Farah Pahlavi: Η δραματική ιστορία της τελευταίας συζύγου του Σάχη της Περσίας

Το love story ανάμεσα στον τελευταίο Σάχη της Περσίας και την τρίτη σύζυγό του έμοιαζε βγαλμένο μέσα από τις «Χίλιες και μία νύχτες» σύμφωνα με τους αρθρογράφους της εποχής. Τον Μάιο του 1959, κατά τη διάρκεια ενός επίσημου ταξιδιού στη Γαλλία, ο Mohammad Reza Chah Pahlavi, ήδη στο θρόνο του Ιράν για δεκαοχτώ χρόνια, συνάντησε τη Farah Diba, μια νεαρή φοιτητή αρχιτεκτονικής που είχε αφήσει την πατρίδα της, την Τεχεράνη για να ζήσει στο Παρίσι.

Μόνο έξι μήνες αργότερα, τα ανάκτορα ανακοίνωσαν τους αρραβώνες τους. Ο γάμος ήταν εξίσου βιαστικός, δεδομένου ότι τελέστηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1959. Εάν και η τελετή διοργανώθηκε βιαστικά, χαρακτηριζόταν από μοναδική πολυτέλεια. «Η Farah Diba προσφέρει τη νιότη της με αντάλλαγμα την αγάπη του Σάχη και μια αυτοκρατορία δυόμισι χιλιάδων ετών», γράφει ο Τύπος που καλύπτει την λαμπρή εκδήλωση. Η μέλλουσα Chahbanou ήταν μόλις είκοσι ενός ετών, ενώ ο Σάχης σαράντα.

Ο Σάχης βέβαια είχε παντρευτεί ήδη δύο φορές στο παρελθόν. Η πρώτη του σύζυγος ήταν η πριγκίπισσα Φαουζιά της Αιγύπτου, που θύμιζε περισσότερο σταρ του Χόλιγουντ, και η δεύτερη η πανέμορφη Σοράγια Εσφαντάρι. Καμία από τις δύο δεν είχε καταφέρει να του προσφέρει τον διάδοχο που επιθυμούσε και οι δύο γάμοι είχαν καταλήξει σε διαζύγιο. Αυτό με την Σοράγια είχε συγκλονίσει την υφήλιο καθώς εκατομμύρια γυναίκες ταυτίστηκαν με τη δραματική ιστορία της θλιμμένης αυτοκράτειρας που έχασε τη θέση και τον σύζυγό της επειδή δεν μπορούσε να κάνει παιδιά…

Η απόκτηση του διαδόχου ήταν η μεγάλη υποχρέωση της νέας βασιλικής συζύγου της χώρας και η Farah Pahlavi, κατάφερε να σπάσει την κακοτυχία που κατέτρεχε την προσπάθεια επί δεκαετίες: Λιγότερο από ένα χρόνο μετά το γάμο της με τον Σάχη, η Farah έφερε στον κόσμο στις 31 Οκτωβρίου 1960 έναν γιο, τον Reza που θα γινόταν ο επόμενος Σάχης της Περσίας. Ακολούθησαν άλλα τρία παιδιά, η Farahnaz το 1963, ο Ali-Reza το 1966 και η Leila το 1970.

Ο Σάχης ήθελε να μετατρέψει το Ιράν σε μία σύγχρονη παγκόσμια δύναμη με μια σειρά μεταρρυθμιστικών μέτρων. Σε κοινωνικό επίπεδο προσπάθησε να αποτινάξει τις παραδοσιακές μουσουλμανικές αντιλήψεις και να εκσυγχρονίσει τη χώρα ακόμη και σε θέματα ταμπού για άλλες μουσουλμανικές χώρες όπως η ισότητα των φύλων.

Προώθησε επίσης οικονομικές μεταρρυθμίσεις, διατηρώντας στενούς δεσμούς με τη Δύση και ειδικά με τις Ηνωμένες πολιτείες, ανανεώνοντας το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο προωθώντας την βιομηχανοποίηση της χώρας, παράλληλα με μια αγροτική μεταρρύθμισης που συνοδεύτηκε από αναδιανομή της γης.

