«Ούτε σκέψη δεν υπάρχει για πρόωρες εκλογές…» μεταδίδουν από το Μέγαρο Μαξίμου θέλοντας να κλείσουν τη σχετική συζήτηση και να ακυρώσουν τα όποια σενάρια κυκλοφορούν για εκλογικό φθινοπωρινό αιφνιδιασμό. Παρά το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα, όπως φαίνεται και από τις τελευταίες εξελίξεις (δημοψήφισμα για τη «μικρή ΔΕΗ», κινητικότητα στην Κεντροαριστερά, προφυλακίσεις χρυσαυγιτών κτλ.), είναι πολύ ασταθές και κανείς δεν μπορεί να κάνει με ασφάλεια μακροπρόθεσμες προβλέψεις, από το πρωθυπουργικό επιτελείο επιμένουν, ανεξάρτητα αν πείθουν, ότι ο σχεδιασμός του Αντώνη Σαμαρά δεν έχει αλλάξει.
Η κεντρική γραμμή είναι ότι ο Πρωθυπουργός παραμένει προσηλωμένος στη στρατηγική που έχει χαράξει για εξάντληση της τετραετίας μέσω της εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας από την παρούσα Βουλή.
«Αυτός ο στόχος δεν αλλάζει, εκτός βέβαια από την περίπτωση ατυχήματος» υπογραμμίζουν κυβερνητικές πηγές, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσουν και τους πιστωτές που έχουν διαμηνύσει ότι δεν επιθυμούν πρόωρη εκλογική αναμέτρηση.
Η κυρίαρχη άποψη στο πρωθυπουργικό επιτελείο είναι ότι πρέπει να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για το χρέος και μετά να εξεταστούν τα διάφορα σενάρια υπό το πρίσμα και της προεδρικής εκλογής. Η λύση για το χρέος, με βάση τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, θα προσδιοριστεί περί τα τέλη του Νοεμβρίου και άρα μόνο τότε μπορεί να γίνει συζήτηση επί πραγματικής βάσης και να τεθούν τα όποια διλήμματα.
Αν και υπάρχουν εισηγήσεις στο πρωθυπουργικό γραφείο –λέγεται ότι μεταξύ αυτών είναι και ο Πρόεδρος της Βουλής Ευάγγελος Μεϊμαράκης, ενώ διαψεύδεται ότι παρόμοιες απόψεις έχει και ο πρωθυπουργικός σύμβουλος Χρύσανθος Λαζαρίδης – για προσφυγή σε εκλογές το φθινόπωρο, αυτές δεν εισακούονται μέχρι στιγμής.
Οι εκλογές και το δίλημμα
Με βάση τις συζητήσεις που έχουν γίνει στα υψηλά κλιμάκια της κυβερνητικής εξουσίας, η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες περί τα τέλη του φθινοπώρου μπορεί να υπάρξει μόνο υπό μία προϋπόθεση: «Η κυβέρνηση θα έχει πετύχει μια βέλτιστη λύση για το χρέος, την οποία δεν θα έχει ακόμη υπογράψει, αλλά θα την περιγράψει στον ελληνικό λαό. Τότε οφείλει να πάει στη Βουλή με τη λύση για το χρέος και να εκκινήσει τη διαδικασία εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας» λένε κυβερνητικά στελέχη και υπουργοί που έχουν γνώση των παρασκηνιακών συζητήσεων.
«Δεν πρέπει να κερδίσουμε μια καλή λύση για το χρέος και να καρπωθεί τα οφέλη ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν πρέπει να του κάνουμε τέτοιο δώρο» τονίζουν οι ίδιοι παράγοντες, μεταξύ των οποίων και ορισμένοι υπουργοί, όπως ο Μάκης Βορίδης. Παράλληλα διευκρινίζουν ότι εκείνη την περίοδο η ΝΔ πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία να ξεκινήσουν οι κοινοβουλευτικές διαδικασίες για την προεδρική εκλογή και ταυτόχρονα να θέσει το δίλημμα στους βουλευτές, ιδιαίτερα τους πολλούς ανεξάρτητους, ότι «αυτή είναι η λύση για το χρέος, ψηφίστε για Πρόεδρο για να εξαντληθεί η τετραετία», αλλιώς υπάρχει και ο δρόμος των εκλογών.
Το νέο κυβερνητικό σενάριο στηρίζεται στο δίλημμα: «Ολοκληρώνεται η λύση για το χρέος με την υπογραφή Σαμαρά ή ξεκινά από την αρχή μια διαδικασία διαπραγμάτευσης με Τσίπρα και με αβέβαια αποτελέσματα;».
