Χρήστο Κορομηλά, πώς είναι να χάνεις την όρασή σου από το άγχος στα 45;

Το καλοκαίρι του 2008, ο 45χρονος τότε Χρήστος Κορομηλάς περνούσε μια αρκετά αγχωτική περίοδο. Ξαφνικά, άρχισε να έχει ενοχλήσεις στα μάτι και μετά από μία εβδομάδα όπου η φλεγμονή δεν περνούσε, νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο. Ήταν ξημέρωμα Τρίτης, 13 Ιουνίου 2008, όταν ξύπνησε και δεν έβλεπε τίποτα. Έτσι απότομα είχε ξεκινήσει η πρώτη μέρα της υπόλοιπης ζωής του. Αυτό που είχε συμβεί, ήταν ότι το ανοσοποιητικό του είχε πέσει από τη στεναχώρια και το στρες που βίωνε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να «ξεκλειδώσει» ένας ιός έρπη, που οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν στο DNA τους, ο οποίος του προσέβαλε τον αμφιβληστροειδή και τα οπτικά νεύρα.

Όπως λέει, ο πρώτος ενάμισης χρόνος ήταν πολύ δύσκολος. Πέρασε από το στάδιο του σοκ, σε εκείνο της άρνησης κι αργότερα της κατάθλιψης. Δε μπορούσε να αποδεχτεί αυτή τη νέα πραγματικότητα. «Προτιμούσα να πεθάνω», παραδέχεται «για καιρό δε με άφηναν κοντά σε μπαλκόνι, για να μη σκαρφαλώσω και πέσω». Σταδιακά, άρχισε να συνειδητοποιεί την κατάσταση, προσπαθώντας να εγκλιματιστεί στη νέα του καθημερινότητα. Σε αυτό τον βοήθησαν πολύ και τα μαθήματα κινητικότητας που έκανε στον Φάρο Τυφλών. Έτσι, κατάφερε να γίνει και πάλι λειτουργικός, να βγει από το σπίτι και να ζήσει τη ζωή. 

Και τότε ήρθε στη ζωή του ο αθλητισμός… για δεύτερη φορά. Κατά τη διάρκεια των παιδικών κι εφηβικών του χρόνων στην Πάτρα ήταν σε ομάδα πόλο, ενώ αγαπούσε πολύ και το κολύμπι. Όταν ήρθε στην Αθήνα, χρειάστηκε να αφήσει τον αθλητισμό στην άκρη, με τους γοργούς ρυθμούς της καθημερινότητας να τον πιέζουν. Όταν τυφλώθηκε, ήθελε να επιστρέψει στον αθλητισμό αλλά η κατάσταση των ματιών του δεν επέτρεπε εξωτερική προπόνηση. Το κολύμπι, όμως, ήταν το γνώριμο καταφύγιο στο οποίο μπορούσε να επιστρέψει, αυτή τη φορά ως τυφλός. Κάπως έτσι άρχισε και πάλι να κολυμπά και σε πισίνες και στην ανοιχτή θάλασσα. 

Μετά από εντατικές προπονήσεις στο ΟΑΚΑ, ο Χρήστος Κορομηλάς κατάφερε να αποσπάσει αμέτρητες διακρίσεις και να στεφθεί πρωταθλητής. Συγκεκριμένα, στην κατηγορία του (S12) στα 400 μέτρα ελεύθερο, κατέχει ακόμα το πανελλήνιο ρεκόρ. Στη διοργάνωση Oceanman (κατηγορία “Inspiration”) στα 5 χιλιόμετρα ανοιχτής θαλάσσης, πήρε την πρώτη θέση το 2018 στο Ντουμπάι. Χρυσό μετάλλιο απέσπασε και το 2019 στο Κανκούν του Μεξικού και το 2021 στην Αίγυπτο, κολυμπώντας στην Ερυθρά Θάλασσα. 

Επιπλέον, πραγματοποίησε έναν από τους σημαντικότερους στόχους του, πραγματοποιώντας τον κλασικό μαραθώνιο ενώ είναι ο μόνος Έλληνας -πιθανότατα ο μόνος Ευρωπαίος- τυφλός που έχει τερματίσει το Half Ironman 70.3. Συγκεκριμένα, μαζί με τον συνοδό του Γιώργο Γκούντα ολοκλήρωσε και τα τρία αθλήματα του αγώνα: κολύμπι απόστασης 1900 μέτρων, σε μέρα όπου τα κύματα έφταναν τα 4 μέτρα ύψος, 90 χλμ ποδηλασίας σε διαδρομή με υψομετρικές μεταβολές και 21χλμ τρέξιμο. Ο συνολικός τους χρόνος ήταν 8:11 λεπτά.

Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Όρασης, μιλήσαμε με τον Χρήστο Κορομηλά, για την πραγματικότητα ενός τυφλού στην Ελλάδα. Ο πρωταθλητής μας απάντησε σε όλες αυτές τις μικρές ή μεγάλες απορίες που μπορεί να έχετε σκεφτεί κι εσείς να ρωτήσετε έναν τυφλό.

Από επιδερμικά πράγματα, όπως «Πώς συνδυάζει τα ρούχα του ένας τυφλός» μέχρι πιο πρακτικά, όπως το πώς ψηφίζει. Παρακάτω, όλα όσα μας είπε. 

Πώς είναι να τυφλώνεσαι ως ενήλικας; 

Είναι πολύ δύσκολο γιατί χάνεις το 80% της πληροφορίας. Όταν χάνεις τα μάτια σου, πρέπει να τα αλλάξεις όλα. Ένα παιδί που γεννιέται τυφλό, τουλάχιστον, μαθαίνει να κάνει όλες τις δραστηριότητές του χωρίς να βασίζεται στην όραση. Εγώ τον πρώτο ενάμιση χρόνο δεν ήθελα να ζω. Φυσικά, είχα και τις προκαταλήψεις μου. Δεν ήθελα να πάρω μπαστούνι, θεωρώντας ότι έτσι αποδέχομαι τη μοίρα μου. Δεν ήθελα να με βλέπουν οι άνθρωποι να περπατάω αργά. Πλέον με τα ΜΜΜ κάνω μεγάλες διαδρομές, από την Παλλήνη, όπου μένω, μέχρι τον Φάρο Τυφλών στη Νέα Σμύρνη. 

Οξύνονται οι άλλες αισθήσεις όταν τυφλώνεσαι; 

Κατά τη δική μου άποψη και εμπειρία, δεν οξύνονται. Απλά πλέον τις χρησιμοποιείς πιο συνειδητά. Για παράδειγμα, όταν κατεβαίνω έναν πεζόδρομο με κίνηση και νιώθω ο θόρυβος ξαφνικά να μειώνεται, καταλαβαίνω ότι δίπλα μου υπάρχει ένα εμπόδιο όπως ένα δέντρο ή ένα περίπτερο. 

Μπορούμε να προσφέρουμε τη βοήθειά μας όταν βλέπουμε έναν τυφλό στον δρόμο; Πώς να το κάνουμε ώστε να μη φανεί πατροναριστικό; 

Αυτό που πάντα συμβουλεύω είναι πως αν δείτε κάποιον τυφλό που μπορεί να χρειάζεται τη βοήθειά σας, πλησιάστε τον και πείτε «Γεια σας! Είμαι ο Χ. Μπορώ να κάνω κάτι για σας;». Δε χρειάζεται να πείτε «Μπορώ να σας βοηθήσω» γιατί ενδέχεται κάποιος, μέσα στην ανασφάλειά του, να το πάρει στραβά. 

Βλέπετε όνειρα;

Βλέπω. Και μόλις ξυπνάω, θέλω να χτυπήσω το κεφάλι μου στον τοίχο γιατί συνειδητοποιώ ότι και πάλι δεν βλέπω (γελάει). 

Πώς ντύνεται ένας τυφλός;

Ξέρω ακριβώς πού είναι τα πράγματά μου. Επιλέγω χρώματα που ταιριάζουν μεταξύ τους είτε σκουρόχρωμα είτε παλ. Επίσης, η γυναίκα μου μπορεί να με βοηθήσει και να μου βγάλει ρούχα που ταιριάζουν. Μάλιστα συχνά αν δει έναν τυφλό στο δρόμο που φοράει ρούχα που δεν ταιριάζουν μεταξύ τους, μου λέει «Αυτός πρέπει να είναι τυφλός εκ γενετής, από τον τρόπο που συνδύασε τα χρώματα». 

Πώς καταλαβαίνει τα χρώματα ένας εκ γενετής τυφλός;

Συνήθως τα ταυτίζουν με συναισθήματα. Δηλαδή, το κόκκινο συμβολίζει κάτι έντονο και ορμητικό. Το γαλάζιο μπορεί να συμβολίζει ηρεμία και αρμονία. Ο καθένας ταυτίζει τα χρώματα με διαφορετικά συναισθήματα. 

