Μπορεί να είστε ένα αρκετά έξυπνο και μορφωμένο άτομο, αλλά αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε συναισθηματική νοημοσύνη. Θα το έχετε δει και στην καθημερινότητά σας. Σίγουρα έχετε φίλους ή συγγενείς που ενώ μπορούν να αναλύσουν καταστάσεις με διαύγεια, να βρουν εύκολα λύσεις και να μιλήσουν για μια πληθώρα θεμάτων, φαίνεται να δυσκολεύονται στη διαχείριση των συναισθημάτων τους. Στη ζωή μαθαίνουμε πολλά πράγματα, αλλά -δυστυχώς- η κοινωνία μας δεν επενδύει στην ενίσχυση της συναισθηματικής ευφυΐας.
Πολλές φορές, είναι οι άνθρωποι που αγαπάμε περισσότερο και θέλουμε να πληγώσουμε λιγότερο, εκείνοι που υφίστανται τις συνέπειες της ανικανότητάς μας να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας. Η συναισθηματική ωριμότητα είναι το κλειδί για επιτυχημένες σχέσεις, κάθε είδους: οικογενειακές, φιλικές, ερωτικές και επαγγελματικές. Ακολουθούν τρεις τρόποι για να αξιολογήσετε αν βρίσκεστε στον δρόμο προς τη συναισθηματική ωριμότητα:
1. Αναλαμβάνετε απόλυτη ευθύνη των συναισθημάτων σας
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της συναισθηματικής ωριμότητας είναι η ικανότητα να αναλαμβάνετε την πλήρη ευθύνη για τα συναισθήματά σας. Αυτό σημαίνει ότι δεν κατηγορείτε άλλους ανθρώπους ή εξωτερικές συνθήκες για το πώς αισθάνεστε. Αυτό είναι κάτι που απαιτεί βαθιά ειλικρίνεια με τον εαυτό σας. Μπορεί να μην ευθύνεστε για τα λόγια ή τις πράξεις τρίτων, μπορεί να μην κατανοείτε καθόλου τα κίνητρά τους, αλλά -ευτυχώς- αυτό δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Το μόνο που μπορείτε να ελέγξετε είναι τα δικά σας συναισθήματα.
Αν πιάνετε τον εαυτό σας να κατηγορεί άλλους για την συναισθηματική σας κατάσταση, ίσως είναι μια ευκαιρία να σκεφτείτε βαθύτερα πώς μπορείτε να αναλάβετε ευθύνη για τα συναισθήματά σας. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αφήνετε τους γύρω σας να σας αδικούν, να σας ενοχλούν ή να σας κακομεταχειρίζονται, χωρίς να αντιδράτε. Το να έχετε τον έλεγχο των συναισθημάτων σας, σας επιτρέπει να δράσετε από μια θέση ισορροπίας και αυτοκυριαρχίας.
2. Προσπαθείτε να καλλιεργείτε την αυτογνωσία σας
Ο δεύτερος βασικός δείκτης συναισθηματικής νοημοσύνης είναι η αυτογνωσία—η ικανότητα να παρατηρείτε τα συναισθήματά σας χωρίς να παρασύρεστε από αυτά. Εδώ ο διαλογισμός μπορεί να σας βοηθήσει πολύ.
Ο διαλογισμός είναι ένα αποδεδειγμένο εργαλείο για την αύξηση της αυτογνωσίας. Μελέτες δείχνουν ότι ο τακτικός διαλογισμός αυξάνει τις δυνατότητες του εγκεφάλου και ενισχύει περιοχές που είναι υπεύθυνες για τον αυτοέλεγχο, τη συναισθηματική ρύθμιση και την επίγνωση. Αυτό δεν σας βοηθά μόνο να παραμείνετε ψύχραιμοι σε αγχωτικές καταστάσεις, αλλά ενισχύει, επίσης, την ικανότητά σας να επεξεργάζεστε τα συναισθήματά σας, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για τη συναισθηματική ωριμότητα.
Μέσω του διαλογισμού, γινόμαστε πιο ευαίσθητοι και ενσυνείδητοι στον εσωτερικό μας κόσμο. Όταν νιώθουμε θυμό, απογοήτευση ή φόβο, μπορούμε να παρατηρήσουμε αυτά τα συναισθήματα και να τα αφήσουμε να εκδηλωθούν και να «περάσουν» από πάνω μας, χωρίς να τους επιτρέπουμε να μας κατακλύζουν. Όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά, φυσιολογικά και απαραίτητα. Αλλά είναι επίσης…περαστικά! Δεν είμαστε τα συναισθήματά μας, γι’αυτό και δεν πρέπει να τους επιτρέπουμε να μας καθορίζουν.