Στις 28 Οκτωβρίου του 1967, σε ηλικία 48 ετών, ο Reza Pahlavi στέφθηκε «βασιλεύς των βασιλέων» και «φως των Αρείων» σε μια μεγαλόπρεπη τελετή στα ανάκτορα της Περσέπολης. Στο πλευρό του η Farah την οποία ο Σάχης έστεψε Chahbanou, αυτοκράτειρα. Ήταν η πρώτη φορά στα 2.500 χρόνια της περσικής μοναρχίας που υπήρξε αυτοκράτειρα.

Ήταν μια συμβολική πράξη γυναικείας χειραφέτησης για την οπισθοδρομική κοινωνία του Ιράν. «Θα δώσω τα πάντα, ακόμα και την ίδια μου τη ζωή, στην προσπάθεια να φθάσει το έθνος στο ίδιο επίπεδο με τις πλουσιότερες και προοδευτικές κοινωνίες του κόσμου μας, ανανεώνοντας την μεγαλοπρέπεια αυτού του ιστορικού τόπου», θα δήλωνε ο Σάχης μετά τη στέψη του.

Η καθημερινότητα της αυτοκρατορικής οικογένειας ήταν ειδυλλιακή με τη ζωή τους να μοιράζεται ανάμεσα στην Περσέπολη, το Saint-Moritz στην Ελβετία, για sport d’hiver και τις καλοκαιρινές διακοπές στο ανάκτορό τους στην Κασπία Θάλασσα.

Εξαιτίας των εκσυγχρονιστικών πολιτικών και της προσέγγισης του Ισραήλ ωστόσο, ο Σάχης έχασε με το πέρασμα του χρόνου την υποστήριξη του σιιτικού κλήρου.

Την ίδια στιγμή η αυταρχική διακυβέρνησή, η δράση της μυστικής αστυνομίας, η διαφθορά και η ανάμιξη της Δύσης στην πολιτική της χώρας είχαν δημιουργήσει κλίμα κοινωνικής δυσαρέσκειας που εκδηλώθηκε με την Ιρανική Επανάσταση. Το σημαντικότερο όλων για την οικογένεια: Ο ίδιος ο Σάχης ήταν βαριά άρρωστος.

Το 1974, οι γιατροί του, δύο επιφανείς Γάλλοι καθηγητές, διέγνωσαν ανίατο καρκίνο. Ο Σάχης το κράτησε κρυφό για χρόνια. Μέχρι το 1978, ήταν πλέον μια σκιά του εαυτού του: ενώ η χώρα του έπαιρνε φωτιά, εκείνος απλώς παρακολουθούσε τις εξελίξεις, βυθισμένος στην πολυθρόνα του, εγκαταλελειμμένος από τις δυνάμεις του, ανίκανος να πάρει κάποια απόφαση.

Στις 12 Φεβρουαρίου του 1979, μετά από πολλούς μήνες αγωνίας, η μοναρχία του Ιράν κατέρρευσε και η χώρα έγινε Ισλαμική Δημοκρατία με ηγέτη τον Αγιατολάχ Χομεϊνί.
Η αυτοκρατορική οικογένεια έφυγε εξόριστη και ήταν ανεπιθύμητη παντού, όσο ο βαριά άρρωστος Σάχης ήταν ακόμη εν ζωή.

Από την Αίγυπτο στις Μπαχάμες, από το Μεξικό στις Ηνωμένες Πολιτείες η άλλοτε πανίσχυρη οικογένεια μετακινείται διαρκώς κυνηγημένη καθώς υπό την πίεση της διπλωματίας και τον φόβο των τρομοκρατικών ενεργειών ελάχιστες χώρες ριψοκινδυνεύουν την μακρόχρονη παρουσία των Pahlavi στο έδαφός τους.

