«Τίποτα στη ζωή δεν πρέπει να φοβάσαι- πρέπει μόνο να το καταλαβαίνεις», θα πει η Μαρί Κιουρί, η γυναίκα που ανακάλυψε το ράδιο και το πολώνιο, ήταν μια γυναίκα με πάθος. Η δημοφιλής άποψη για τη ζωή της εστιάζει στο επιστημονικό της έργο, παραβλέποντας το γεγονός ότι ήταν γυναίκα με αισθήματα, επιθυμίες και λαχτάρες.
Της απονεμήθηκαν δύο βραβεία Νόμπελ, ανακάλυψε δύο χημικά στοιχεία, επινόησε ουσιαστικά την έννοια της ραδιενέργειας και ίδρυσε μια επιστημονική δυναστεία: η κόρη της Ιρέν και ο γαμπρός της Φρεντερίκ Ζολιό-Κιουρί μοιράστηκαν από κοινού ένα βραβείο Νόμπελ τη δεκαετία του '30.
Η Μαρί ήταν η πρώτη -και η Ιρέν μόλις η δεύτερη- γυναίκα που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ.
Μαρί και Πολ σε ένα διαμέρισμα στη Σορβόννη
Ωστόσο, τα πάθη της Μαντάμ Κιουρί δεν περιορίζονταν στην επαγγελματική και επιστημονική της ζωή. Το 1910, περίπου τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του συζύγου της, Πιέρ, σε τροχαίο ατύχημα, η 43χρονη χήρα Μαρί ξεκίνησε μια ιδιαίτερα φορτισμένη ερωτική σχέση με τον Πολ Λανζεβέν, έναν επιστήμονα πέντε χρόνια νεότερό της.
Οι εραστές μάλιστα νοίκιασαν ένα διαμέρισμα κοντά στη Σορβόννη, όπου μπορούσαν να συναντιούνται κρυφά. Υπήρχε, ωστόσο ένα μειονέκτημα. Ο Λανζεβέν ήταν παντρεμένος και πατέρας τεσσάρων παιδιών.
Η Γαλλία της εποχής σκανδαλίστηκε
Η σύζυγος του Λανζεβέν ανακάλυψε τα ερωτικά γράμματα που του είχε γράψει η Μαρί Κιουρί και τα αποκάλυψε στο παρισινό αντίστοιχο της News of the World.
Η δημοσίευση των επιστολών σκανδάλισε τη Γαλλία. Είναι σαφές ότι δεν επρόκειτο απλώς για σωματικό έρωτα.
Σύμφωνα με μια βιογραφία του 1995, της Σούζαν Κουίν με τίτλο «Marie Curie: A Life», οι φήμες για την παράνομη σχέση είχαν ήδη κυκλοφορήσει. Η δημοσίευση των επιστολών σκανδάλισε τη Γαλλία. Είναι σαφές ότι δεν επρόκειτο απλώς για σωματικό έρωτα.
Η Μαρί Κιουρί είχε γράψει στον εραστή της, προτρέποντάς τον να χωρίσει τη σύζυγό του και να την παντρευτεί, αν και αυτό θα ήταν ακόμα πιο σοκαριστικό εκείνη την εποχή. Επιπλέον, ο Πολ Λανζεβέν δεν είχε σε καμία περίπτωση εγκαταλείψει τον γάμο του αφού η σύζυγός του, Ζαν, γέννησε το τέταρτο παιδί τους λίγο πριν ξεκινήσει τη σχέση του με τη Μαρί.
Η μονομαχία για την τιμή της Μαρί Κιουρί
Αφού έγινε γνωστή η είδηση, η Σουηδική Ακαδημία Επιστημών προσπάθησε να την αποτρέψει από το να πάει στη Στοκχόλμη για να παραλάβει το βραβείο Νόμπελ, ώστε η «μοιχαλίδα» να μη δώσει το χέρι της στον Σουηδό βασιλιά.
