Ο ελληνικός πολιτισμός από την εμφάνισή του στην αρχαιότητα είναι κατ’εξοχήν ένας πολιτισμός τού γραπτού λόγου βασισμένος στο ελληνικό αλφάβητο. Μάς έμαθαν και μάς εκτίμησαν στον κόσμο από τα γραπτά κείμενα των μεγάλων Ελλήνων δημιουργών.
Κάθε συμβολή στην γλώσσα μέσω ενός ποιοτικού γραπτού λόγου είναι εθνικό κεφάλαιο. Η ευαισθησία τού «Βήματος» απέναντι στην γλώσσα μας ειδικά και στην γλώσσα γενικότερα βοήθησε να καλλιεργηθεί και σε πολλούς αναγνώστες αυτής τής εφημερίδας ένα κίνητρο για ιδιαίτερη φροντίδα και ποιότητα στην χρήση τής γλώσσας. Γιατί κι αυτός είναι καίριος ρόλος κάθε μεγάλης εφημερίδας, να δημιουργεί πέρα και διά τής έγκυρης ενημέρωσης και «πρότυπα λόγου». Όντας τακτικός συνεργάτης τού «Βήματος» επί μακρά σειρά ετών, ανακαλώ στην μνήμη μου το πλήθος των δημοσιευμάτων για την γλώσσα από συνεργάτες τής εφημερίδας διαφόρων ειδικοτήτων∙ όχι μόνο από φιλολόγους, αρχαιελληνιστές, νεοελληνιστές, γλωσσολόγους, βυζαντινολόγους, φιλοσόφους, εκπαιδευτικούς, αλλά και αρχαιολόγους, πολιτικούς επιστήμονες, οικονομολόγους, νομικούς, κοινωνιολόγους, τεχνολόγους, κριτικούς τής τέχνης, φυσικούς, μαθηματικούς και άλλους.
Ο θησαυρός των κειμένων τού «Βήματος» σε ηλεκτρονική μορφή αποτελεί πολύτιμη και ήδη αξιοποιούμενη πηγή υλικού μελέτης τής ελληνικής γλώσσας
Οι ίδιοι οι διευθυντές και οι αρχισυντάκτες τού «Βήματος» και ο ίδιος ο εκδότης (αναφέρομαι στον αείμνηστο Χρήστο Λαμπράκη) ζητούσαν και ενθάρρυναν την σύνταξη άρθρων με απόψεις για την γλώσσα. Όχι με συγκεκριμένη κατεύθυνση, αλλά με ελευθερία γνώμης και μεγάλη ποικιλία απόψεων, συχνά και εντός τής εφημερίδας αλληλοσυγκρουομένων (κάποιες γλωσσικές αψιμαχίες λ.χ. μεταξύ των αείμνηστων Δ. Μαρωνίτη και Εμμ. Κριαρά με τον γράφοντα έχουν μείνει γνωστές). Έγραφαν ακόμη συχνά για την γλώσσα λ.χ. ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος, ο συγγραφέας – θεατρολόγος Μάριος Πλωρίτης, ο συγγραφέας – κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο συγγραφέας – καθηγητής τού ΕΜΠ Θεοδόσης Τάσιος και αρκετοί άλλοι.
Αλλά και το επιτελείο των δημοσιογράφων τού «Βήματος», από τους συντάκτες των κυρίων άρθρων μέχρι τους επί κεφαλής των διαφόρων δημοσιογραφικών τομέων και απλούς δημοσιογράφους, συνέτασσαν (και συντάσσουν ακόμη) πολύ προσεγμένα κείμενα σε γλωσσικό επίπεδο. Δημοσιογράφοι όπως ο Λέων Καραπαναγιώτης, ο Λεωνίδας Ζενάκος και ο Γιάννης Μαρίνος, για να αναφέρω ενδεικτικά μερικά ονόματα, και άλλοι όπως ο Κωνσταντίνος Καλλιγάς και ο Στάθης Ευσταθιάδης στοιχούσαν στο πνεύμα των μεγάλων συνεργατών τού «Βήματος», τού Ευάγγελου Παπανούτσου, τού Κ.Θ. Δημαρά, τού Άγγελου Τερζάκη, τού χρονογράφου Παύλου Παλαιολόγου και τού λογιότατου (και καυστικότατου) δημιουργού τής στήλης των «Οβιδιακών μεταμορφώσεων», τού πολιτικού Θανάση Κανελλόπουλου, πάλι ως ενδεικτικά ονόματα.
Η έμφαση στα πνευματικά – πολιτισμικά και κοινωνικοπολιτικά θέματα δόθηκε για μεγάλο διάστημα από τις στήλες των «Εποχών» παλαιότερα και των «Νέων Εποχών» αργότερα μέχρι σήμερα με εκδοτική ευθύνη τού Γιάννη Πρετεντέρη (με συνεργάτιδα την Ελένη Βουλτσίδου). Από τις στήλες αυτές δοκιμάστηκε ―συχνά και μέσω διαλόγου που προκάλεσαν― η αντοχή απαιτητικών κειμένων και μαζί η δημόσια πνευματική προσφορά μεγάλης ομάδας τακτικών αρθρογράφων, μεταξύ των οποίων και ο γράφων. Προσωπικά θεωρώ ότι τα κείμενα αυτά, που έμμεσα λειτούργησαν και ως πρότυπα λόγου στο σύνολό τους, ήταν (και είναι) και μια γενναία συμβολή σε μια προσεγμένη χρήση τής ελληνικής γλώσσας και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αρκετά από τα κείμενα αυτά έχουν εισαχθεί και στα σχολικά βιβλία τής γλώσσας.
Τελικά, ο θησαυρός των κειμένων τού «Βήματος» σε ηλεκτρονική μορφή αποτελεί πολύτιμη και ήδη αξιοποιούμενη πηγή υλικού μελέτης τής ελληνικής γλώσσας. Η χώρα χρειάζεται τέτοιες παραδοσιακές εφημερίδες ―«Το Βήμα» δεν είναι η μόνη― με υψηλό επίπεδο ενημέρωσης που δεν μπορεί να μη συνοδεύεται και από ανάλογο επίπεδο γλωσσικής έκφρασης.