Από τη Μαρίνα Σάττι στον Bad Bunny: Μια ωδή στην αθάνατη ομορφιά της πλαστικής καρέκλας

Οι πλαστικές καρέκλες, εκείνες οι αδιάφορες και καθημερινές φιγούρες στον καμβά του καλοκαιριού, παίρνουν μια θέση στο εξώφυλλο του νέου άλμπουμ του Bad Bunny, Debí tirar más fotos, και μέσα από την απλότητά τους καταφέρνουν να αφηγηθούν μια ολόκληρη ιστορία. Δύο λευκές καρέκλες, χωρίς φανφάρες, χωρίς την πολυτέλεια του εντυπωσιασμού, στέκονται σιωπηλές και αποφασιστικές, σαν μάρτυρες όλων εκείνων των στιγμών που περνούν, που φεύγουν γρήγορα αλλά μένουν για πάντα μέσα μας.

Μια φευγαλέα εικόνα της καθημερινότητας που την αποτυπώνεις, την καταγράφεις, αλλά ποτέ δεν την κρατάς αρκετά. Μια πλαστική καρέκλα, που τη βλέπουμε παντού, σε κάθε γωνιά, υπό το φως του ήλιου ή της σελήνης, είναι το σημείο όπου συναντιόμαστε με τους άλλους και με τον εαυτό μας.

View this post on Instagram

A post shared by Benito Antonio (@badbunnypr)

Είναι φορείς αναμνήσεων, μάρτυρες του παρελθόντος που επιστρέφουν ξανά και ξανά, σαν κύμα. Ένα κάλεσμα για να θυμηθούμε και να ξαναζήσουμε τις στιγμές που πιθανότατα έζησαν άνθρωποι πριν από μας, πάνω σε αυτές τις καρέκλες – τις πιο απλές, τις πιο αυθεντικές, τις πιο αληθινές. Είναι τα θεμέλια πάνω στα οποία χτίζουμε τις πιο καθημερινές μας συνήθειες. Είναι τα μέρη όπου μοιραζόμαστε ιστορίες και συναισθήματα, όπου γελάμε, αγαπάμε, κλαίμε.

Στο Πουέρτο Ρίκο, στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες μη δυτικές χώρες, η πλαστική καρέκλα δεν είναι απλώς ένα αντικείμενο. Είναι το σημείο που συναντιόμαστε, είναι το έπιπλο της κοινότητας, η ιστορία που περνάει από γενιά σε γενιά.

Η Μαρίνα Σάττι είχε πει σε μια συνέντευξή της, «Η Ελλάδα είναι η πλαστική καρέκλα και ο φραπές». Τότε είχαν πέσει να τη φάνε, αλλά ποιος ο λόγος; Είναι η σύνοψη του ελληνικού τρόπου ζωής, της απλότητας που πηγάζει από την καθημερινότητα, της δύναμης των μικρών, κοινών πραγμάτων που καταφέρνουν να αποτυπώσουν όλη την ουσία μιας χώρας και της ψυχής της. Η πλαστική καρέκλα για εμάς είναι κάτι παραπάνω από ένα έπιπλο. Είναι η εικόνα του ελληνικού καλοκαιριού, η αίσθηση της κοινότητας, της συντροφικότητας, του ανέμελου και του αυθόρμητου.

Στη δήλωση της Σάττι, ο φραπές και η πλαστική καρέκλα δεν είναι απλώς αστεία, αλλά είναι η ίδια η υπόσταση μιας χώρας που αναγνωρίζει την ομορφιά του καθημερινού, την αυθεντικότητα που βρίσκεται στο πιο απλό και το πιο κοινό. Είναι το αίσθημα του "να είσαι παρών", να ζεις και να καταλαβαίνεις ότι η ομορφιά δεν χρειάζεται να είναι κάτι μεγαλειώδες για να αξίζει.

Οι πλαστικές καρέκλες είναι τα σκηνικά όπου γράφτηκαν οι καλύτερες συζητήσεις της ζωής μας. Είναι εκεί που, καθισμένες με την ξαδέλφη μου, μοιραστήκαμε τα μεγαλύτερα μυστικά μας – λόγια που έβγαιναν διστακτικά, αλλά γίνονταν όλο και πιο αληθινά όσο η νύχτα μας τύλιγε. Σε αυτές τις καρέκλες, με τα πόδια μας να γλιστρούν από τον ιδρώτα, ονειρευτήκαμε το μέλλον μας. Ήταν εκεί που σχεδιάσαμε ταξίδια που θα κάναμε. Κάποια από αυτά τα καταφέραμε, άλλα δε θα τα κάνουμε ποτέ – και ίσως δεν πειράζει, γιατί το ταξίδι ήταν εκεί, ανάμεσα στις λέξεις μας.

