Ένα από τα πιο συναρπαστικά και ενδιαφέροντα βιβλία που έχουμε διαβάσει για την Μαρία Κάλλας είναι το “CASTA DIVA – ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ: Η ΚΡΥΦΗ ΖΩΗ ΤΗΣ” της Lyndsy Spence που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Ήταν μεγάλη μας τιμή και χαρά να φιλοξενήσουμε ένα κείμενο της συγγραφέως γραμμένο αποκλειστικά για το πρώτο τεύχος του περιοδικού Grace αλλά και τη συναρπαστική απόκάλυψη που έκανε για το Elena’s Diary ρίχνωντας φως στις φήμες που ήθελαν την Κάλλας να έχει αποκτήσει έναν γιο με τον Αριστοτέλη Ωνάση:
Πριν από περισσότερα από είκοσι χρόνια, άρχισαν φήμες ότι η Μαρία Κάλλας και ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχαν αποκτήσει κρυφά έναν γιο, τον Όμηρο Lengrini, ο οποίος γεννήθηκε και πέθανε στις 30 Μαρτίου 1960. Ο ισχυρισμός προήλθε από τη βιογραφία του Νίκου Γκατζογιάννη,” Greek Fire”, και έκτοτε συνδέεται με την ιστορία της Κάλλας . Πράγματι, ο Όμηρος ήταν υπαρκτό πρόσωπο, αλλά δεν ήταν γιος της Κάλλας.
Η Clinica Dezza στο Μιλάνο, όπου λέγεται ότι η Κάλλας γέννησε έναν γιο, χρησιμοποιήτο από ένα κοντινό μοναστήρι για τις ανάγκες ανύπαντρων μητέρων. Γυναίκες και κορίτσια από εύπορες οικογένειες μπορούσαν να πληρώσουν για να παραλείψουν τα ονόματά τους από τα πιστοποιητικά γέννησης. Το Lengrini δεν ήταν ένα ψευδώνυμο που χρησιμοποίησε η Κάλλας, αλλά το επώνυμο δόθηκε από όποιν κατέγραψε τη γέννηση του αγοριού πιθανότατα κάποια καλόγρια. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, τα νόθα παιδιά στην Ιταλία δεν μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα οικογενειακά ονόματα των γονιών τους, καθώς αυτό ήταν ένα καθεστώς που προορίζετο για όσα τέκνα γεννήθηκαν εντός γάμου.
Αντίθετα, τα επώνυμά που τους δίνονταν ήταν ένας υπαινιγμός για την καταγωγή τους ή τα γενέθλιά τους, δηλαδή το μέρος από όπου ήρθαν οι μητέρες τους ή μια γιορτή. Τα αρχεία δείχνουν ότι το Lengrini ήταν ένα υποστατικό κοντά στα ιταλο-ελβετικά σύνορα και περαιτέρω έρευνα αποδεικνύει ότι η μητέρα του Ομήρου Λεγκρίνι ήταν μια ανύπαντρη έφηβη, που είναι υποχρεωμένη να ξαναζεί τον θάνατο του γιου της, κάθε φορά που επαναλαμβάνεται η ιστορία με το παιδί στις βιογραφίες της Κάλλας και στα δημοσιεύματα του Τύπου.
Πριν από περισσότερα από είκοσι χρόνια, άρχισαν φήμες ότι η Μαρία Κάλλας και ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχαν αποκτήσει κρυφά έναν γιο, τον Όμηρο Lengrini, ο οποίος γεννήθηκε και πέθανε στις 30 Μαρτίου 1960.
Από την ξεκίνημα του γάμου της Κάλλας με τον Μπατίστα Μενεγκίνι το 1949 η λυρική τραγουδίστρια λαχταρούσε να αποκτήσει παιδιά. Θα έμενε ένα ανεκπλήρωτο όνειρο, γιατί ο Μενεγκίνι της είπε ξεκάθαρα: «Αυτό θα σε κάνει να χάσεις έναν χρόνο από την καριέρα σου». Η συμφωνία του Μενεγκίνι με την Κάλλας ήταν καθαρά επιχειρηματική εκείνη όμως τον λάτρευε και θα έμενε μαζί του, αν την αντιμετώπιζε ως σύζυγο και όχι ως εμπόρευμα. Από το 1952, σύμφωνα με μια επιστολή προς τον Αμερικανό δικηγόρο της το 1960, ζούσαν πλατωνικά. Τον Αύγουστο του 1959, πριν φύγει για μια κρουαζιέρα με τον Ωνάση, ανακάλυψε ότι ο Μενεγκίνι είχε σπαταλήσει την περιουσία της και του ζήτησε την ελευθερία της αλλά εκείνος αρνήθηκε. Το διαζύγιο στην Ιταλία ήταν παράνομο. Κάπως έτσι, έχοντας ερωτευτεί τον Ωνάση στην κρουαζιέρα, βρήκε τη δύναμη να καταθέσει δικαστικό χωρισμό από τον Μενεγκίνι.
