Η Ελλάδα του σήμερα, στο ταραγμένο περιβάλλον της 3ης δεκαετίας του 21ου αιώνα, είναι μια ισχυρή δημοκρατική χώρα, με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και αδιαμφισβήτητη ευρωπαϊκή πορεία. Τα οικονομικά επιτεύγματά της αντανακλώνται στο υψηλό επίπεδο ευημερίας των πολιτών της.
Η κατάκτηση της σημερινής της θέσης κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν, με δεδομένο ότι όλη η νεότερη ιστορία της χαρακτηρίζεται από μεγάλες εθνικές περιπέτειες και τραγωδίες. Ας συλλογιστούμε με αφορμή την επέτειο έκδοσης του «Βήματος»: ακριβώς 100 χρόνια πριν, ποιο μέλλον διαγραφόταν για την κατεστραμμένη Ελλάδα από τη μικρασιατική τραγωδία; Ηττημένη, με εξαντλημένους πόρους και ταυτόχρονα με το βαρύ καθήκον να περιορίσει την ανθρωπιστική καταστροφή με το 1,5 εκατ. ξεριζωμένους Μικρασιάτες.
Η ιστορία και οι αποτιμήσεις της δεν εμπίπτουν βέβαια στη δική μας αρμοδιότητα. Tο ερώτημα τίθεται ρητορικά και μόνον ως υπενθύμιση της μεγάλης πορείας προόδου που έκτοτε διένυσε η χώρα, καταφέρνοντας να αντιμετωπίσει τις τεράστιες συνέπειες της τότε καταστροφής, αλλά και των επόμενων γνωστών εθνικών περιπετειών που ακολούθησαν. Η Ελλάδα, σημειώνει ο πανεπιστημιακός Στάθης Καλύβας σε μια θεώρηση της νεότερης ιστορίας μέσω των κύκλων κατάρρευσης και άνθησής της, έχει επανειλημμένα καταφέρει να υλοποιήσει στόχους που αντικειμενικά ξεπερνούσαν τις δυνατότητές της.
Η Ελλάδα έχει καταγράψει μεγάλη πορεία προόδου σε όλα τα επίπεδα. Έχει προβεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση, στην οικονομία, στην παιδεία και σε κάθε τομέα της δημόσιας ζωής
Ενας από τους λόγους στους οποίους ο πανεπιστημιακός δάσκαλος αποδίδει, πέραν των άλλων, τον διαχρονικά θετικό απολογισμό είναι η μεγάλη φιλοδοξία της στοχοθέτησης που υπάρχει ως αναγκαία αρχική συνθήκη στα μεγάλα εγχειρήματα της χώρας. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι κάτι που πρέπει να εξακολουθήσει να μας χαρακτηρίζει.
Η Ελλάδα έχει πράγματι καταγράψει μεγάλη πορεία προόδου σε όλα τα επίπεδα. Εχει προβεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση, στην οικονομία, στην παιδεία και σε κάθε τομέα της δημόσιας ζωής. Οι δημοκρατικοί θεσμοί της είναι ισχυροί, όπως κατεδείχθη με τον εξοβελισμό του νεοναζιστικού μορφώματος από το δημόσιο πεδίο.
Πολλές από τις παθογένειες που τη χαρακτήριζαν διαχρονικά και λειτουργούσαν σαν τροχοπέδη στην ανάπτυξη και στον εκσυγχρονισμό της ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Το ίδιο συμβαίνει και με κάποιες αντιλήψεις που μαρτυρούσαν ανορθολογισμό. Ενα κορυφαίο παράδειγμα αυτής της κατηγορίας είναι η για δεκαετίες αδυναμία αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Της ακίνητης ιδίως, εκτεθειμένης εκ των πραγμάτων στον κίνδυνο σφετερισμού της.
