Γιατί, εμείς οι γυναίκες λατρεύουμε τα σενάρια ερωτικής φαντασίας όταν ερωτευόμαστε;

Πόσες φορές δεν μας έχει πάρει η κολλητή μας στις 2 τα μεσάνυχτα να μας ανακοινώσει με ενθουσιασμό το μεγάλο νέο, ότι δηλαδή ερωτεύτηκε σφόδρα,  γιατί δεν υπήρχε περίπτωση να περιμένει μέχρι την επόμενη μέρα;  Πόσες φορές δεν μας πίεζε μέχρι τελικής πτώσεως, να μας ακούσει να λέμε ότι, ναι, γνώρισε τον άνδρα της ζωής της –εξάλλου, είναι μόλις η πέμπτη φορά μέσα σε τρία χρόνια…  

Και μόλις ξεκινήσει επισήμως το ειδύλλιο, θα αρχίσουμε μαζί οι κολλητές να το διανθίζουμε με τα αποδεικτικά στοιχεία του έρωτά του για εκείνη... Κι αν φανεί κατώτερος των προσδοκιών, θα προσπαθήσουμε, ως άριστες ντετέκτιβ συναισθημάτων, να ανακαλύψουμε ποιο παλιό τραύμα ή ποια συγκυρία στην παιδική του ηλικία ευθύνεται για την ανικανότητά του να αφεθεί και να δεσμευτεί.

Χάρη σ’ αυτά τα εσωτερικά φιλμ μικρού μήκους έχουμε μια μαγική δύναμη: γράφουμε το σενάριο που μας βολεύει, εκείνο που προστατεύει καλύτερα την αυτοεκτίμησή μας. Οι πεσιμίστριες κάνουν απαισιόδοξα σενάρια –«Θα δεις που δεν θα κρατήσει η ιστορία. Άσε που είμαι και σίγουρη ότι έχει άλλη» κ.λπ.–, αλλά ακόμη και από μια χαραμάδα να μπαίνει λίγο φως μπορούμε άμεσα να περάσουμε σε ένα πιο αισιόδοξο σενάριο... “H ανθρώπινη συμπεριφορά καθορίζεται από τις γνωσίες μας, δηλαδή από τις νοηματοδοτήσεις – ερμηνείες που κάνουμε για τα πρόσωπα και τα πράγματα γύρω μας. Με άλλα λόγια δεν αντιδρούμε σε αυτό που συμβαίνει – υπάρχει, αλλά σε αυτό που νομίζουμε ότι συμβαίνει – υπάρχει” , ξεκαθαρίζει ο καθηγητης Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Ευσταθίου.

Υπερτροφική φαντασία

Γνωριμία ζωής ή σύντομο πάθος; Όπως και να έχει, οι φίλες περνούν ατελείωτες ώρες αποκρυπτογραφώντας τους μυστικούς κώδικες του έρωτα ενώ κατασκευάζουν έναν ιδανικό άνδρα που μάλλον θα πέσει από το θρόνο του μόλις το θελήσουν.

Δεν υπάρχει ερωτική ιστορία που να μη συνοδεύεται από ιστορίες του μυαλού και πολύπλοκα σενάρια! Το φανταστικό αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ερωτικής ζωής, χάρη στο οποίο κρατάμε την εικόνα του αγαπημένου μας ζωντανή, θεωρούμε γεμάτη την κάθε μέρα μας και δίνουμε χώρο στις ενδορφίνες, τις φυσικές ουσίες που λειτουργούν σαν αντικαταθλιπτικά. Είναι σαν να χάνεσαι σε ένα βιβλίο μαγειρικής γεμάτο συνταγές ορεκτικών: να ένας έξυπνος τρόπος να ικανοποιηθείς όταν το κυρίως πιάτο δεν είναι ακόμη έτοιμο... «Κατά τα πρώτα στάδια της σχέσης με έναν καινούργιο ερωτικό σύντροφο είναι δεδομένο ότι δεν γνωρίζουμε τα πάντα για αυτόν. Η τάση μας τότε είναι να «γεμίζουμε» τα γνωστικά κενά μας με τα πλέον επιθυμητά χαρακτηριστικά και σενάρια. Είμαστε βέβαιες ότι ο υπέροχος κύριος που βλέπουμε από μακριά έχει μια ζεστή γοητευτική φωνή – αλλά δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι πάντα έτσι», τονίζει ο κ.Ευσταθίου.

