Εδώ και 100 χρόνια η εφημερίδα «Το Βήμα» αποτέλεσε και αποτελεί έναν χώρο διαρκούς διαλόγου, προβληματισμού και αναστοχασμού. Προσωπικότητες της τέχνης, των γραμμάτων και της επιστήμης ανταλλάσσουν ιδέες και συνδιαμορφώνουν την πνευματική ιστορία του τόπου μας που γράφεται παράλληλα με την πολιτική.
Το ευρύτερο πλαίσιο που διασφαλίζει η εφημερίδα εγγράφεται στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και εκσυγχρονισμό της χώρας, συμβάλλοντας στην ανάδειξη των δομικών παθογενειών της και των αιτίων της υστέρησής της μέσα από δημιουργικές προτάσεις για την υπέρβασή τους.
Για τους ανθρώπους της επιστήμης και της διανόησης η προσαρμογή στους κανόνες μιας εφημερίδας είναι και μια άσκηση εξωστρέφειας, επικοινωνίας με το μεγάλο κοινό και απεγκλωβισμού από την ασφάλεια του μικρόκοσμου των «ειδικών» και της ελίτ των «ειδημόνων».
Η εφημερίδα «Το Βήμα» προσφέρει αυτή τη δυνατότητα χωρίς να επιβάλλει εκπτώσεις ποιότητας μέσα από την υπεραπλούστευση και την προχειρότητα της βιαστικής εκλαΐκευσης στο όνομα της μαζικότητας, της εμπορικότητας και της συνθηματολογίας του συρμού.
Η βασική προϋπόθεση για να μπορεί ένας επιστήμονας, ο οποίος θέλει να συνδέεται με την κοινωνική πραγματικότητα, να διατυπώσει έναν γόνιμο προβληματισμό, διατυπώθηκε από τις αρχές του περασμένου αιώνα από τον γερμανό φιλόσοφο Ε. Χούσερλ με τη φαινομενολογική έννοια της «εποχής»: Η εποχή, κατά Χούσερλ, προτείνει να τεθεί εντός παρενθέσεως κάθε κριτική χωροχρονικά περιορισμένη των πραγματικών γεγονότων προκειμένου να λάβει χώρα μια βαθύτερη κατανόηση αυτού που συμβαίνει. Η «εποχή» δεν είναι άρνηση του θετικισμού ή των φυσικών επιστημών αλλά η ανάδειξη της ικανότητας του ατόμου να σκεφτεί χωρίς έναν εισβάλλοντα εξωτερικό θόρυβο του εδώ και τώρα.
Για παράδειγμα, ενώ ως ψυχαναλυτές θεωρούμε ότι το ασυνείδητο είναι άχρονο, η «εποχή» μας επιτρέπει να σκεφτούμε τη σύνδεση μεταξύ ασυνείδητων κινήτρων και συνειδητής έκφρασης των συμπεριφορών εντός της κοινωνικής πραγματικότητας.
Μια τέτοια σύνδεση μας επιτρέπει, χρησιμοποιώντας έξυπνα τα εργαλεία ψυχοκοινωνικής και ψυχαναλυτικής ερμηνείας των θεσμών, να κατανοούμε καλύτερα την αδυναμία διαλόγου, την ανάδυση φανατισμών και διχοτομήσεων, τη διάψευση των πραγματικών αιτίων θεσμικών παρεκκλίσεων και παθογενειών, την προσχηματική αντιμετώπιση δομικών προβλημάτων που καθορίζουν την αποτυχία πολλών και φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων.
Ο ρόλος του έντυπου Τύπου είναι καίριος και αναντικατάστατος ως προς τη διαμόρφωση κριτηρίων επιλογής, κατανόησης και σύνδεσης του τεράστιου όγκου πληροφοριών που καταναλώνονται χωρίς επεξεργασία με μια διαδικασία νοηματοδότησης
Πώς όμως μπορούμε να φανταστούμε αυτή τη διαδικασία αναστοχασμού στο νέο μιντιακό τοπίο όπου η τεχνολογία επιτρέπει ταυτόχρονη μετάδοση της πληροφορίας σε πλανητικό επίπεδο και επιβάλλει ταχύτητες που μπορεί να λειτουργούν διαλυτικά για τη σκέψη;
Ο ρόλος του έντυπου Τύπου είναι καίριος και αναντικατάστατος ως προς τη διαμόρφωση κριτηρίων επιλογής, κατανόησης και σύνδεσης του τεράστιου όγκου πληροφοριών που καταναλώνονται χωρίς επεξεργασία με μια διαδικασία νοηματοδότησης.
Η πρόκληση είναι η αποτελεσματική και καινοτόμα μεταφορά στο σύγχρονο πλαίσιο της σκέψης που δεν καθορίζεται από το εφήμερο αλλά καθορίζει την ερμηνεία του και τη στάση μας απέναντί του.