Η φήμη της Μαρί Κιουρί δεν αποκαταστάθηκε ποτέ πλήρως μέχρι τις ηρωικές προσπάθειές της να βοηθήσει τους τραυματισμένους Γάλλους στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Πολ Λανζεβέν αισθάνθηκε την τιμή να μονομαχήσει με τον δημοσιογράφο που έγραψε την αποκάλυψη και γνωστοποίησε το θέμα. Κανόνισε να χωρίσει νομικά από τη σύζυγό του, αλλά παρά τις προτροπές της Μαρί, αρνήθηκε να ζητήσει ευθέως διαζύγιο. Η φήμη της Μαρί Κιουρί δεν αποκαταστάθηκε ποτέ πλήρως μέχρι τις ηρωικές προσπάθειές της να βοηθήσει τους τραυματισμένους Γάλλους στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Η στιβαρή απάντηση της Μαρί Κιουρί στη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών
Αν η Μαρί Κιουρί ήταν καλλιτέχνιδα, αυτό το σκάνδαλο θα μπορούσε να είναι ασήμαντο. Η Μαρί Κιουρί δεν είχε καμία αμφιβολία γι' αυτό. Όταν ο Σβάντε Αρρένιους, μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών, της έγραψε μετά τη δημοσιοποίηση της ιστορίας της ερωτικής της σχέσης, εκείνη απάντησε ζωηρά:
«Το βραβείο απονεμήθηκε για την ανακάλυψη του ραδίου και του πολωνίου. Πιστεύω ότι δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ του επιστημονικού μου έργου και των γεγονότων της ιδιωτικής ζωής.
»Δεν μπορώ να δεχθώ ότι η εκτίμηση της αξίας του επιστημονικού έργου θα πρέπει να επηρεάζεται από συκοφαντίες και δυσφημίσεις που αφορούν την ιδιωτική ζωή».
Και ενώ η Μαρί Κιουρί φαίνεται να έχει δίκιο ότι η σεξουαλική ζωή των επιστημόνων δεν έχει σημασία, φαίνεται ότι η κοινωνική τους τάξη έχει.
Η δύσκολη ζωή της Μαρί και οι ταξικές ανισότητες
Όταν ο πατέρας της έχασε τη δουλειά του, αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν σε ένα μικρότερο διαμέρισμα. Επίσης, οι γονείς της, που ήταν και οι δύο καθηγητές, υποστήριζαν πολύ τις ακαδημαϊκές επιλογές που ήθελε να κάνει στη ζωή της. Έτσι, παρόλο που αντιμετώπιζαν οικονομικά προβλήματα, την έστειλαν σε ένα Πανεπιστήμιο για να εκπληρώσει τα όνειρά της.
Δεν είχαν καν την οικονομική δυνατότητα για σωστό φαγητό και συχνά πάλευε για να τραφεί. Περιστασιακά λιποθυμούσε από την πείνα, αν και αυτό δεν την εμπόδιζε από αυτό που είχε μπροστά της για την καριέρα της.
Οι σοβιετικοί νόμοι εμπόδιζαν τις γυναίκες να αποκτήσουν ανώτερη εκπαίδευση. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τη Μαρί Κιουρί να αποκτήσει την εκπαίδευσή της.
Εκείνη την εποχή, η Μαρί Κιουρί μεγάλωνε στην Πολωνία, η οποία βρισκόταν υπό τον έλεγχο της ρωσικής κυβέρνησης. Οι σοβιετικοί νόμοι εμπόδιζαν τις γυναίκες να αποκτήσουν ανώτερη εκπαίδευση. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τη Μαρί Κιουρί να αποκτήσει την εκπαίδευσή της. Η οικογένειά της πίστευε ότι υποστήριζε πολύ την ακαδημαϊκή της σταδιοδρομία, αλλά δεν είχαν τα χρήματα για να τη στείλουν σε ένα φημισμένο πολωνικό πανεπιστήμιο. Έτσι έπρεπε να φοιτήσει κρυφά στο Ιπτάμενο Πανεπιστήμιο.
Η συνάντηση με τον Πιερ Κιουρί και με την ιστορία
Κατά τη διάρκεια του 1894, η Μαρί Κιουρί ήταν απορροφημένη στην έρευνά της, αλλά δεν είχε καθόλου χώρο για την εκτέλεση πειραμάτων στο εργαστήριο. Έψαχνε για ένα μεγαλύτερο εργαστήριο για την εργασία της. Ευτυχώς, ο Πιερ Κιουρί είχε έναν μεγαλύτερο χώρο στο εργαστήριό του. Αφού όμως γνωρίστηκαν, μέσω ενός κοινού γνωστού, ερωτεύτηκαν, αλλά δεν ήταν εύκολος ο δρόμος που ακολούθησε.
Η Μαρί Κιουρί ήταν τόσο επικεντρωμένη στην καριέρα της που η πρόταση γάμου του Πιέρ απορρίφθηκε τρεις φορές. Τον Ιούλιο του 1898, όταν και οι δύο εργάζονταν εντατικά στην έρευνά τους, ανακάλυψαν ένα νέο στοιχείο και το ονόμασαν πολώνιο. Το όνομα δόθηκε προς τιμήν της πατρίδα της, της Πολωνία. Κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, συνάντησαν ένα άλλο στοιχείο που ήταν το ράδιο. Ο όρος «ραδιενεργό» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά.