Θυμάμαι ένα βράδυ του Μαϊου, όταν είπα σε μια φίλη πως δε θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που είδα την ανατολή του ηλίου. Μου είπε πως δεν έπρεπε να χάσω την ανατολή από το μπαλκόνι της που έβλεπε στη θάλασσα. «Μα θέλει πάνω από 4 ώρες για να ξημερώσει», της είχα πει αλλά δε φάνηκε να την πειράζει. Κάπως έτσι, περιμέναμε την ανατολή, καθισμένες σε δύο πλαστικές καρέκλες, αλλάζοντας ατάκτως θέματα συζήτησης, με αποτέλεσμα άλλες φορές να βουρκώνουμε κι άλλες να λυνόμαστε στα γέλια. Η αυγή μας βρήκε κουρασμένες αλλά γεμάτες, σαν να είχαμε πει τα πάντα και τίποτα ταυτόχρονα.

Και ύστερα, τα πανηγύρια. Οι γονείς μας χόρευαν κι εμείς – μικροί ακόμα για να αντέξουμε τόση ένταση – κουραζόμασταν νωρίς. Δύο καρέκλες ενωμένες κι εμείς επάνω τους, σε αυτό το αυτοσχέδιο κρεβάτι. Το κεφάλι μας έπεφτε από τη μία πλευρά, τα πόδια από την άλλη. Αλλά ήταν οι καλύτεροι ύπνοι, γιατί γύρω μας όλα συνέχιζαν να ζουν. Κι εμείς, ακίνητοι και προστατευμένοι, κοιμόμασταν στον ήχο της ζωής.

Οι πλαστικές καρέκλες δεν ανήκουν μόνο στο καλοκαίρι. Είναι στις αυλές των σπιτιών μας, εκεί που οι γιαγιάδες κάθονται με το πλέξιμο και τις ιστορίες τους. Είναι στα πάρκα των πόλεων, όπου ηλικιωμένοι παίζουν τάβλι κάτω από τη σκιά των δέντρων. Είναι στα μπαλκόνια, όπου φίλοι παίζουν χαρτιά μετά τη θάλασσα, με την πλάτη τους να καίει ακόμα από τον ήλιο και τον ήχο των παγωμένων αναψυκτικών να σπάει τη ζέστη του απογεύματος. Είναι στην είσοδο ενός μικρού καφενείου, όπου ένας άντρας πίνει τον καφέ του μόνος, με το βλέμμα του στραμμένο στο τίποτα και τα πάντα.

Η πλαστική καρέκλα, αν και ταπεινή, έχει αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα της στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είναι ένας μικρός καθρέφτης της κοινωνίας, των αλλαγών και της συλλογικής μνήμης που καταγράφεται στον λευκό σκελετό της. Η Monobloc καρέκλα είναι η πιο γνωστή και διαδεδομένη μορφή πλαστικής καρέκλας στον κόσμο. Πρόκειται για μια καρέκλα κατασκευασμένη εξ ολοκλήρου από πλαστικό, σε ένα ενιαίο καλούπι, μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως έγχυση πλαστικού. Ο Ιταλός σχεδιαστής Joe Colombo και ο Γάλλος Henry Massonnet συνέβαλαν καθοριστικά στη διάδοση αυτής της τεχνολογίας. Ο Massonnet μάλιστα είναι γνωστός για την εμβληματική του καρέκλα Fauteuil 300, μια παραλλαγή της Monobloc που έγινε διάσημη παγκοσμίως τη δεκαετία του 1970.

View this post on Instagram

A post shared by Monte Regali (@monteregali)

Πολλοί, ανάμεσά τους και ο κοινωνικός θεωρητικός Ethan Zuckerman, έχουν περιγράψει τη Monobloc ως ένα αντικείμενο που έχει επιτύχει πανταχού παρουσία παγκοσμίως. Αυτή η ιδιότητα έχει θεωρηθεί τόσο θετική όσο και αρνητική· ορισμένοι την έχουν αποκαλέσει «το πραγματικό κακό της παγκοσμιοποίησης», ενώ άλλοι την θεωρούν ένα από «τα πιο τέλεια σχεδιασμένα αντικείμενα στον κόσμο». Στη Γερμανία, το 2022, το Vitra Design Museum διοργάνωσε την έκθεση "Monobloc – A Chair for the World", όπου αναδείχθηκε η πολιτιστική, βιομηχανική και κοινωνική σημασία της καρέκλας. Επίσης, το ντοκιμαντέρ "Monobloc" (2021) του Hauke Wendler εξερευνά την ιστορία, την παραγωγή και την παγκόσμια σημασία της Monobloc καρέκλας.

Όπως και το άλμπουμ του Bad Bunny, που μας καλεί να τραβήξουμε περισσότερες φωτογραφίες για να κρατήσουμε στιγμές, οι πλαστικές καρέκλες είναι ήδη γεμάτες με στιγμές – δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο από το να καθίσουμε και να τις θυμηθούμε.