Ο Elvis Presley μέσα από τα δύο βράδια που άλλαξαν την πορεία της καριέρας του

Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία όπου τα αστέρια μοιάζουν να ευθυγραμμίζονται, δημιουργώντας κάτι μοναδικό, κάτι που αλλάζει την πορεία του κόσμου για πάντα. Ο Elvis Presley – ο Βασιλιάς του Ροκ εν Ρολ, το απόλυτο είδωλο της μουσικής και του πολιτισμού – γεννήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 1935 στο Τουπέλο του Μισισίπι. Από ταπεινά ξεκινήματα, έγινε ο άνθρωπος που καθόρισε μια ολόκληρη εποχή, μετατρέποντας τη μουσική σε ένα όχημα αλλαγής και κοινωνικής επανάστασης. Με φωνή που ακροβατούσε ανάμεσα στο πάθος του μπλουζ και την ενέργεια της κάντρι, και με μια σκηνική παρουσία που έσπαγε κάθε ταμπού, ο Elvis κατάφερε να ενώσει τον διχασμένο μουσικό κόσμο της Αμερικής και να φέρει την επανάσταση του ροκ εν ρολ στο παγκόσμιο προσκήνιο.

Αν και το ροκ εν ρολ δεν γεννήθηκε από αυτόν – ήταν ήδη βαθιά ριζωμένο στη μουσική των Αφροαμερικανών, από τα μπλουζ μέχρι τη γκόσπελ και το R&B – ο Elvis έγινε ο καταλύτης που μετέφερε αυτόν τον ήχο σε ένα παγκόσμιο, κυρίως λευκό, ακροατήριο. Η μουσική των μαύρων Αμερικανών υπήρχε για δεκαετίες, αλλά το ρατσιστικό κοινωνικό και μουσικό σύστημα της εποχής την περιόριζε σε περιθωριακή θέση. Ο Elvis, μεγαλώνοντας σε μια γειτονιά του Μέμφις που βρισκόταν κοντά σε μαύρες κοινότητες, ήρθε σε επαφή με αυτήν τη μουσική κουλτούρα και άντλησε έμπνευση από την ενέργειά της. Αν και η επιτυχία του έφερε την πρωτοποριακή αυτή μουσική στο κέντρο της αμερικανικής κουλτούρας, το γεγονός παραμένει ότι στηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό στις βάσεις που έθεσαν οι μαύροι μουσικοί – οι πραγματικοί «ιδρυτές» του ροκ εν ρολ.

Με αυτό ως υπόβαθρο, δύο στιγμές στην καριέρα του ξεχωρίζουν: η πρώτη, όταν έδωσε στο ροκ εν ρολ τη δύναμη που του έλειπε για να διαδοθεί παγκοσμίως, και η δεύτερη, όταν ο ίδιος αναγεννήθηκε μέσα από τις φλόγες μιας σταδιοδρομίας που είχε αρχίσει να ξεθωριάζει. Αυτές οι δύο συναυλίες δεν ήταν απλά σταθμοί στην καριέρα του – ήταν το DNA του Βασιλιά, το αποτύπωμά του στον χρόνο.

5 Ιουλίου 1954: Η νύχτα που «γεννήθηκε» το είδωλο

Το καλοκαίρι του 1954, ο Elvis Presley ήταν ένας άγνωστος 19χρονος οδηγός φορτηγού, με όνειρα μεγαλύτερα από την καθημερινότητά του στο Μέμφις. Ο Sam Phillips, ιδρυτής της Sun Records, αναζητούσε έναν τρόπο να φέρει τη μουσική των μαύρων – τα μπλουζ, το R&B, και τη γκόσπελ – στο λευκό κοινό. Όπως είχε πει χαρακτηριστικά: «Αν θα μπορούσα να βρω εναν λευκό άνδρα που να είχε τη φωνή και την ψυχή ενός νέγρου, θα γινόμουν δισεκατομμυριούχος».

Ο Elvis μπήκε στο στούντιο της Sun Records με την ελπίδα να ηχογραφήσει κάτι διαφορετικό. Η αρχική του προσπάθεια δεν έπεισε τον Phillips. Αλλά αργά το βράδυ, σχεδόν από ένστικτο, ο Elvis άρχισε να παίζει αυθόρμητα το "That's All Right (Mama)", ένα τραγούδι του Arthur Crudup, με έναν ρυθμό που έμοιαζε να ξεχειλίζει ενέργεια και ελευθερία. Ο Scotty Moore στην κιθάρα και ο Bill Black στο μπάσο μπήκαν στην ίδια ροή. Ο ήχος που προέκυψε δεν ήταν ούτε μπλουζ ούτε κάντρι – ήταν κάτι εντελώς νέο.