Ξεκινώντας από τον Δεκέμβριο του 1959, ο ιταλικός Τύπος είχε υποθέσει ότι η Κάλλας ήταν έγκυος. Οι φήμες δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στο ιταλικό περιοδικό Annabella, το οποίο έγραφε ότι η Κάλλας υπέφερε από «ζάλη, ξαφνική ασθένεια και είχε μια πιο εύθυμη από την κανονική εμφάνιση». Οι κουτσομπόληδες αρθρογράφοι βομβάρδισαν το σπίτι της με τηλεφωνήματα, αναζητώντας τυχόν ενδείξεις εγκυμοσύνης και γράφοντας ότι φαινόταν «χλωμή και φθαρμένη». Σε δήλωσή της, η Κάλλας είπε:
«Η παρέμβαση στην ιδιωτική μου ζωή μου έχει φτάσει πλέον σε ένα άνευ προηγουμένου σημείο. Η αναφορά της εγκυμοσύνης μου είναι εντελώς αβάσιμη. Τώρα εξετάζω το ενδεχόμενο νομικής προσφυγής κατά των προσώπων που είναι υπεύθυνα για τη δημοσίευση αυτής της ψευδούς αναφοράς».
Στις αρχές του 1960, η Κάλλας περίμενε παιδί με τον Ωνάση και εκείνος της πρόσφερε χρήματα για να το αποβάλει. ΗΚάλλας ίσως νόμιζε ότι ο Ωνάσης θα άλλαζε γνώμη και θα την παντρευόταν όταν και οι δύο θα ήταν ελεύθεροι από τους συζύγους τους. Έκανε λάθος: ο Ωνάσης είχε ξεκινήσει μια παράλληλη σχέση με μια γυναίκα που λεγόταν Agnetta Castallanos, η οποία θα κρατούσε δύο χρόνια.
Η Κάλλας συναντήθηκε με τον Μενεγκίνι για να συζητήσουν την έκδοση ενός διαζυγίου στην Αμερική – είχε άλλωστε την αμερικανική υπηκοότητα μέχρι το 1966– και ζήτησε την υπογραφή του σε ένα έγγραφο. Με μια απλή διαδικασία, στο συμβόλαιο χωρισμού τους, είχαν διαπραγματευτεί δύο συγκεκριμένες ρήτρες: Ο Μενεγκίνι δεν μπορούσε να αντιταχθεί ή να την εμποδίσει να ζητήσει διαζύγιο στην Αμερική, ούτε μπορούσε κανένας από τους δυο τους, ενώ ήταν ακόμη νόμιμα παντρεμένοι, να συμπεριφερθεί με τρόπο που να προκαλούσε σκάνδαλο. Κάποιος κοντά στην Κάλλας ενημέρωσε τον Μενεγκίνι για την εγκυμοσύνη της και εκείνος προσπάθησε να την εκβιάσει για να του δώσει το πενήντα τοις εκατό των δικαιωμάτων από τις ηχογραφήσεις της. Εκείνη αρνήθηκε, τονίζοντας ότι καταστράφηκε οικονομικά λόγω του κακού χειρισμού των οικονομικών της από τον Μενεγκίνι. Έτσι, εκείνος την απείλησε ότι δεν θα υπογράψει το διαζύγιο και θα αποκαλύψει την εγκυμοσύνη της. δημιουργώντας έτσι σκάνδαλο και παρουσιάζοντας την να παραβιάζει την συμφωνία που είχαν κάνει.
Κάλλας και Μενεγκίνι: Ο σύντροφος και μέντορας της λυρικής τραγουδίστριας στράφηκε εναντίον της έπειτα από τον δεσμό της με τον Ωνάση. (Getty Images/ Ideal Image)
Σύμφωνα με την ιταλική νομοθεσία, καθώς ο Μενεγκίνι θεωρείτο αρχηγός του νοικοκυριού και η Κάλλας ήταν νομικά η σύζυγός του, οπότε εκείνος θα είχε δικαιώματα στο παιδί της, ανεξάρτητα από την πατρότητά του. Όσο περνούσε ο καιρός, η απελπισία της γινόταν εμφανής. «Πες μου πόσο θα κοστίσει και πόσο καιρό θα πάρει, αν χρειάζομαι τη συγκατάθεση του Μενεγκίνι ή αν μπορώ χωρίς αυτήν», ρώτησε η Κάλλας τον Αμερικανό δικηγόρο της. «Και δες αν προφανώς μπορεί να προετοιμάσει τα πάντα κρυφά. . . Σε παρακαλώ μην νομίζεις ότι είμαι τρελή. Ξέρω ότι είμαι.’