Χρειάστηκε το σοκ της οικονομικής κρίσης για να μπει επιτακτικά το θέμα της αξιοποίησής της με τηνσύσταση, το 2016, του Υπερταμείου. Ανεξαρτήτως των συνθηκών υπό τις οποίες ιδρύθηκε, η ίδρυση του Υπερταμείου ανταποκρίνεται σε μια διαχρονική ανάγκη κρίσιμης σημασίας για την αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Πολλές χώρες άλλωστε, ευρωπαϊκές και μη, αναγνωρίζοντας την καθοριστική συμβολή της δημόσιας περιουσίας στην ανάπτυξη, έχουν προχωρήσει σε ανάλογες κινήσεις. Ορισμένες, πολύ νωρίτερα.
Το έργο που καλείται να φέρει σε πέρας το Υπερταμείο/Growthfund πλέον από εφέτος, καθώς μετασχηματίστηκε σε κρατικό επενδυτικό ταμείο ακολουθώντας τη διεθνή εμπειρία, είναι ισοδύναμο ενός μεγάλου εγχειρήματος. Η δημόσια περιουσία δεν είναι επακριβώς καταγεγραμμένη και συνεπώς η θεωρούμενη αξία της υπολείπεται της πραγματικής. Ομως, η προσπάθεια έχει αρχίσει. Ηδη τρέχει διαγωνισμός για τα πρώτα 1.000 ακίνητα της ΕΤΑΔ (500 στην αρχική φάση συν 500 που θα προστεθούν) και την επόμενη χρονιά θα ακολουθήσει για το σύνολο των ακινήτων, περίπου 70.000. Στόχος, η κατάρτιση μέσα στην τριετία ενός ψηφιακού μητρώου ακινήτων με καθαρή εικόνα και αποτίμηση της αξίας τους.
Αυτή είναι μια μόνο πτυχή της λειτουργίας του Υπερταμείου, καθώς η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας δεν εξαντλείται στο θέμα των ακινήτων. Εχοντας στο χαρτοφυλάκιό του το σύνολο σχεδόν των δημόσιων επιχειρήσεων, αποσκοπεί με την πολιτική του, ως ενεργός μέτοχος στον περαιτέρω εκσυγχρονισμό τους, στην αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχουν στους πολίτες και στη μεγέθυνση της αξίας τους.
Η ίδρυση του Υπερταμείου συνιστά ουσιαστικά μια ακόμη μεταρρυθμιστική τομή που προστίθεται στις άλλες που έκανε η χώρα στην προσπάθεια εξόδου της από την κρίση και στην προοπτική της ανάπτυξής της. Μια τομή που ανακαλεί, με μια έννοια, τα φιλόδοξα εγχειρήματα στα οποία πάντοτε προχωρούσε η Ελλάδα σε κάθε δύσκολη ιστορική στιγμή.
Το Υπερταμείο έχει επίγνωση του νήματος που το συνδέει με τις μεταρρυθμιστικές επιλογές του παρελθόντος και βαθιά αίσθηση της αποστολής του. Λειτουργώντας με δεσμευτικές αρχές έναντι του περιβάλλοντος και των δικαιωμάτων των επόμενων γενεών σε έναν φιλικό κόσμο, όπως άλλωστε όλα τα δημόσια επενδυτικά ταμεία, πρωτοστατεί στη μάχη για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την πράσινη μετάβαση. Συνδεδεμένο με τους στρατηγικούς στόχους της χώρας, προχωρεί παράλληλα σε διεθνείς συνεργασίες, όπως με το ΕΜΕΝΑ, το δίκτυο των «Υπερταμείων» της Μεσογείου, που προάγουν την ιδέα κοινών δράσεων για τη βιωσιμότητα και την ευημερία στην ευρύτερη περιοχή. Και με το OPSWF, τη διεθνή σύμπραξη κρατικών επενδυτικών ταμείων και μεγάλων ιδιωτικών κεφαλαίων με στόχο την πράσινη μετάβαση.
Η σταθερότητα που απολαμβάνει η χώρα, παρά τη διεθνή αναστάτωση και τις πιέσεις από τις προκλήσεις στο εγγύς περιβάλλον της, επιτρέπει την αισιόδοξη εκτίμηση για την περαιτέρω πρόοδό της. Το Υπερταμείο, στο μερίδιο που του αναλογεί, θα συμβάλει σε αυτό πετυχαίνοντας τους φιλόδοξους και ξεκάθαρους στόχους του με πρόταγμα το δημόσιο συμφέρον.