Η Ντένη Βαχλιώτη για τον Γιώργο Λάνθιμο: «Σκάβει πολύ βαθιά»

H Ντένη Βαχλιώτη (ενδυματολόγος), σε μια υπέροχη ανάλυση για τα ρούχα, τα χρώματα, την ατμόσφαιρα, τη γυναίκα, την απενοχοποίηση μέσα σε αυτή την τόσο, φεμινιστική ταινία, “Poor Things”.

«Γενικά με τον άνδρα μου, τον Αλέξη (Στεφανάκη) αγαπάμε πολύ τον Λάνθιμο. Εχουμε δει φυσικά όλες του τις ταινίες και θα πω ότι λάτρεψα αρχικά τον Κυνόδοντα, μετά την Ευνοούμενη και τώρα μαγεύτηκα με το Poor Things, ένα αληθινό αριστούργημα! Μιλάμε για μια πανδαισία εικαστική, έναν καταιγισμό εικόνας, χρωμάτων, συμβολισμών, διαλόγων. Θα ήθελα να το ξαναδώ γιατί με μία φορά δεν προλαβαίνεις να αφομοιώσεις και να επεξεργαστείς τα πάντα, όλες αυτές τις αισθήσεις. Διότι, πρόκειται σαφώς για μία άκρως αισθησιακή και ψυχαναλυτική ταινία, όλο μας το ασυνείδητο το υποσυνείδητο είναι εκεί.

Πέραν του αλληγορικού δηλαδή, σκάβει πολύ βαθιά. Ξέρετε, βλέπω απίστευτα τέτοια όνειρα, ρετρό-φουτουριστικά όπως οι ταινίες και τα σκηνικά που δημιουργεί ο Λάνθιμος, αλλά ξυπνώ, έχω κάποιες μνήμες και τα άλλα τα ξεχνώ. Και πάντα λέω “τι κρίμα – μακάρι να τα θυμόμουν”. Η διαφορά είναι ότι εκείνος αυτά τα κάνει σινεμά.

Στην κοινωνία μας, που έχουμε ευνουχιστεί από τη γονεϊκότητα, από τους κοινωνικούς περιορισμούς, από τους συντηρητισμούς, έρχεται αυτός ο άνθρωπος και αναλύει τις ερωτικές φαντασιώσεις και προτιμήσεις με απλότητα και απολύτως απενοχοποιημένα.  Ακριβώς όπως μιλάς στον ψυχαναλυτή, όταν έχεις αποφασίσει να ανοιχτείς με έλλειψη ενοχής. Όλα αυτά τα βγάζει η ταινία. όσα μας καταπιέζουν καθημερινά και αιώνες τώρα: εκπαίδευση, πατριαρχία, γονείς.

Και σου φέρνει μια Μπέλα, τάμπουλα ράζα με την αγριότητα και την αθωότητα που έχει ο άνθρωπος στην ατόφια του μορφή, όταν υπάρχουν μόνο ένστικτα. Όπως τα παιδιά, που είναι ταυτόχρονα άγρια, σκληρά και αθώα γιατί δεν φιλτράρουν και δεν έχουν “μολυνθεί”. Το να υπάρχεις χωρίς ενοχές σου δίνει δύναμη τρομερή. Και μάλιστα, η Μπέλα που ανακαλύπτει τον κόσμο με καθαρά μάτια, βλέπει ακόμη και τις πόλεις παραμορφωμένες και τεράστιες ακριβώς όπως φαίνονται σε ένα παιδάκι που εκπλήσσεται με τον κόσμο και ακόμη και τα αντικειμενικά μεγέθη του δεν είναι τα ίδια με τα δικά μας.

Τα κοστούμια υπογράφει η Χόλι Γουάντινγκτον (Holly Waddington) η οποία ισχυρίζεται πως ο Γιώργος τους άφησε μεγάλη ελευθερία κινήσεων. Εχει, επίσης, δηλώσει πως επηρεάστηκαν αμφότεροι από τη σειρά πινάκων του Εgon Schiele “Woman with Long Hair”, με μια γυναίκα με πραγματικά πάρα πολύ μακριά μαλλιά. Επίσης, επέλεξε τα χρώματα των ρούχων να κινούνται στο χρώμα του δέρματος όπως και οι υφές, όλα να παραπέμπουν στο δέρμα και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό του σώματος.

Όταν ο Λάνθιμος την άκουσε, της είπε “Α, σαν ένα σάπιο μήλο δηλαδή”. Και κάπως έτσι προέκυψαν όλα αυτά τα καφέ, πιο ανοιχτά και πιο σκούρα, τα πράσινα, τα κίτρινα… Δείτε, ας πούμε τι φοράει στη Λισαβώνα όταν βγαίνει για πρώτη φορά στον κόσμο, έχει κίτρινο και μαύρο, απειλητικά χρώματα, αυτά της σφήκας. Δείχνει την απειλή της αμέσως. Επίσης, η ενδυματολόγος συνδυάζει πολλές εποχές μαζί: βικτωριανό μπούστο, σορτς του 1930 και μποτάκια του 1960, τον διαστημικό μοντερνισμό του Courreges με έξω τα δάχτυλα όμως και κορδόνια βικτωριανά ταυτόχρονα. Βλέπουμε, επίσης, πολλά στοιχεία παραμυθιών Disney, της Χιονάτης και άλλων κλασικών και ασφαλώς εξαιρετικό – ειδικά στα κοστούμια του Ράφαλο.

Αυτή λοιπόν, σαν ένα πλάσμα εκτός συμβάσεων έχει το βαλιτσάκι της και για να ντυθεί, κάνει ένα κολλάζ με ό,τι της καπνίσει. Δεν ακολουθεί τους κανόνες και για αυτό ποτέ το σέξι της δεν είναι χυδαίο. Αλλωστε, η χυδαιότητα προκύπτει από τα αισθήματα ενοχής. Αν συμπεριφερόμασταν φυσικά και αυθόρμητα, δεν θα είχαμε απωθημένα. Όποιος δεν εκδηλώνει τα αισθήματά του, τα γυρνά σε διαστροφή. Τα ζώα τα λέμε ποτέ διεστραμμένα; Οχι ποτέ. Το τελικό της ρούχο, μετά από όλες τις τρέλες που έχει ζήσει, είναι πολύ απλό και αποδεικνύει απλά ότι πια ξέρει πού πατάει και πού βρίσκεται. Δεν χρειάζεται να δείξει κάτι γιατί το βρήκε.

Το Poor Things θίγει όλα όσα ταλαιπωρούν τις γυναίκες και καταπιέζουμε χρόνια – είναι από τις πιο, ουσιαστικά, φεμινιστικές ταινίες που έχουν γίνει ποτέ».