Η απόκτηση ενός παιδιού με έναν άλλον άντρα ενώ ήταν ακόμη παντρεμένη με τον Μενεγκίνι θα είχε βάλει τέλος στην καριέρα της. Ο γάμος με τον Ωνάση, αν και εκτός Ιταλίας, θα την καθιστούσε δίγαμη στην υιοθετημένη χώρα της, η οποία επέβαλε ποινή φυλάκισης δύο ετών. Έχοντας λαχτάρα για ένα παιδί από το 1949, ήταν, επομένως, σκληρή ειρωνεία ότι η εγκυμοσύνη της την έκανε να αισθάνεται παγιδευμένη. «[Ο Μενεγκίνι] έκλεψε την αγάπη μου για ηρεμία, όλα όσα είχα ποτέ», είπε.
Τον Ιούλιο του 1960, η Κάλλας πήγε στις Βρυξέλλες για να δώσει μια συναυλία στο Kursaal της Οστάνδης στο Βέλγιο, έναν χώρο που δεν συνδεόταν πλέον με τραγουδιστές του διαμετρήματος της. Ίσως το έβλεπε ως μια εύκολη πηγή εισοδήματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, καθώς ο Ωνάσης εξακολουθούσε να μην την υποστηρίζει. Στον τέταρτο μήνα της εγκυμοσύνης της πλέον, οι φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα της γίνονταν εμφανείς. Οι διάφοροι υπαινιγμοί της ότι θέλει μωρό, παρά την οικογενειακή της κατάσταση, ήταν ένας τρόπος να μετρήσει την αντίδραση του κοινού; Θα μπορούσε να ρισκάρει το σκάνδαλο να αποκτήσει ένα μωρό και να το μεγαλώσει μόνη της; Ή μήπως πίστευε ότι το κοινό θα την έβλεπε ως ηρωίδα της όπερας, όπως η Νόρμα, «μια γυναίκα που δεν αισθάνεται άσχημα ούτε αδικείται από δυσμενείς καταστάσεις, τις οποίες, τελικά, έχει προκαλέσει η ίδια». Ακύρωσε τελικά τη συναυλία λόγω τραχειίτιδας – ο σταφυλόκοκκος μπορεί να είναι επικίνδυνος για τις έγκυες γυναίκες. Λίγες εβδομάδες αργότερα, υπέστη μια αποβολή, όπως θα συνέβαινε και πάλι το 1963.
Όσα συνέβησαν γύρω από την εγκυμοσύνη της Κάλλας ήταν καταστάσεις που βιώνουν γυναίκες σε όλο τον κόσμο: Η Κάλλας βρήκε εμπόδια στους πατριαρχικούς νόμους της εποχής και ήταν εγκλωβισμένη από τις περιστάσεις. Το πραγματικό θύμα, κατά τη γνώμη μου, είναι ο Όμηρος Lengrini, ένα αθώο παιδί του οποίου η ταυτότητα έχει χειραγωγηθεί για να τροφοδοτήσει την τραγωδία της Κάλλας. Ελπίζω η αλήθεια να επιτρέψει στον Όμηρο να αναπαυθεί εν ειρήνη.
Lindsy Spence
Η Lyndsy Spence είναι συγγραφέας, ιστορικός και σεναριογράφος. Κείμενά της εμφανίζονται συχνά στον περιοδικό Τύπο. Έχει γράψει τη βιογραφία της ηθοποιού Margaret Lockwood. Τα δικαιώματα του βιβλίου The Mistress of Mayfair, βασισμένου στη ζωή της Αγγλίδας κοσμικής Doris Delevingne, κατοχυρώθηκαν από εταιρεία κινηματογραφικών παραγωγών. Επίσης, επιμελείται τη διαδικτυακή κοινότητα The Mitford Society∙ ένα site αφιερωμένο στην πιο διάσημη και αμφιλεγόμενη οικογένεια της βρετανικής υψηλής κοινωνίας. Η επόμενη βιογραφία της είναι αφιερωμένη στην Βίβιαν Λι.
Στην βιογραφία “CASTA DIVA – ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ: Η ΚΡΥΦΗ ΖΩΗ ΤΗΣ” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος μέσα από ανέκδοτο και μέχρι τώρα άγνωστο υλικό, η Lyndsy Spence σκιαγραφεί ένα τρυφερό όσο και τραγικό πορτραίτο της μεγαλύτερης ντίβας της κλασικής μουσικής.