«Πρώτα αλλαγή του κλίματος»
Βέβαια υπάρχει και ένας άλλος λόγος, εκτός από τις διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους, που ο Πρωθυπουργός –αλλά και μια σειρά στενών συνεργατών του όπως ο Δημήτρης Σταμάτης – δεν επιθυμεί σύντομα εκλογές και αυτός δεν είναι άλλος από την άμεση εφαρμογή μέτρων ανακούφισης των πολιτών που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. «Αν τα μέτρα δεν περάσουν στην κοινωνία, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να συζητάμε για εκλογικά σενάρια» υπογραμμίζουν κυβερνητικοί παράγοντες.
Στο πρωθυπουργικό περιβάλλον αναγνωρίζουν, και με βάση και τα τελευταία γεγονότα στο ζήτημα της «μικρής ΔΕΗ» και ειδικά στο πώς κινείται ο ΣΥΡΙΖΑ, ότι το φθινόπωρο θα είναι πάρα πολύ δύσκολο, ενώ κυρίαρχη είναι η εκτίμηση ότι θα είναι «πολιτική αυτοκτονία» αν προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές χωρίς να έχει ξεκινήσει η διαδικασία εντός της Βουλής για την ανάδειξη νέου Προέδρου.
Στα άδυτα του Μαξίμου θεωρούν ότι υπάρχουν ισχυρές πιθανότητες να διαμορφωθεί και να αυξηθεί η προεδρική πλειοψηφία λόγω των αποτελεσμάτων της ακολουθούμενης πολιτικής και των αποφάσεων για φοροελαφρύνσεις, στις οποίες όμως βάζει πάγο η τρόικα.
«Και τώρα τι μένει; Μένει να εξασφαλίσουμε μακροπρόθεσμα και τη βιωσιμότητα του χρέους. Πράγμα που βρίσκεται ήδη κοντά, το έχουμε κατακτήσει πιάνοντας μέχρι στιγμής τους στόχους μας και θα το διασφαλίσουμε πλήρως ως το τέλος της χρονιάς, χωρίς νέα δάνεια, χωρίς νέα μνημόνια, χωρίς νέο γύρο λιτότητας» είπε ο Πρωθυπουργός στο συνέδριο του «Economist».
Πάντως είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο μονομερών ενεργειών από την κυβέρνηση για να προχωρήσει σε φοροελαφρύνσεις χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της τρόικας, ενώ παράλληλα θεωρούν ότι το κλίμα θα βελτιωθεί πάρα πολύ από μια συμφωνία για τη ρύθμιση του χρέους, αλλά και αν τεθεί οριστικό τέλος στο σενάριο υπογραφής νέας δανειακής σύμβασης.
Το σενάριο της αριστερής παρένθεσης
«Δεν θα είμαστε αριστερή παρένθεση» είπε προ ημερών ο Αλέξης Τσίπρας θεωρώντας ότι τα διάφορα σενάρια που συζητούνται σε κύκλους της ΝΔ περί μιας εξαιρετικά σύντομης διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν θα επιβεβαιωθούν στην πράξη.
Το σενάριο της «αριστερής παρένθεσης», κατά το παλαιό σενάριο της «δεξιάς παρένθεσης» που ανέφερε το ΠαΣοΚ επί κυβερνήσεων Κώστα Σημίτη, δεν είναι μια «φωτοβολίδα» στον πολιτικό ουρανό αλλά υπαρκτή συζήτηση σε συγκεκριμένους κύκλους της Κεντροδεξιάς. Η συζήτηση έχει ως αφετηρία την προκήρυξη εκλογών προτού ξεκινήσει η διαδικασία για την εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας.
Το σενάριο αυτό έχει δύο εκδοχές: η μία είναι η ευνοϊκή για τη ΝΔ, δηλαδή νίκη στις εκλογές, αν και με βάση τα σημερινά δεδομένα δεν θα έχει πάλι αυτοδυναμία.
Η άλλη εκδοχή είναι να επικρατήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά να μην μπορέσει τον Μάρτιο να βρει τους 180 βουλευτές για να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας και άρα θα προσφύγει εκ νέου σε εκλογές, όπου, με βάση τη θεωρία των γαλάζιων παραγόντων, θα ηττηθεί και η ΝΔ θα ξαναπάρει το τιμόνι της εξουσίας.
