Η ξαφνική παραίτηση μιας ασυμβίβαστης βασίλισσας 

Το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα της 83χρονης βασίλισσας Μαργκρέτε επεφύλασσε μια μεγάλη έκπληξη για όλους: Έπειτα από 52 χρόνια στον θρόνο της Δανίας, η βασίλισσα ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά την παραίτηση της. Η Μαργκρέτε θα αφήσει στις 14 Ιανουαρίου τον θρόνο στο γιο της, πρίγκιπα Φρειδερίκο.

Η μέχρι πρόσφατα αεικίνητη βασίλισσα της Δανίας υποβλήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο σε μια επέμβαση στην μέση, που όπως εξήγησε η ίδια την έβαλε σε σκέψεις σχετικά με το μέλλον. Αποφάσισε λοιπόν, όπως εξήγησε η ίδια, να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων μοναρχιών, και να παραιτηθεί ανοίγοντας τον δρόμο στη νέα γενιά, όπως συνέβη και στην Ισπανία, την Ολλανδία και το Βέλγιο.

Ελάχιστοι, εκτός από τον πρωθυπουργό της χώρας ήταν ενήμεροι για την απόφαση της βασίλισσας που σπάει αιώνες παράδοσης. Η τελευταία φορά που παραιτήθηκε από το θρόνο Δανός μονάρχης ήταν το 1146.

Η Μαργκρέτε όμως, η μοναδική βασίλισσα με χρέη ανώτατου άρχοντα στον κόσμο και η μακροβιότερη μονάρχης στην Ευρώπη υπήρξε πάντα ασυμβίβαστη.

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν μια πριγκίπισσα στη Δανία που ονειρευόταν να γίνει ζωγράφος. 

Αν και η Μαργκρέτε ήταν το μεγαλύτερο παιδί του βασιλιά της χώρας, μέχρι να γίνει 12 ετών μόνο άνδρες είχαν το δικαίωμα να κληρονομήσουν το θρόνο. Αυτό άλλαξε όταν το σύνταγμα της Δανίας τροποποιήθηκε το 1953 και έτσι η πριγκίπισσα έγινε διάδοχος του πατέρα της, Φρειδερίκου Θ’, λίγο μετά τα 13 της. 

H αγάπη και το ενδιαφέρον για τις Καλές Τέχνες συνεχίστηκε και στα εφηβικά της χρόνια, μέχρι που η πριγκίπισσα ξεκίνησε τις σπουδές της. Όταν έγινε 30 ετών – και αφού είχε αποκτήσει δίπλωμα στην προϊστορική αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και είχε σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο Aarhus στη Δανία, στη Σορβόννη και στο London School of Economics – διάβασε τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» του J.R.R. Tolkien. Το επικό μυθιστόρημα την ενθουσίασε τόσο ώστε την ενέπνευσε να αρχίσει να ζωγραφίζει ξανά. 

Λίγο αργότερα, μετά το θάνατο του πατέρα της το 1972, η πριγκίπισσα ανέβηκε στο θρόνο και έγινε η βασίλισσα Μαργκρέτε Β’ της Δανίας. 

Η 83χρονη σήμερα Μαργκρέτε, η μεγάλη αδελφή της Άννας Μαρίας, γιόρτασε τα 50 χρόνια στο θρόνο το 2022 και είναι η μακροβιότερη ηγέτης στην Ευρώπη μετά την βασίλισσα Ελισάβετ Β’ της Αγγλίας. Και οι δύο βασίλισσες είναι απόγονοι της βασίλισσας Βικτωρίας. 

Αναλαμβάνοντας το ρόλο της βασίλισσας, η Μαργκρέτε δεν εγκατέλειψε τα καλλιτεχνικά της ενδιαφέροντα. Έκανε μαθήματα ζωγραφικής και πειραματίστηκε με διάφορες τεχνικές.  