Αν παραμένετε σε επαφή με τον εσωτερικό σας κόσμο, στοχάζεστε πάνω στα συναισθήματά σας και ασχολείστε με πρακτικές που αυξάνουν την αυτογνωσία (διαλογισμός, ψυχοθεραπεία, journaling), βρίσκεστε σε καλό δρόμο προς τη συναισθηματική ωριμότητα. Ο διαλογισμός είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να ξεκινήσετε το ταξίδι σας προς την αυτογνωσία. Πόσο συχνά χρειάζεται; Καθημερινά. Σκεφτείτε το. Πόσο συχνά χρειάζεται να κινείτε το σώμα σας για να το διατηρείτε σε φόρμα; Καθημερινά. Το ίδιο ισχύει και για το μυαλό σας.
3. Κατανοείτε και διαχειρίζεστε το «ντόμινο» των συναισθημάτων σας
Τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά. Όπως μια θετική στάση μπορεί να ανεβάσει τη διάθεση μέσα σε μία παρέα, έτσι και τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να χαλάσουν την ατμόσφαιρα. Η συναισθηματική ωριμότητα περιλαμβάνει την κατανόηση του πώς τα συναισθήματά σας επηρεάζουν τους γύρω σας. Έτσι, δίνετε ιδιαίτερη προσοχή στην ενέργεια που φέρνετε στις σχέσεις σας.
Όταν είστε συναισθηματικά ώριμοι, αναγνωρίζετε ότι τα συναισθήματά σας δεν ανήκουν μόνο σε εσάς—επηρεάζουν και το περιβάλλον σας. Αν είστε θυμωμένοι, απογοητευμένοι ή στενοχωρημένοι, αυτά τα συναισθήματα διαρρέουν στις αλληλεπιδράσεις σας με τους άλλους, δημιουργώντας ένταση ή ακόμα και συγκρούσεις. Από την άλλη πλευρά, όταν διαχειρίζεστε αποτελεσματικά τα συναισθήματά σας, συμβάλλετε στη δημιουργία ενός πιο θετικού και υποστηρικτικού περιβάλλοντος για όλους γύρω σας.
Γι’ αυτό η συναισθηματική ωριμότητα είναι τόσο σημαντική στις σχέσεις—είτε στη δουλειά, είτε με φίλους, είτε με την οικογένεια ή τον σύντροφό σας. Δεν μπορείτε να περιμένετε θετικά αποτελέσματα στις σχέσεις σας αν δεν είστε πρόθυμοι να δουλέψετε με τα συναισθήματά σας, να απελευθερώσετε την αρνητικότητα από τη ζωή σας και να καλλιεργήσετε θετικά συναισθήματα όπως ευγνωμοσύνη, συγχώρεση, ευαισθησία και ενσυναίσθηση.
Αν έχετε μάθει να διαχειρίζεστε τα συναισθήματά σας, να μην αφήνετε την πικρία να σας κυριαρχεί και να αντιμετωπίζετε τις συγκρούσεις με χάρη και κατανόηση, επιδεικνύετε ένα υψηλό επίπεδο συναισθηματικής ωριμότητας. Η κατανόηση του φαινομένου ντόμινο των συναισθημάτων σας είναι ένα κρίσιμο βήμα για τη δημιουργία υγιέστερων και πιο αρμονικών σχέσεων.
Πόσο συναισθηματικά ευφυείς είστε;
Φυσικά, ένας συναισθηματικά ώριμος άνθρωπος δεν είναι ούτε τέλειος ούτε καταφέρνει πάντα να έχει τον έλεγχο των συναισθημάτων του. Ο όρος «συναισθηματική νοημοσύνη» αφορά την ικανότητα του ατόμου να αναλαμβάνει την ευθύνη των συναισθημάτων του και να καλλιεργεί μια βαθύτερη σχέση με τον εαυτό του, ενώ παράλληλα κατανοεί πως οι αντιδράσεις του στα συναισθήματά του επηρεάζουν και τους γύρω του.
Με το να παραμένετε ειλικρινείς με τον εαυτό σας, μην επιτρέποντας σε εξωτερικούς παράγοντες να καθορίζουν τη διάθεσή σας, μπορείτε να συνεχίσετε να εξελίσσεστε σε ένα πιο συναισθηματικά ώριμο και αυτάρκες άτομο. Είναι ένα ταξίδι ζωής, που θα σας χαρίσει μεγαλύτερη ηρεμία, υγιέστερες σχέσεις και μια πιο ολοκληρωμένη πραγματικότητα.
Ρωτήστε λοιπόν τον εαυτό σας: Είστε συναισθηματικά ώριμοι; Αν όχι, από πού μπορείτε να ξεκινήσετε, σήμερα κιόλας; Ο διαλογισμός είναι ένα εξαιρετικό σημείο εκκίνησης. Και κάτι χρήσιμο για να θυμάστε: η συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι ένας σταθερός προορισμός—είναι μια συνεχής διαδικασία, κατά την οποία προσπαθείτε να είστε πιο συνειδητοποιημένοι, πιο υπεύθυνοι και πιο συνδεδεμένοι με τον εαυτό σας και τους γύρω σας.