Το κρίσιμο ερώτημα όμως που τίθεται από πολλές πλευρές εντός ΝΔ είναι κατά πόσο μπορεί κανείς να ρισκάρει μια πρόωρη εκλογική αναμέτρηση και να χαράξει στρατηγική με θεωρίες περί «αριστερής παρένθεσης», που μπορεί να μην είναι και τόσο παρένθεση.
Παιχνίδια εξουσίας με φόντο τις εκλογές
Η τακτική Μεϊμαράκη, οι αποστάσεις Αβραμόπουλου και οι επιθυμίες της Ντόρας
Οι ιστορίες του ιστοριογράφου Πολύβιου της Μεγαλουπόλεως (210-118 π.Χ.), που έγραψε για την άνοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τον οποίο διαβάζει εσχάτως ο Αντώνης Σαμαράς, παραπέμπουν σε ένα σαφές μήνυμα: ότι «οι πολιτικές μεταβολές, όπως επίσης κι οι μεταβολές από πολέμους, δεν είναι αιώνιες». Και επειδή αιωνιότητα στην πολιτική δεν υπάρχει, όπως και μονιμότητα, βασικοί παίκτες της Κεντροδεξιάς αρχίζουν να πορεύονται με το βλέμμα στην επομένη των εκλογών με αμιγώς προσωπική στρατηγική, η οποία τις περισσότερες φορές συγκρούεται με το Μέγαρο Μαξίμου.
«Ο Μεϊμαράκης κινήθηκε θεσμικά ως Πρόεδρος της Βουλής και δεν είχε σκοπό να συγκρουστεί με τον Σαμαρά και μην ξεχνάνε όσοι τον επικρίνουν ότι είναι πιο παραταξιακός από τους περισσότερους» αναφέρουν πολιτικοί του φίλοι. Υπάρχει και ο αντίλογος όμως από ανώτερα στελέχη της ΝΔ, ότι ο κ. Μεϊμαράκης δεν έχει στηρίξει σχεδόν καθόλου με δημόσιες εμφανίσεις επί δυο χρόνια την κυβερνητική προσπάθεια σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, ενώ κάποιοι λένε ότι θέλει να έχει και καλές σχέσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, θυμούνται ότι η μόνη φορά που συγκρούστηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν όταν κατατέθηκε μομφή εναντίον του από την αξιωματική αντιπολίτευση και τότε υπερασπίστηκε τον εαυτό του.
Παιχνίδια εξουσίας με φόντο τις εκλογές
Η τακτική Μεϊμαράκη, οι αποστάσεις Αβραμόπουλου και οι επιθυμίες της Ντόρας
Οι ιστορίες του ιστοριογράφου Πολύβιου της Μεγαλουπόλεως (210-118 π.Χ.), που έγραψε για την άνοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τον οποίο διαβάζει εσχάτως ο Αντώνης Σαμαράς, παραπέμπουν σε ένα σαφές μήνυμα: ότι «οι πολιτικές μεταβολές, όπως επίσης κι οι μεταβολές από πολέμους, δεν είναι αιώνιες». Και επειδή αιωνιότητα στην πολιτική δεν υπάρχει, όπως και μονιμότητα, βασικοί παίκτες της Κεντροδεξιάς αρχίζουν να πορεύονται με το βλέμμα στην επομένη των εκλογών με αμιγώς προσωπική στρατηγική, η οποία τις περισσότερες φορές συγκρούεται με το Μέγαρο Μαξίμου.
Τα τελευταία περιστατικά , με πρωταγωνιστές τον Πρόεδρο της Βουλής Ευάγγελο Μεϊμαράκη και τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Δημήτρη Αβραμόπουλο, ισχυροποίησαν την άποψη έμπειρων πολιτικών με μακρά ιστορία στη γαλάζια παράταξη ότι όλοι, μικροί, και μεγάλοι παίκτες, επιχειρούν να καταλάβουν καλύτερη θέση στην πολιτική και στην εσωκομματική σκακιέρα.
Η πιο χαρακτηριστική πρίπτωση που ενόχλησε και την κορυφή της γαλάζιας ηγεσίας ήταν αυτή του Προέδρου της Βουλής. Η επιλογή του κ. Μεϊμαράκη να μην ταχθεί εξαρχής αρνητικά στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για έκτακτη σύγκληση της Ολομέλειας σχετικά με τη συζήτηση επί του δημοψηφίσματος για τη «μικρή ΔΕΗ» αιφνιδίασε το Μέγαρο Μαξίμου.
