Πώς οι νάρκισσοι καταφέρνουν να χειραγωγούν τους ανθρώπους γύρω τους

Ναρκισσισμός. Μια έννοια που ίσως έχουμε ακούσει περισσότερο από ποτέ τελευταία. Οι περισσότεροι από εμάς ίσως να θυμόμαστε τον μύθο του Νάρκισσου, ο οποίος τυφλώθηκε ολότελα από το είδωλο του και πνίγηκε.

Πως αυτή η αλληγορία όμως, έρχεται να πλαισιωθεί στην πραγματική ζωή; Γιατί όλο και περισσότεροι ειδικοί ψυχικής υγείας μιλούν για τις ναρκισσιστικές προσωπικότητες; Αλλά και πώς αυτές οι προβληματικές εν τέλη προσωπικότητες μπορούν να ελέγξουν, να χειριστούν, αλλά και να πληγώσουν όσους έχουν κοντά τους;

Αρχικά ο ναρκισσισμός είναι ένα μοτίβο συμπεριφοράς το οποίο συνήθως περνάει από τη μια γενιά στην άλλη. Όχι τόσο μέσω γονιδίων, αλλά μέσω προτύπων συμπεριφοράς. Το παιδί, από τη βρεφική ηλικία πιθανώς υιοθετεί τακτικές και συμπεριφορές από τον νάρκισσο γονέα αντίστοιχα.

Πρόκειται για μια προσωπικότητα που στη βάση της στηρίζεται στην ανασφάλεια, και έχει διαρκή ανάγκη για θαυμασμό, επιβεβαίωση και ικανοποίηση αναγκών. Ο ναρκισσισμός όμως έχει πολλά φάσματα και εκφάνσεις, ενώ υπάρχουν και τέσσερις ξεχωριστές κατηγορίες, για τις οποίες μπορείς να ενημερωθείς αναλυτικά και στο πρόσφατο podcast με την Dr. Ramani Durvasula, ειδική ψυχοθεραπεύτρια σε θέματα ναρκισσισμού.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Steven Bartlett (@steven)

Και ενώ θα μπορούσαμε για πολύ ακόμη σχετικά με το θέμα το ναρκισσισμού, αξίζει να εστιάσουμε σε 4 βασικές τακτικές που ακολουθούν, προκειμένου να ελέγχουν και να χειραγωγούν τους γύρω τους. Αυτές οι τακτικές, συνήθως πηγάζουν ασυνείδητα από τον νάρκισσο, ο οποίος έχει μάθει καλά να ψυχολογεί και να χειρίζεται τα άτομα πέρα από αυτόν προς όφελος του.

Πριν δούμε τις βασικές τακτικές, αξίζει να σημειωθεί πως η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, είναι κοντά στο φάσμα της ψυχοπάθειας. Αφού και ο ψυχοπαθής, αδιαφορεί πλήρως για τα υπόλοιπα άτομα, εστιάζοντας μόνο στα δικά του ένστικτα. Η μόνη διαφορά ανάμεσα στις δυο αυτές διαταραχές, είναι το γεγονός πως ο νάρκισσος παρότι δεν έχει ενσυναίσθηση, ίσως αναγνωρίζει πως η συμπεριφορά του είναι λάθος, αλλά ποτέ δεν θα το παραδεχτεί. Αντιθέτως ένα άτομο με ψυχοπάθεια, αδυνατεί να συναισθανθεί κάποιον άλλο, και είναι ανίκανο να συμμεριστεί το πώς νιώθει οποιοσδήποτε άλλος, εκτός του εαυτού του.

“Love Bombing”

Oι νάρκισσοι βασίζονται σε μια κοινή επιθυμία όλων των ανθρώπων. Στην επιθυμία όλων να νιώθουν αποδοχή. Και κάπως έτσι στις αρχές της γνωριμίας σας, θα σε «βομβαρδίσουν» με λόγια, και πράξεις που δείχνουν αγάπη και σεβασμό. Θα σου μιλήσουν με τα πιο όμορφα λόγια, θα σε ψυχολογήσουν καλά και θα σου πούνε αυτό που ακριβώς χρειάζεται να ακούσεις, όπως επίσης θα σε κάνουν να νιώσεις ξεχωριστός και μοναδικός. Μόλις καταλάβουν όμως, πως έχει αναπτυχθεί μια συναισθηματική σύνδεση, τότε θα αρχίσουν όλα αυτά «να τα παίρνουν πίσω» και να σε υποβαθμίζουν προκειμένου να κάνεις αυτό που εκείνοι θέλουν, ή που θεωρούν σωστό.

“Gaslighting”

Μια ακόμη πολύπλοκη τακτική των χειριστικών ανθρώπων, την οποία όμως θα εξηγήσουμε όσο πιο απλά γίνεται. «Το gaslighting είναι η τακτική των ναρκισσιστών, των κοινωνιοπαθών και των ψυχοπαθών για να αποδυναμώνουν, να ξεγελούν και να αποσταθεροποιούν το θύμα τους», εξηγεί η ψυχοθεραπεύτρια Christine Scott-Hudson. «Είναι μια άκρως χειριστική συμπεριφορά, που συμβαίνει πάντα με έμμεσους τρόπους. Όταν τα άτομα θα σου κάνουν gaslighting, θα αρνηθούν την πραγματικότητα και θα ρίξουν το φταίξιμο σε σένα. Πχ. «Είναι όλα στο μυαλό σου, εσύ είσαι υπερευαίσθητη και καχύποπτη και σκέφτεσαι αυτά τα πράγματα για μένα». Σκοπός είναι να σου δημιουργήσουν αμφιβολίες για τον εαυτό σου και την κρίση σου, προκειμένου να συμπεριφέρονται όπως θέλουν.

Στοχεύουν σε άτομα με ενσυναίσθηση

Δεν είναι τυχαίο που οι νάρκισσοι στοχεύουν συνήθως σε δυναμικούς, αισιόδοξους ανθρώπους και με ενσυναίσθηση. Πρώτον αυτό τους προσφέρει κοινωνικό στάτους, και δεύτερον γνωρίζουν πως τα άτομα με ενσυναίσθηση και αισιοδοξία συγχωρούν περισσότερο, δίνουν ευκαιρίες και λειτουργούν πιο συνεργατικά σε μια σχέση.