Πίνακες της έχουν παρουσιαστεί σε μουσεία, συμπεριλαμβανομένης μιας πρόσφατης έκθεσης στο Musée Henri–Martin στο Cahors της Γαλλίας. Οι εικονογραφήσεις της έχουν συνοδεύσει την Δανέζικη μετάφραση του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» με το ψευδώνυμο Ingahild Grathmer. Τα σχέδια της είχε εγκρίνει ο ίδιος ο συγγραφέας το 1970. 

Η τελευταία καλλιτεχνική δουλειά της Μαργκρέτε είχε διεθνή απήχηση. Η βασίλισσα εργάστηκε ως σχεδιάστρια των κοστουμιών και της παραγωγής για το “Ehrengard: The Art of Seduction“, μια ταινία φαντασίας μεγάλου μήκους βασισμένη στο παραμύθι “Ehrengard” της Karen Blixen, που έκανε το ντεμπούτο της στο Netflix τον Σεπτέμβριο με κοστούμια και σκηνικά που είναι βασισμένα σε σχέδια και έργα τέχνης της Μαργκρέτε. 

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στους New York Times τον Αύγουστο στο Château de Cayx, το κτήμα της δανέζικης βασιλικής οικογένειας στο Luzech, ένα χωριό κοντά στο Cahors στη νότια Γαλλία, η βασίλισσα περιέγραψε την εμπειρία της ως «πολύ διασκεδαστική». 

 «Ελπίζω ότι οι φανατικοί αναγνώστες της Blixen θα αποδεχτούν τον τρόπο που διασκευάσαμε το βιβλίο», είπε. 

Η ταινία είναι παραγωγή της JJ Film, μιας δανέζικης εταιρεία παραγωγής με την οποία η βασίλισσα έχει συνεργαστεί στο παρελθόν αναλαμβάνοντας το art direction σε δυο άλλες ταινίες βασισμένες   σε παραμύθια του Hans Christian Andersen.  

Για την ταινία του Netflix, η βασίλισσα σχεδίασε 51 κοστούμια και έκανε 81 ντεκουπάζ – ένα είδος κολάζ – που χρησιμοποιήθηκαν ως βάση για σκηνικά. Η βασίλισσα δεν πληρώθηκε από τις εταιρείες παραγωγής. Τα σκίτσα της, μαζί με μερικά από τα ρούχα και πολλά από τα ντεκουπάζ, θα εκτίθενται στο Μουσείο Karen Blixen λίγο έξω από την Κοπεγχάγη μέχρι τον επόμενο Απρίλιο. Στη συνέχεια, αναμένεται να παρουσιαστούν στη Νέα Υόρκη, την Ουάσιγκτον και το Σιάτλ. 

Οι ηθοποιοί του ”Ehrengard” μίλησαν με εξίσου μεγάλο ενθουσιασμό για την συνεργασία τους με την βασίλισσα. Η Sidse Babett Knudsen, 54 ετών, η οποία υποδύεται τη μεγάλη δούκισσα στην ταινία, περιέγραψε την παρουσία της βασίλισσας ως εξής: «γυμνά πόδια, όμορφα παπούτσια, ωραία κοσμήματα – κάπνισμα». Η Margrethe πράγματι δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη της για τα τσιγάρα.. 

Η Knudsen πρόσθεσε επίσης ότι ένιωθε άνετα να αστειεύεται με την βασίλισσα  που είναι εξαιρετικά δημοφιλής στην Δανία. Η Μαργκρέτε συχνά κυκλοφορεί χωρίς συνοδεία στους δρόμους της Κοπεγχάγης και είναι πάντα προσιτή και φιλική.  

Σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2021 η βασίλισσα ήταν η γυναίκα που θαυμάζουν περισσότερο οι Δανοί. Ο αντίστοιχος άνδρας ήταν ο Μπαράκ Ομπάμα.  Σε δημοσκόπηση που διεξήχθη για την Berlingske, την παλαιότερη εφημερίδα της Δανίας, το 82% των συμμετεχόντων συμφώνησε ότι η χώρα επωφελείται από τη μοναρχία.  

Ο πρίγκιπας Ιωακείμ, ο νεότερος από τους δύο γιους της, εξοργίστηκε με την πρόσφατη απόφασή της να συρρικνώσει τη μοναρχία αφαιρώντας από τα παιδιά του -συμπεριλαμβανομένου του γιου του που εργαζόταν ως μοντέλο- τους βασιλικούς τους τίτλους. 

