Το «καθεστώς πρόσφυγα» εκτοπίζει έναν κόσμο όπου η βία κατά των γυναικών είναι top αναζήτηση στη Google

«Πώς να χτυπήσεις μια γυναίκα χωρίς να το ξέρει κανείς». Αναζητήθηκε στη Google 163 εκατομμύρια φορές το 2021 στην καρδιά της πανδημίας, παρουσιάζοντας αύξηση 31% σε σύγκριση με το 2019. Η φράση «Θα την σκοτώσω όταν φτάσει στο σπίτι», 178 εκατομμύρια φορές και το «Πώς να ελέγξω τη γυναίκα μου», 165 εκατομμύρια φορές, παρουσιάζοντας επίσης αύξηση 67% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Από την άλλη, η φράση «Θα με σκοτώσει» πληκτρολογήθηκε 107 εκατομμύρια φορές, μια συγκλονιστική αύξηση της τάξεως του 84% από το 2019. Το «Βοήθησέ με, δεν θα φύγει» και «με χτυπάει όλη την ώρα» ήταν επίσης αρκετά δημοφιλείς αναζητήσεις. Οι εφιαλτικές αναζητήσεις αποτυπώνουν τη βαναυσότητα εναντίον του γυναικείου φύλου που καταγράφεται σε όλο τον πλανήτη και παρουσίασε εκτόξευση στην καραντίνα.

Με όλα αυτά τα δεδομένα, η πρόσφατη επίσημη ανακοίνωση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ότι οι γυναίκες μπορούν πλέον να πληρούν τις προϋποθέσεις για το καθεστώς πρόσφυγα, όταν στην πατρίδα τους υπάρχει ο κίνδυνος να υποστούν «σωματική ή ψυχολογική βία λόγω του φύλου τους» – συμπεριλαμβανομένων των περιστατικών σεξουαλικής και ενδοοικογενειακής βίας, προσφέρει μια «αχτίδα» ελπίδας σε έναν κόσμο που καταρρέει από την αύξηση των γυναικοκτονιών και των περιστατικών που μένουν στη σιωπή πίσω από κλειστές πόρτες εξαιτίας του φόβου των θυμάτων για την ίδια τους τη ζωή.

Η απόφαση του ΔΕΕ εκδόθηκε επί της υπόθεσης μίας διαζευγμένης μουσουλμάνας από την Τουρκία με κουρδική καταγωγή, η οποία υποστήριζε πως εξαναγκάστηκε σε γάμο από την οικογένειά της και πως ο σύζυγός της την απειλούσε και την έδερνε. Φοβούμενη για τη ζωή της η γυναίκα έκανε αίτηση διεθνούς προστασίας στη Βουλγαρία. Στη συνέχεια, το δικαστήριο της χώρας παρέπεμψε την υπόθεση στο ΔΕΚ.

Το καθεστώς πρόσφυγα αναγνωρίζεται στις περιπτώσεις που κάποιος διώκεται λόγω της φυλής, της θρησκείας, της εθνικότητας, των πολιτικών πεποιθήσεών του ή λόγω του ότι ανήκει σε μία συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα του, όπως επεσήμανε το ΔΕΕ, προσθέτοντας τώρα πως οι γυναίκες μπορούν να θεωρηθούν συνολικά ακριβώς ως μία συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα.

Σε περίπτωση που αυτές «εκτίθενται στην πατρίδα τους εξαιτίας του φύλου τους σε σωματική ή ψυχολογική βία, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής και της ενδοοικογενειακής βίας», όπως προαναφέρθηκε, μπορούν να πληρούν τις προϋποθέσεις για το καθεστώς πρόσφυγα. Όταν πάλι δεν τις πληρούν, δύναται να τους αναγνωριστεί δικαίωμα επικουρικής προστασίας, ιδίως στις περιπτώσεις που διατρέχουν πραγματικά κίνδυνο να κακοποιηθούν ή ακόμη και να δολοφονηθούν. Δικαίωμα επικουρικής προστασίας έχουν πιο συγκεκριμένα και στην περίπτωση που δέχονται απειλές από κάποιο μέλος της οικογένειας ή της κοινότητάς τους «εξαιτίας κάποιας υποτιθέμενης παραβίασης πολιτιστικών, θρησκευτικών ή παραδοσιακών κανόνων».

Σε περίπτωση ορθής εφαρμογής της απόφασης η προστασία των γυναικών πάντως θα ενισχυθεί, ενώ τα επιτεύγματα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης θα λαμβάνονται και πάλι απολύτως υπόψιν κατά τη διαδικασία ασύλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης υποχρεώνει τα μέρη στη λήψη μίας σειράς μέτρων με στόχο την προστασία των γυναικών από την ενδοοικογενειακή βία.

Το καθεστώς πρόσφυγα μπορεί να αποδοθεί στις γυναίκες που αντιμετωπίζουν κίνδυνο και αποφεύγουν να μιλήσουν ανοιχτά για να μη χάσουν τη δική τους ζωή ή αφαιρέσουν από απόγνωση, εκείνη του θύτη τους, όπως στην περίπτωση της Μελέκ Ιπέκ, της γυναίκας που σκότωσε τον βασανιστή σύζυγό της ο οποίος την κακοποιούσε για 12 χρόνια. Η αθώωσή της έγινε σύμβολο κατά της ενδοοικογενειακής βίας, ένα σύμβολο που λαμβάνει πια ανανεωμένη μορφή με στόχο την οριστική εξάλειψη της ασύλληπτης κακοποίησης κατά του γυναικείου φύλου μακριά και έξω από τα σύνορα και τα χέρια των κακοποιητών.