Να σημειωθεί ότι ο Arthur Crudup, ο αρχικός δημιουργός του "That's All Right", ήταν ένας από τους πολλούς μαύρους καλλιτέχνες των οποίων η μουσική επηρέασε καθοριστικά τον Elvis. Ο Elvis ποτέ δεν έκρυψε την αγάπη του για τη μαύρη μουσική και συχνά έλεγε: «Τα μπλουζ είναι οι πραγματικές ρίζες του ροκ εν ρολ». Ωστόσο, το σύστημα της εποχής άφησε τον Crudup και πολλούς άλλους μαύρους καλλιτέχνες στη σκιά.

Όταν το "That's All Right" μεταδόθηκε για πρώτη φορά από τον ραδιοφωνικό σταθμό WHBQ, το τηλέφωνο δεν σταμάτησε να χτυπάει. Νέοι και νέες ζητούσαν να παίξει ξανά και ξανά. Η μουσική αυτή δεν ήταν άγνωστη, αλλά μέσα από τη φωνή του Elvis, βρήκε έναν τρόπο να περάσει τα φυλετικά και κοινωνικά σύνορα της εποχής. Ένας δισκοπώλης της περιοχής, ο Marion Keisker, ανέφερε ότι ο δίσκος με τη συγκεκριμένη ηχογράφηση εξαντλήθηκε σχεδόν αμέσως. Ήταν το πρώτο σημάδι ότι το κοινό διψούσε για κάτι καινούργιο, κάτι που να συνδυάζει το μπλουζ και την κάντρι με έναν τρόπο που δεν είχε ξαναγίνει.

Αυτή η ηχογράφηση δεν «γέννησε» το ροκ εν ρολ. Το ροκ εν ρολ ήταν ήδη ζωντανό, στους δρόμους και στις ψυχές της μαύρης κοινότητας. «Γέννησε» όμως τον μύθο του Elvis Presley. Εκείνο το βράδυ, μέσα από τη χαρακτηριστική, βαθιά φωνή του Elvis, το ροκ εν ρολ έγινε το μέσο που μπορούσε να αγγίξει εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Η 5η Ιουλίου 1954 δεν ήταν μόνο η αρχή της καριέρας του Elvis – ήταν η στιγμή που το ροκ πέρασε στη maistream όχθη κι ο κόσμος της μουσικής άλλαξε για πάντα.

31 Ιουλίου 1969: Viva Las Vegas

Η δεκαετία του ’60 δεν ήταν ευγενική για τον Elvis. Καθώς η μουσική σκηνή άλλαζε με τους Beatles, τους Rolling Stones και τον Bob Dylan να κυριαρχούν, ο Elvis φαινόταν να έχει μείνει πίσω. Η καριέρα του κατακλυζόταν από αδιάφορες ταινίες και ποπ τραγούδια που δεν έδειχναν την καλλιτεχνική του δυναμική. Πολλοί τον θεωρούσαν «ξεπεσμένο». Ο Elvis, που κάποτε ενσάρκωνε την επανάσταση, είχε γίνει μια φιγούρα του παρελθόντος – ή τουλάχιστον έτσι πίστευαν οι περισσότεροι.

Όμως, στις 31 Ιουλίου 1969, ο Elvis έκανε το μεγάλο του comeback. Στο International Hotel του Las Vegas, ανέβηκε στη σκηνή μπροστά σε ένα κοινό γεμάτο επικριτές. Το ξενοδοχείο ήταν ολοκαίνουργιο και θεωρούνταν το πιο πολυτελές στο Las Vegas. Επιπλέον, η σκηνή της συναυλίας ήταν η μεγαλύτερη στη Βόρεια Αμερική εκείνη την εποχή, γεγονός που ενίσχυσε την αίσθηση της επιστροφής του ως απόλυτου σταρ. Ο Elvis είχε προετοιμαστεί εντατικά για αυτή τη συναυλία. Έκανε εξουθενωτικές πρόβες μαζί με τον μουσικό διευθυντή του, James Burton, και τις Sweet Inspirations, το girl-group που είχε αναλάβει τα φωνητικά του (μέλος των Sweet Inspirations ήταν και η Cissy Houston, μητέρα της Whitney).