Η στάση αυτή «δοκίμασε τη σχέση» του πρωθυπουργικού συστήματος εξουσίας με τον κ. Μεϊμαράκη, καθώς ο τρόπος που κινήθηκε έδωσε την αίσθηση και παγίωσε την εντύπωση ότι υφίσταται μείζον ενδοκυβερνητικό θέμα σε ένα ζήτημα στρατηγικής σημασίας .
Ο ίδιος έσπευσε να διευκρινίσει ότι μιλάει «ως Βαγγέλης», πως δεν είναι αντάρτης και δεν δημιουργεί πρόβλημα, αλλά αυτά δεν ήταν αρκετά για να αλλάξουν το αρνητικό κλίμα που δημιουργήθηκε.
Οι σχέσεις του κ. Μεϊμαράκη με τον Πρωθυπουργό είχαν αποκατασταθεί πλήρως και κανείς πλέον δεν θυμάται την ιδιαίτερα έντονη κριτική που άσκησε ο Πρόεδρος της Βουλής στον κ. Σαμαρά. Ηταν έναν μήνα πριν από τις εσωκομματικές εκλογές του 2009, όταν ο κ. Μεϊμαράκης ξάφνιασε τους πάντες όταν είπε: «Μη λέτε «τίμησα με δάκρυ τον Εθνάρχη» (σ.σ. εννοούσε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή)… Εντολή του Εθνάρχη δεν ήταν «διασπάστε την παράταξη και ρίξτε την κυβέρνηση»».
«Ο Μεϊμαράκης κινήθηκε θεσμικά ως Πρόεδρος της Βουλής και δεν είχε σκοπό να συγκρουστεί με τον Σαμαρά και μην ξεχνάνε όσοι τον επικρίνουν ότι είναι πιο παραταξιακός από τους περισσότερους» αναφέρουν πολιτικοί του φίλοι. Υπάρχει και ο αντίλογος όμως από ανώτερα στελέχη της ΝΔ, ότι ο κ. Μεϊμαράκης δεν έχει στηρίξει σχεδόν καθόλου με δημόσιες εμφανίσεις επί δυο χρόνια την κυβερνητική προσπάθεια σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, ενώ κάποιοι λένε ότι θέλει να έχει και καλές σχέσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, θυμούνται ότι η μόνη φορά που συγκρούστηκε με τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν όταν κατατέθηκε μομφή εναντίον του από την αξιωματική αντιπολίτευση και τότε υπερασπίστηκε τον εαυτό του.
Ο Πρόεδρος της Βουλής αντιπαρέρχεται τα πικρόχολα σχόλια εμμένει, στο θεσμικό του ρόλο και θεωρεί αστεία τη συζήτηση ότι η στρατηγική του έχει φόντο την επόμενη ημέρα στη ΝΔ, ειδικά σε περίπτωση που ηττηθεί στις βουλευτικές εκλογές.
Την ίδια κριτική ότι κινείται με το βλέμμα στο μετεκλογικό τοπίο, ειδικά σε περίπτωση νίκης του ΣΥΡΙΖΑ, δέχεται από αρκετές πλευρές εντός της ΝΔ και ο αντιπρόεδρος του κόμματος Δημήτρης Αβραμόπουλος. Η πρόσφατη τοποθέτησή του περί του ενδεχομένου ενός μεγάλου συνασπισμού ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, αν και στη συνέχεια διευκρίνισε ότι δεν τίθεται με τα σημερινά δεδομένα, ενόχλησε το κεντρικό σύστημα εξουσίας.
Πολλοί διερωτήθηκαν τι ακριβώς επιδιώκει ο κ. Αβραμόπουλος, που όμως ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι ο ίδιος κινείται με γνώμονα το καλό της παράταξης. Επιμένει ότι κινείται συνθετικά και με πνεύμα συναίνεσης, όπως πράττει εδώ και πολλά χρόνια, ενώ αγνοεί επιδεικτικά τα διάφορα πικρόχολα σχόλια ότι θέλει να έχει καλή σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ, με το βλέμμα στην προεδρική εκλογή.
Σε αυτό το κλίμα ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει και η στάση που θα τηρήσει στο εσωκομματικό πεδίο η Ντόρα Μπακογιάννη έναντι του Πρωθυπουργού, ειδικά στην περίπτωση που δεν επιλεγεί για τη θέση της επιτρόπου στην ΕΕ. Με βάση την απόφαση του κ. Σαμαρά, που είναι ζήτημα ημερών, η κυρία Μπακογιάννη αναμένεται να χαράξει τη στρατηγική της και εάν είναι αρνητική προβλέπεται «θερμό φθινόπωρο».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