Και τα δύο φύλα πλάθουν ιστορίες γύρω από τα αντικείμενα του πόθου τους. Ωστόσο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η δραστηριότητα αυτή χαρακτηρίζει εντονότερα τις γυναίκες. Η υπερτροφία της γυναικείας ερωτικής φαντασίας εξηγείται πολλαπλώς: πρώτα απ’ όλα, ο έρωτας θεωρείται γυναικεία υπόθεση. Μεγαλωμένες επί αιώνες με την προοπτική του τέλειου γάμου, οι γυναίκες είναι προγραμματισμένες να ονειρεύονται τη γνωριμία με τον πρίγκιπα –απαραίτητη προϋπόθεση για την ευτυχία τους. «Λίγες γυναίκες γνωρίζουν τι τις κάνει πραγματικά ευτυχισμένες. Πάνω από όλα είναι η κοινωνικά αποδεκτή ευτυχία. Το τι και το πώς επιβάλλεται να είμαστε ευτυχισμένοι. Να μην ξεφύγουμε από το Μέσο όρο της κοινωνικά αποδεκτής ευτυχίας. Και δεν το κάνουμε συνειδητά. Μας έχει επιβληθεί, το ενστερνιζόμαστε μέσα από τον τρόπο που μεγαλώσαμε, το αναζητούμε  και στο τέλος το αναπαράγουμε για τις επόμενες γενιές. Κι αναλόγως των εμπειριών και των βιωμάτων θα αναρωτηθούν «την αξίζω την πραγματική ευτυχία;» «αξίζω τον ιδανικό άνδρα» ή θα παραμείνω κοινωνικά αποκλεισμένη και θα με πούν τρελή αν συνεχίζω να τον ψάχνω και δεν κάνω όσα επιτάσσει η κοινωνία», υποστηρίζει ο κλινικός ψυχολόγος Νεκτάριος Θεοχαράκης.  Έτσι κλεισμένες στην κουζίνα τους, οι γυναίκες δεν είχαν παρά την ονειροπόλησή τους για να μπορέσουν κατανοήσουν αυτό που οι άνδρες τους ζούσαν εκτός σπιτιού. Αξιοποίησαν και ανέπτυξαν το φαντασιακό δυναμικό τους προκειμένου να αντισταθούν στην ανία και να δουν έστω και νοερά τον εαυτό τους σαν μια πιο ενδιαφέρουσα και επιθυμητή ύπαρξη.

Υπάρχουν βέβαια και εκείνες που απεχθάνονται τα φανταστικά σενάρια, όχι όμως επειδή στερούνται της ικανότητας δημιουργία τους, αλλά γιατί φοβούνται τις ψεύτικες ελπίδες.

Το άλλοθι της σεξουαλικής επιθυμίας

Μήπως τα ερωτικά φιλμ του γυναικείου μυαλού δεν είναι τόσο αφελή όσο φαίνονται; Οι γυναίκες δεν τολμούν –ή τολμούν σπάνια– να δουν την ακατέργαστη πλευρά της σεξουαλικής επιθυμίας. Έχουν ανάγκη να καταφύγουν στο άλλοθι του έρωτα, να καλυφθούν πίσω από “έντιμους” στόχους, όπως ο γάμος και η μητρότητα. Ακόμη και πίσω από προβληματισμούς φαινομενικά ρομαντικούς: «Μήπως να τον πάρω εγώ τηλέφωνο; Να του δείξω τα συναισθήματά μου; Πιστεύεις ότι είναι καλή ιδέα να του προτείνω να πάμε για φαγητό;». Στο ασυνείδητο όμως άλλες είναι οι πραγματικές απορίες: «Σε σοκάρει που θέλω να κάνω τρελά σεξ με αυτόν τον άνδρα; Θεωρείς ότι έχω το δικαίωμα να κοιμηθώ μαζί του;». Οι άνδρες, από την άλλη, δεν αμφισβητούν ποτέ τη νομιμότητα της επιθυμίας τους. Είχαν ανέκαθεν το δικαίωμα αλλά και την προτροπή να ζητάνε ό,τι επιθυμούν. Ένας άνδρας δεν περνάει ποτέ ατελείωτες ώρες στο τηλέφωνο ψάχνοντας με τον κολλητό του για κρυφά νοήματα πίσω από κάθε λέξη της καλής του. Ούτε τον παίρνει τηλέφωνο μες στη νύχτα για να του πει ότι μόλις γνώρισε τη γυναίκα των ονείρων του. Περιμένει να ξημερώσει η μέρα και του λέει ένα απλό “είναι πραγματικά υπέροχη”».