Οι συνεχείς μετακινήσεις, η δυσκολία που επιφέρει στις θεραπείες του, έχουν καταλυτική επίδραση στην υγεία του Σάχη. Αυτή η εφιαλτική περίοδος σημαδεύει για πάντα και tα παιδιά του ζευγαριού, ιδίως τα δύο νεότερα που δεν θα ξεπεράσουν ποτέ το πλήγμα.

Στις 27 Ιουλίου 1980, εξαντλημένος, ο έκπτωτος Σάχης άφησε την τελευταία του πνοή στο Κάιρο. Ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός, στενός φίλος της οικογένειας του προσέφερε μια κηδεία αντάξια ενός μεγάλου ηγεμόνα καθώς δεν επιτράπηκε αυτό να γίνει στο Ιράν.

Μετά το θάνατό του, ο πρωτότοκος γιος του Reza, μόλις 20 ετών τότε, έγινε ο επικεφαλής της οικογένειας και ο διεκδικητής του θρόνου της Περσίας. Μέχρι σήμερα είναι άγνωστό το που βρίσκεται η μυθική περιουσία που είχε ο Σάχης σε καταθέσεις και μετρητά.

H Farah Pahlavi έφυγε για το Παρίσι όπου ζει μέχρι σήμερα, πάντοτε όμορφη και κομψή παρά τις τραγωδίες που έχει αντιμετωπίσει, ιδιαίτερα δημοφιλής στον κόσμο των γαλαζοαίματων.

Οι ατυχίες συνέχισαν να ακολουθούν την οικογένεια στην εξορία. Εκτός από τη συνεχή απειλή κατά της ζωής τους από τους αντιμοναρχικούς του Ιράν, η εξορία έφερε πάνω από την οικογένεια το μαύρο σύννεφο της κατάθλιψης.

Η Leila, η μικρότερη κόρη της οικογένειας, αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Brown, και στη συνέχεια εργάστηκε ως μοντέλο για τον Valentino. Αλλά πίσω από το λαμπερό της χαμόγελο, έκρυβε πολλά. Υποφέροντας από κατάθλιψη και νευρική η Leila Pahlavi βρέθηκε νεκρή σε ηλικία 31 ετών σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στο Λονδίνο στις 10 Ιουνίου 2001 έπειτα από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών.

Ο Ali-Reza, ο μικρότερος γιος θα την ακολουθούσε δέκα χρόνια αργότερα στις 4 Ιανουαρίου 2011. Βρέθηκε στο σπίτι του στη Βοστώνη, σε μια λίμνη αίματος, έχοντας αυτοκτονήσει με μια σφαίρα στο κεφάλι.

Ο μεγάλος τους αδελφός Reza Pahlavi κατάφερε να ξεφύγει από τη σκιά: σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Αμερική, όπου και ίδρυσε το Εθνικό Συμβούλιο του Ιράν στο οποίο προεδρεύει ο ίδιος και πρόκειται για μια σκιώδη κυβέρνηση στην εξορία. Ζει μόνιμα στην Αμερική, στην Ουάσινγκτον, και ασχολείται εντατικά με τα θέματα της πατρίδας του, ακόμα και αν έχει να τη δει σχεδόν σαράντα χρόνια.

Το 2011 ψηφίστηκε πρόσωπο της χρονιάς για το Ιράν σε διαδικτυακή δημοσκόπηση. Είναι ιδιαίτερα ενεργός στα social media. Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη είχε παραινήσει από το twitter τους απανταχού μουσουλμάνους να δώσουν μάχη ενάντια σε αυτή τη βαρβαρότητα.

Παντρεύτηκε την Γιασμίν Ετεμάντ – Αμίνι το 1986 και έχουν αποκτήσει τρεις όμορφες κόρες, τις πριγκίπισσες Νουρ, Ιμάν και Φαράχ. Ωστόσο καθώς ο Ρεζά δεν απέκτησε άρρενα απόγονο, δεύτερος στη σειρά διαδοχής στο θρόνο της Περσίας είναι ο ξάδερφος του Πάτρικ Αλι Παχλαβί, γιος του αδελφού του τελευταίου σάχη.