Πριν εμφανιστεί στη σκηνή, είχε πολύ άγχος και τα χέρια του έτρεμαν. Ήξερε ότι από εκείνη την εμφάνιση θα κρινόταν, όχι μόνο η καριέρα του αλλά και η κληρονομιά του: ήταν ένα ποπ φαινόμενο που σιγόσβηνε με το πέρασμα της εποχής και της μόδας ή ένας αέναος θρύλος, που μπορούσε να επανεφεύρει τον εαυτό του, να αψηφήσει τις προσδοκίες και να αποδείξει ότι η φλόγα του δεν ήταν απλώς στιγμιαία αλλά αιώνια, μια αλήθεια χαραγμένη στο DNA της παγκόσμιας μουσικής ιστορίας.

Φορώντας το μαύρο δερμάτινο κοστούμι του, ο Elvis ξεκίνησε ένα πρόγραμμα γεμάτο λάγνα ενέργεια και ωμό πάθος. Τραγούδησε νέα κομμάτια όπως το "Suspicious Minds" και το "In the Ghetto", μαζί με κλασικά του τραγούδια. Η φωνή του ήταν πιο ώριμη, πιο γεμάτη. Οι ενορχηστρώσεις ήταν πιο πλούσιες, οι ερμηνείες του είχαν βάθος, και τα νέα τραγούδια του, έδειχναν έναν Elvis που μπορούσε ακόμα να είναι σε επαφή με τις κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες της εποχής. Το κοινό, που αρχικά τον παρακολουθούσε με επιφυλακτικότητα, παραδόθηκε στην ενέργεια και τη μαγνητική του παρουσία.

Η συναυλία αυτή σηματοδότησε μια νέα φάση στην καριέρα του Elvis. Επέστρεψε στο επίκεντρο, όχι μόνο ως καλλιτέχνης, αλλά ως απόλυτος performer που μπορούσε να κυριαρχήσει σε οποιαδήποτε σκηνή. Οι εμφανίσεις του στο Las Vegas έβαλαν την πόλη στον χάρτη ως έναν μουσικό προορισμό και αποκατέστησαν τη θέση του Elvis ως Βασιλιά του Ροκ εν Ρολ. Εκείνο το βράδυ στο Λας Βέγκας απέδειξε ότι μπορούσε ακόμα να αγγίζει το κοινό με την ίδια αυθεντικότητα που τον είχε κάνει διάσημο μια καλοκαιρινή νύχτα στο Μέμφις.

Elvis Presley: Ένας Once-in-a-Lifetime Performer

Ο Elvis Presley δεν ήταν απλώς ένας καλλιτέχνης. Ήταν ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Οι δύο αυτές συναυλίες, τόσο διαφορετικές αλλά και τόσο καθοριστικές, είναι απόδειξη της μοναδικότητάς του. Στην πρώτη, ένας νεαρός άγνωστος έσπασε τα όρια της μουσικής και δημιούργησε μια νέα γλώσσα. Στη δεύτερη, ένας άνδρας που πολλοί είχαν ξεγράψει αναγεννήθηκε από τις στάχτες του, δίνοντας στον κόσμο να καταλάβει ότι ο θρύλος του ήταν άφθαρτος.

Η πραγματική κληρονομιά του Elvis είναι κάτι παραπάνω από τραγούδια ή εμφανίσεις. Είναι η απόδειξη ότι ο πραγματικός καλλιτέχνης μπορεί να ξεπεράσει τη στιγμή του, να εφεύρει τον εαυτό του ξανά και ξανά, και να συνεχίσει να αγγίζει ψυχές. Ο Elvis δεν ήταν ποτέ ένας «στατικός» performer και οι συναυλίες του δεν ήταν απλώς παραστάσεις. Ήταν τελετές – στιγμές όπου το κοινό και ο καλλιτέχνης γίνονταν ένα, όπου η μουσική έσπαγε τα όρια και γινόταν εμπειρία. Ο Elvis Presley ήταν από τους μύθους που αποκαλύπτονται μόνο μία φορά σε κάθε εποχή.

*H Linda Thompson, η σύντροφος του Elvis Presley που έκανε τα πάντα για να τον κρατήσει στη ζωή, μιλά εδώ για τα δύσκολα τελευταία χρόνια του ειδώλου.