Το πρώτο Νόμπελ και η αιώνια προκατάληψη
Αν και η συμβολή της Μαρί Κιουρί στον τομέα της Φυσικής και της Χημείας είναι ανυπέρβλητη και δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη, η επιτροπή του βραβείου Νόμπελ δεν είχε την ίδια γνώμη αρχικά εκείνη τη χρονιά, όταν ήταν στον κατάλογο των βραβευθέντων.
Ο λόγος; Ήταν γυναίκα. Ευτυχώς, μια ισχυρή ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών από την επιτροπή των βραβείων Νόμπελ, ενημέρωσε τον Πιερ για την απόφαση αυτή. Ο Πιερ απείλησε την επιτροπή ότι δεν επρόκειτο να παραλάβει το βραβείο αν το όνομα της Μαρί δεν συμπεριλαμβανόταν δίπλα στο δικό του. Η επιτροπή άλλαξε γνώμη σχετικά με τη βράβευση της Μαρί Κιουρί.
Η Μαρί Κιουρί το 1911, κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Χημείας και έγινε το πρώτο άτομο που κέρδισε δύο βραβεία Νόμπελ.
Το οργισμένο πλήθος μπροστά στο σπίτι της Μαρί Κιουρί
Η Μαρί Κιουρί το 1911, κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Χημείας και έγινε το πρώτο άτομο που κέρδισε δύο βραβεία Νόμπελ. Αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, άρχισαν οι κατηγορίες για τη σχέση της με τον Πολ Λανζεβέν, έναν συνάδελφο φυσικό και πρώην συνάδελφο του Πιέρ.
Οι εφημερίδες την αντιμετώπισαν σκληρά και τη χτύπησαν με τίτλους όπως «Εβραία καταστροφέας οικογενειών». Η Κιουρί βρισκόταν στο Βέλγιο εκείνη την περίοδο και συναντούσε διάσημους φυσικούς όπως ο Αϊνστάιν όταν ξέσπασε αυτό το σκάνδαλο και όταν επέστρεψε στο σπίτι της, υπήρχε μια ομάδα οργισμένου πλήθους μπροστά από το σπίτι της.
Η Μαρί Κιουρί πέθανε από το ίδιο της το πάθος της ανακάλυψης
Η Μαρί Κιουρί πέθανε το 1934, λόγω απλαστικής αναιμίας, η οποία συμβαίνει όταν το σώμα σταματά να παράγει αρκετά νέα κύτταρα του αίματος. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο γεγονός ότι είχε εκτεθεί σε ακτινοβολία για πάρα πολύ καιρό κατά την έρευνά της στο εργαστήριο. Ακόμη και το σημειωματάριο που χρησιμοποιούσε, θα είναι ραδιενεργό για τα επόμενα χρόνια. Είναι αποθηκευμένο σε κουτιά με επένδυση μολύβδου στη Γαλλία.
Το γεγονός ότι συνήθιζε να μεταφέρει δείγματα ραδίου στο εργαστηριακό της παλτό και επίσης τα χρησιμοποιούσε δίπλα στο κρεβάτι της ως νυχτερινό φως, λέει τα πάντα για τη δηλητηρίαση από ραδιενέργεια από την οποία υπέφερε.
Ο Αϊνστάιν στο πλευρό της
Στο αποκορύφωμα της καριέρας της, όταν ήταν έτοιμη να λάβει ένα ακόμη βραβείο Νόμπελ, το σκάνδαλο της παράνομης σχέσης με τον Πολ την έσυρε προς τα κάτω, όπως προαναφέρθηκε.
Όταν κυκλοφόρησε, λοιπόν, η είδηση του σκανδάλου, ο Αϊνστάιν, που ήταν μέγας θαυμαστής της, έγραψε μια επιστολή προς τη Μαρί ως μέσο στήριξης της θλίψης της, η οποία έλεγε:
«Πολύ σεβαστή κυρία Κιουρί, μη γελάτε μαζί μου που σας γράφω χωρίς να έχω κάτι λογικό να πω. Αλλά είμαι τόσο εξοργισμένος από τον άθλιο τρόπο με τον οποίο το κοινό τολμά σήμερα να ασχολείται μαζί σας, που πρέπει οπωσδήποτε να δώσω διέξοδο σε αυτό το συναίσθημα».