Η ξαφνική απόφαση της Μαργκρέτε για την αφαίρεση των τίτλων από τα εγγόνια της προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην οικογένεια της, η ίδια όμως παρέμεινε αμετακίνητη, θέλοντας να δώσει το δικό της μήνυμα σε μια εποχή λιτότητας και δυσκολίας για πολλούς. 

Το 2017 ο σύζυγός της, πρίγκιπας Χένρικ, ανακοίνωσε ότι δεν επιθυμούσε να ταφεί δίπλα στη Μαργκρέτε επειδή δεν του είχαν δοθεί ποτέ οι τίτλοι του βασιλιά ή του βασιλικού συζύγου.  Έφυγε από την ζωή έξι μήνες αργότερα…  

Όλες τις ελεύθερες ώρες της η Μαργκρέτε ζωγραφίζει και σχεδιάζει είτε στο κάστρο της στη Γαλλία είτε στα στούντιο που διατηρεί στα ανάκτορα του Amalienborg και του Fredensborg, τις κατοικίες της βασιλικής οικογένειας στη Δανία. Στην συνέντευξή της περιέγραψε τα στούντιο ως τα μόνα μέρη «όπου μπορώ να αφήσω τα πράγματα όπως να’ναι. Προσπαθώ να τα καθαρίζω περιστασιακά – αλλά όχι πολύ συχνά!» 

«Δουλεύω όταν μπορώ να βρω το χρόνο», συμπλήρωσε, «και φαίνεται ότι συνήθως μπορώ να βρω το χρόνο». 

«Μερικές φορές, νομίζω ότι οι άνθρωποι τρελαίνονται επειδή προσπαθώ να κάνω αυτά τα δύο πράγματα ταυτόχρονα», εξήγησε η Μαργκρέτε σχετικά με τα βασιλικά της καθήκοντα και τις καλλιτεχνικές της ασχολίες. “Αλλά από ότι φαίνεται λειτουργεί, έτσι δεν είναι;”

Έπειτα από την ζωγραφική τοπίων, ξεκίνησε στη δεκαετία του ’90 να κάνει κολάζ κόβοντας σελίδες από περιοδικά του The World of Interiors και καταλόγους από οίκους δημοπρασιών όπως ο Christie‘s και ο Sotheby‘s. 

Από τότε, οι συγγενείς της όπως λέει η ίδια  πνίγονται στα κολάζ της, αλλά και στα κεντήματα της. Τα πολύχρωμα σχέδια με κεντήματα που φτιάχνει, μερικά από τα οποία παρουσιάστηκαν πρόσφατα σε έκθεση στο Μουσείο Kolding στο Kolding της Δανίας, έχουν διαμορφωθεί σε πορτοφόλια για τα μέλη της οικογένειας και έχουν χρησιμοποιηθεί για την ταπετσαρία προστατευτικών τζακιού, υποπόδιων και μαξιλαριών για το γιοτ της βασιλικής οικογένειας, Dannebrog, το οποίο μοιράζεται το όνομά του με τη σημαία της Δανίας. 

Η προτίμηση της Margrethe για τα τολμηρά χρώματα φαίνεται και στην ντουλάπα της. «Πάντα ονειρεύομαι με χρώμα. Σε πλήρη έκρηξη. Technicolor. Παντού. Κάθε απόχρωση» έχει πει η ίδια. 

Τα ρούχα της έχουν έντονα print, γούνινα διακοσμητικά στοιχεία και σχεδόν πάντα συνοδεύονται από πολλά κοσμήματα. Κάθε εμφάνιση της είναι ένα λαμπερό στιλιστικό γεγονός για την Δανία. 

