως ήταν ο τίτλος της εφημερίδας τα προπολεμικά χρόνια, στις 6 Φεβρουαρίου του 1922 συμπίπτει χρονικά με την κορύφωση της μικρασιατικής περιπέτειας, σε μια περίοδο που τα πολιτικά πάθη και οι αντιπαλότητες ήταν ιδιαίτερα οξυμμένες. Ιδεολογικά και πολιτικά, το «Ελεύθερον Βήμα» τάσσεται από την πρώτη στιγμή στο πλευρό του Ελευθέριου Βενιζέλου και του Κόμματος των Φιλελευθέρων – μια επιλογή που θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι διατηρήθηκε στον χρόνο καθώς πάντοτε, ακόμη και ως «Βήμα», είχε μια σαφή πολιτική και ιδεολογική κατεύθυνση χωρίς ωστόσο να απολέσει στοιχεία και χαρακτηριστικά εγκυρότητας, αντικειμενικότητας και αξιοπιστίας.
«Το Βήμα» «αιχμαλώτισε» την Ιστορία, την πολιτική, τον πολιτισμό, τις διεθνείς σχέσεις και ανακατατάξεις, την τεχνολογική εξέλιξη
Στις σελίδες του φιλοξένησε κείμενα των σπουδαιότερων εκπροσώπων της δημοσιογραφίας, της πολιτικής, της οικονομίας, των γραμμάτων και των τεχνών, που άφησαν τη σφραγίδα τους όχι μόνο στην εξέλιξη της εφημερίδας αλλά και της ελληνικής κοινωνίας γενικότερα.
Μέσα από τα φύλλα του «Βήματος» μπορεί κανείς να περιδιαβεί όλον τον ιδιαίτερα έντονο και γεμάτο 20ό αιώνα – γεγονότα που σημάδεψαν την ανθρωπότητα, άλλαξαν τον ρου της Ιστορίας και έμειναν στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων. «Αιχμαλώτισε» την Ιστορία, την πολιτική, τον πολιτισμό, τις διεθνείς σχέσεις και ανακατατάξεις, την τεχνολογική εξέλιξη και τα προσέφερε στον έλληνα αναγνώστη με τρόπο πάντοτε σύγχρονο και ελκυστικό, καταφέρνοντας να γίνει μία καθημερινή και κυριακάτικη συνήθειά του για πολλές δεκαετίες. Προσωπικά μπορώ να πω ότι η αγορά του κυριακάτικου φύλλου ήταν μία οικογενειακή παράδοση, μία ιεροτελεστία στην οποία μυήθηκα από μικρός από τον πατέρα μου και διατήρησα και εγώ περνώντας τα χρόνια. Κυριακή σήμαινε «Κυριακάτικο Βήμα» στο τραπέζι και αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία της εφημερίδας. Πολλά από τα μεγάλα γεγονότα αυτών των 100 χρόνων δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως τα πληροφορηθήκαμε αλλά και τα κατανοήσαμε μέσα από την εφημερίδα. Από τον ξεριζωμό του ’22, τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο ως την Πτώση του Τείχους, την Οικονομική και Νομισματική Ενωση της Ευρώπης και την παγκόσμια υγειονομική κρίση, «Το Βήμα» πάντοτε ήταν ένα παράθυρο στον κόσμο και μια σταθερή συνιστώσα της ελληνικής πραγματικότητας – στοιχεία που δεν μπορούν πολλοί να αξιώσουν και να διεκδικήσουν.
Ηταν και παραμένει μία από τις πιο επιδραστικές εφημερίδες της χώρας, εμβληματική, με βαρύνοντα ρόλο και λόγο, γεγονός που οφείλεται τόσο στην ποιότητα της ύλης του αλλά και στο αναμφίβολα εγνωσμένο κύρος και στο μεγάλο και σημαντικό της ιστορικό αποτύπωμα.
Και βέβαια η σχέση της εφημερίδας με τη Θεσσαλονίκη και τη Μακεδονία είναι διαχρονική. Σχέση που ισχυροποιείται και ανανεώνεται καθώς η ίδια η πόλη αναζητά πλέον έναν άλλον ρόλο στην ευρύτερη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο, αλλά και στον κόσμο. Η ίδια η πόλη με την εξέλιξή της και οι άνθρωποί της διεκδικούν την παρουσία τους στις σελίδες των κορυφαίων εντύπων της χώρας.
Στον 21ο αιώνα και με τον Τύπο να περνά μέσα από συμπληγάδες και διαρθρωτικές αλλαγές στον τομέα της ενημέρωσης, «Το Βήμα» κατάφερε να προσαρμοστεί και να παραμείνει ζωντανό, συνεχίζοντας τη μακροχρόνια παράδοση. Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει στο Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων «Το Βήμα» και «Τα Νέα» καθώς η διάσωσή του και η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτό συνιστά μια πολύτιμη παρακαταθήκη. Είναι μια άτυπη καταγραφή της Ιστορίας, μια πηγή πλούτου και γνώσεων για τον μελετητή του μέλλοντος.
Εύχομαι στην εφημερίδα «Το Βήμα» να συνεχίσει να μας συντροφεύει και τα επόμενα πολλά χρόνια, πάντοτε με τη δημοσιογραφική αμεσότητα και την ερευνητική ματιά, την αντικειμενικότητα αλλά και την πλούσια ύλη της, όπως έκανε με περισσή επιτυχία τα 100 πρώτα της χρόνια.