Οι κανόνες του παιχνιδιού

Τα σενάρια και οι αναλύσεις γεγονότων και κινήσεων του άνδρα- στόχου, στα οποία επιδίδονται οι φιλενάδες επί μέρες ολόκληρες, αποτελούν μια μορφή επικοινωνίας μεταξύ γυναικών σε παγκόσμια σχεδόν κλίμακα. Και όλα γίνονται με αυθόρμητο ενθουσιασμό.

Όμως το παιχνίδι των εκμυστηρεύσεων και των λύσεων ερωτικών αινιγμάτων μεταξύ φιλενάδων υπακούει σε ορισμένους κανόνες.

Πρώτος κανόνας: το παιχνίδι πρέπει να παραμείνει παιχνίδι και κάθε παίκτρια πρέπει να έχει το μερίδιο πνευματικής διέγερσης που της αναλογεί. Δεν υπάρχει τίποτα πιο βαρετό για την έμπιστη κολλητή από το να βλέπει τη φίλη της να πέφτει σε μια θλιβερή επανάληψη ενός παραλλαγμένου σεναρίου. Πόσες φορές έχεις πει ή έχεις ακούσει “αυτή τη φορά δεν πέφτω έξω, είμαι σίγουρη! Πόσες φορές δεν έχεις νιώσει ένα τεράστιο συγκαταβατικό αφτί, επιφορτισμένο με το καθήκον να ακούει επ’ άπειρον τα ίδια και τα ίδια;  

Δεύτερος κανόνας: οι συμβουλές της έμπιστης φίλης πρέπει να είναι έγκυρες και εξατομικευμένες. «Είναι πιο εύκολο, όμως, να προβάλλουμε δικές μας επιθυμίες, συναισθήματα στον άλλο και να τον κρίνουμε παρά να τα παραδεχτούμε στον ίδιο μας τον εαυτό. Και φυσικά όταν το αισθανθείς αυτό θα κλειστείς στον εαυτό σου θα κρατήσεις ελπίδες και φόβους για σένα και τα θάβεις βαθιά μέσα σου σαν κάτι απαγορευτικό, «κακό», που επιφέρει και «τιμωρία», λέει ο κλινικός ψυχολόγος Νεκτάριος Θεοχαράκης.  Κάποια στιγμή όμως  η πραγματικότητα κυριαρχεί και «τότε αρχίζει η ανάλυση της συμπεριφοράς του ερωτικού συντρόφου, προκειμένου να διαπιστωθούν αιτίες και προθέσεις», τονίζει από τη μεριά του, ο καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Ευσταθίου. Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα προς τη συνειδητοποίηση ότι κανείς δεν μπορεί ποτέ να προβλέψει την εξέλιξη μιας ερωτικής ιστορίας. Τουλάχιστον όχι με σενάρια…

Kαι ζήσαν αυτοί καλά… και κυρίως πραγματικά!  

Τα σενάρια συγκαταλέγονται στις μεγάλες απολαύσεις της ύπαρξης. Ωστόσο, τη μέρα που θα γνωρίσεις τον Mr.Right ο μηχανισμός παραγωγής εικασιών, αναλύσεων και φαντασιώσεων αρχίζει να υπολειτουργεί. Πλέον τα σχέδια καταστρώνονται με το σύντροφο και μαζί του εκφράζονται οι επιθυμίες και εξομολογούνται οι φόβοι. Όμως υπάρχει η όχι και τόσο σπάνια περίπτωση, όταν καταλάβουμε τον πραγματικό χαρακτήρα του συντρόφου μας και την όχι ιδανική –σύμφωνα με το σενάριο μας- συμπεριφορά του απέναντι μας, να το θεωρήσουμε σαν κίνητρο για να τον αλλάξουμε με τους κατάλληλους χειρισμούς. Ωστόσο «αυτό μπορεί να ισχύσει μόνο μερικώς – οι άνθρωποι αλλάζουν αρκεί να επιθυμούν οι ίδιοι να αλλάξουν», τονίζει ο κ. Ευσταθίου. Δεν χρειάζεται, παρολ’ αυτά να απαρνηθούμε ξαφνικά τη φαντασία για να ζήσουμε την ωμή πραγματικότητα –εξάλλου, η ανθρώπινη ψυχή έχει μεγάλη ανάγκη την απόδραση. Χρειάζεται μόνον να ακολουθήσουμε έναν εμπειρικό κανόνα που ισχύει για τις ερωτικές σχέσεις, όπως μας τον προτείνει ο καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Ευσταθίου: «να κρίνουμε τη σχέση όπως είναι και όχι όπως θα μπορούσε να είναι».