Στα 83 της έμοιαζε πάντα ασταμάτητη. Η Nanna Fabricius, μια Δανή τραγουδίστρια και τραγουδοποιός, η οποία έχει συνεργαστεί με τη Μαργκρέτε σε παραγωγές που έχει επιμεληθεί η βασίλισσα στο Tivoli, στο παλαιότερο λούνα παρκ στον κόσμο εξηγεί το μυστικό της δημοφιλίας της: «Νομίζω ότι ένας πολύ σημαντικός λόγος που η βασίλισσα είναι τόσο αγαπητή είναι επειδή είναι τόσο δραστήρια». 

«Δεν είναι έκπληξη για μας το ότι σχεδίασε τα κοστούμια για μια ταινία του Netflix. Η βασίλισσα είναι η ιδανική ενσάρκωση της Barbie. Μπορεί να τα καταφέρει σε όλα». 

Φανατική και αμετανόητη καπνίστρια επί δεκαετίες, έκοψε ξαφνικά το τσιγάρο πριν λίγο καιρό προκαλώντας σχεδόν εξίσου μεγάλη έκπληξη όσο και με την παραίτηση της. 

«Στις 14 Ιανουαρίου, έπειτα από 52 χρόνια στην διαδοχή του αγαπημένου μου πατέρα, θα παραιτηθώ του θρόνου της Δανίας. Θα αφήσω τον θρόνο στον γιο μου Πρίγκιπα Φρειδερίκο», ανακοίνωσε στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμά της.  

Σύμφωνα με πληροφορίες της “Daily Mail” βέβαια ο πραγματικός λόγος της παραίτησης της βασίλισσας ίσως να κρύβεται πίσω από το τελευταίο σκάνδαλο που ταλαιπώρησε την βασιλική οικογένεια της Δανίας.  

Τον περασμένο Οκτώβριο κυκλοφόρησαν φωτογραφίες του 55χρονου πρίγκιπα Φρειδερίκου με την πρώην νύφη της Δούκισσας της Άλμπα, Μεξικάνα socialite Genoveva Casanova. Οι δυο τους συνελήφθησαν από τον φωτογραφικό φακό σε νυχτερινή έξοδο στη Μαδρίτη και οι φήμες για εξωσυζυγικό δεσμό ή για κάποιο σύννεφο πάνω από τον γάμο του πρίγκιπα με την πριγκίπισσα Μαίρη δεν άργησαν να κυκλοφορήσουν. 

Το ζευγάρι ωστόσο μοιάζει να αγνοεί τις φήμες. Και σε λίγες ημέρες, η πριγκίπισσα Μαίρη, που θυμίζει έντονα την Κέιτ Μίντλετον, και στην οποία η Μαργκρέτε έχει μεγάλη αδυναμία, θα γίνει η βασίλισσα, σύζυγος του νέου βασιλιά Φρειδερίκου Ι’.  

Οι δυο τους είχαν γνωριστεί την εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2000 όταν συναντήθηκαν τυχαία στην παμπ Slip Inn του Σίδνεϊ. Η τότε 28χρονη Μαίρη Ντόναλντσον δεν είχε ιδέα ότι είχε μόλις συναντήσει έναν πρίγκιπα. 

Η σχέση τους ήταν αρχικά εξ΄αποστάσεως με τον Φρειδερίκο να επισκέπτεται ινκόγκνιτο την Αυστραλία σε κάθε ευκαιρία. Το 2001, η Μαίρη μετακόμισε στη Δανία και δύο χρόνια αργότερα ανακοινώθηκαν οι αρραβώνες της με τον πρίγκιπα διάδοχο. Το ζευγάρι παντρεύτηκε στις 14 Μαΐου 2004, στον Καθεδρικό Ναό της Κοπεγχάγης και έχει τέσσερα παιδιά.

Η απόφαση της βασίλισσας Μαργκρέτε ωθεί τώρα στο προσκήνιο την φωτογενή οικογένεια του Φρειδερίκου και κυρίως τον ίδιο, φέρνοντας τον γιο της, που λατρεύει τον αθλητισμό και είναι ο μοναδικός γαλαζοαίματος που έχει τερματίσει μαραθώνιο, αναπάντεχα αντιμέτωπο με τα καθηκοντά και τις υποχρεώσεις του.

Cover Photo: Getty Images/Ideal Image