Ποιο είναι το πιο ενοχλητικό πράγμα στην Ελλάδα για έναν τυφλό;

Τα πεζοδρόμια, τα οποία είναι συχνά σε κακή κατάσταση και οι οδηγοί που δεν έχουν ενσυναίσθηση. Πρόσφατα, ενώ βγαίνω από το στάδιο, βρίσκω επί της Μαραθώνος ένα σταματημένο αυτοκίνητο κι εκνευρίζομαι γιατί πρέπει να κατέβω στην λεωφόρο. Χτυπώ με το μπαστούνι μου το λάστιχο του αυτοκινήτου και φωνάζω: «Πάλι; Μα είναι δυνατόν να μην σκέφτεστε τίποτα;». Ακριβώς δίπλα στο στάδιο, στα 30 μέτρα, υπάρχει πάρκινγκ με 300 θέσεις. Κι ακούω μια γυναικεία φωνή από το αμάξι να λέει: «Μη φωνάζετε, κύριε. Έχω και παιδί μέσα». Δεν άντεξα και της είπα: «Εγώ να μη φωνάζω για το πρόβλημα που μου δημιουργείς αλλά εσύ να μαθαίνεις στο παιδάκι σου λάθος πράγματα;». Η οικογένεια, η παιδεία, η κοινωνία είναι το βασικότερο κομμάτι της ενσυναίσθησης. Πάντως ως χώρα δεν είμαστε τόσο πίσω όσο νομίζουμε. Είχα προβλήματα και στην Ευρώπη. Για παράδειγμα στην Ολλανδία ήθελα πολύ να δω ένα μουσείο και είπα στον υπάλληλο ότι έχω προτεραιότητα ως ανάπηρος. «Μα δεν είστε ανάπηρος» μου λέει, γιατί έχουν συνηθίσει να θεωρούν ανάπηρους μόνο τους κινητικά ή νοητικά ανάπηρους. 

Πώς ψηφίζει ένας τυφλός;

Παίρνω μαζί μου τον δικαστικό αντιπρόσωπο και του λέω τι να ψηφίσει. Τις δύο τελευταίες εκλογικές περιόδους, βγήκε ένας νόμος σύμφωνα με τον οποίο αντί για τον δικαστικό αντιπρόσωπο, μπορώ να πάρω ένα δικό μου άνθρωπο μαζί. Από τις επόμενες εκλογές, δηλαδή, θα μπορώ να μπαίνω με κάποιον δικό μου. 

Τι αλλαγές θα θέλατε να δείτε σε πολιτισμικό επίπεδο;

Θα ήθελα ο ψηφιακός κόσμος να είναι πιο προσβάσιμος. Πχ: να έχω τη δυνατότητα ως τυφλός να διαβάσω κάθε ψηφιακό έντυπο, κάθε ιστοσελίδα που με ενδιαφέρει. Συνήθως όταν το ζητάς από έναν οργανισμό, το κάνουν. Δεν είναι δύσκολο και οι περισσότεροι συνάθρωποι βοηθούν, θέληση να υπάρχει. Θέμα αντίληψης και θέλησης είναι. Απλά πρέπει να γίνει ο πολιτισμός και η κοινωνία μας πιο ανθρωποκεντρικοί. Οι περισσότεροι άνθρωποι εκεί έξω κοιτάνε αλλά δεν βλέπουν. Πιστεύω, όμως, ότι η νέα γενιά αξίζει την εμπιστοσύνη μας και κάτι θα αλλάξει. 

Τι είναι ο Φάρος Τυφλών;

Είναι ένας φιλανθρωπικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός με μέλη. Έχουμε μηχανουργείο και εργαστήρια,όπου οι άνθρωποι μπορούν να εργάζονται και να παίρνουν τα συντάξιμα χρόνια και να ξαναχτίζουν τη ζωή τους. Εξυπηρετούμε άτομα είτε με ολική απώλεια όρασης είτε με οπτική αναπηρία. Έχουμε πολλά τμήματα: ξένων γλωσσών, γυμναστήριο, θεατρική ομάδα, χορούς, πιλάτες, κλπ. Κάθε χρόνο έχουμε περίπου 4.000 εξυπηρετούμενους. Επιπλέον, στον Φάρο έχουμε το Μουσείο Αφής, ανοιχτό σε όλους τους επισκέπτες. Έρχονται συχνά σχολεία και μαθαίνουμε στα παιδιά πώς είναι να είσαι τυφλός. Τους κλείνουμε τα μάτια και τους βάζουμε να περπατήσουν με το μπαστούνι ή να ακουμπήσουν με τα χέρια διάφορα εκθέματα. Θα χαρούμε να μας επισκεφθείτε. 

*Ο Χρήστος Κορομηλάς είναι πρωταθλητής κολύμβησης, Ταμίας του Δ.Σ Φάρου Τυφλών, μέλος Δ.Σ. της ΕΑΟ ΑμεΑ και Γ.Γ. του Κέντρου Σκύλοι Οδηγοι Τυφλών.