Περάσαμε ένα 24ωρο με τη Μιμή Ντενίση

Είναι μια εξέχουσα προσωπικότητα του ελληνικού θεάτρου, που, εκτός των άλλων, μεταφράζει και γράφει και η ίδια ιστορικά δράματα, καλλιτεχνική διευθύντρια και παραγωγός σε πολλά αθηναϊκά θέατρα, ιδιοκτήτρια δραματικής σχολής και, αναμφισβήτητα, μια εμβληματική Ελληνίδα, αφιερωμένη με πάθος στην εξερεύνηση του πλούτου της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας, την οποία επιδιώκει να κάνει γνωστή στη διεθνή κοινότητα.

Η Μιμή Ντενίση ζει σε έναν από τους πιο δημοφιλείς δρόμους του κέντρου της Αθήνας. Υπό τον –ακόμη– ζεστό ήλιο μιας Δευτέρας του Σεπτεμβρίου, μας υποδέχθηκε στην οικία της –που, ναι, ξεχωρίζει για την υψηλή αισθητική της σε αρχιτεκτονική και διακόσμηση– και μας μύησε στον κόσμο και στην καθημερινότητά της, παρέα με την οικογένεια και στενούς συνεργάτες της.

Η μοναδική δημιουργός μάς εξέπληξε με την ευγένεια και τον άψογο επαγγελματισμό της, αλλά και με το πηγαίο χιούμορ της, που μεταμόρφωσε μια 24ωρη φωτογράφιση σε ένα project γεμάτο χαρούμενες στιγμές, γέλια και ενδιαφέρουσες συζητήσεις.

10:00 | O πρωινός καφές

Τι σημαίνει για σας μητρότητα και, αν έπρεπε να αποδώσετε ένα χαρακτηρισμό στη σχέση σας με την κόρη σας, Μαριτίνα, ποιος θα ήταν αυτός;

Η μητρότητα για μένα είναι η μεγαλύτερη ευτυχία. Δεν είναι για όλες τις γυναίκες. Για μένα ήταν κάτι φυσικό. Είμαι γεννημένη μάνα και δεν με δυσκόλεψε ποτέ το να έχω παιδί. Αντίθετα, έφερε ισορροπία και άλλαξε τις προτεραιότητες της ζωής μου. Γι’ αυτό και λέω ότι η κόρη μου είναι ο θησαυρός μου.

Υπήρξε στιγμή που κληθήκατε να διαλέξετε ανάμεσα σε καριέρα και οικογένεια;

Όχι, ποτέ! Και οι δύο ήταν πάντα για μένα ό,τι πιο σημαντικό στη ζωή μου. Αν έπρεπε όμως να κάνω κάτι για την οικογένειά μου εις βάρος της καριέρας μου, θα το έκανα.

11:00 | Στιγμές χαλάρωσης

Έχετε δηλώσει ότι «το να μην είσαι γενναιόδωρη με τις γυναίκες είναι δείγμα ανασφάλειας». Εσείς πάντα μιλάτε πολύ γλυκά για τις γυναίκες. Αν λοιπόν είχατε μπροστά σας μια νέα ηθοποιό που κάνει τώρα τα πρώτα βήματά της, τι συμβουλή θα της δίνατε;

Ναι, πιστεύω στις γυναίκες. Θαυμάζω εκείνες που αγωνίζονται για τη ζωή, την καριέρα και την οικογένειά τους. Ποτέ μου δεν ένιωσα αντιζηλία. Μου αρέσει να βοηθώ. Έτσι μεγάλωσα, τέτοια μάνα είχα. Πολλές νέες ηθοποιοί έχουν βγει πλάι μου και καμαρώνω όταν τις βλέπω να πετυχαίνουν με αξιοπρέπεια. Αυτό που θα ήθελα να πω –και που λέω– σε κάθε νέα ηθοποιό είναι να ονειρεύεται, αλλά να αποκτά προσόντα για να κάνει πραγματικότητα τα όνειρά της. Η ομορφιά βοηθά, αλλά δεν κρατά.

Έχετε υπογραμμίσει στο παρελθόν ότι είστε ευγνώμων στους ανθρώπους που σας στήριξαν στην αρχή της καριέρας σας, τους οποίους πάντα αναγνωρίζετε και μνημονεύετε. Πόσο σημαντικό είναι γενικά στη ζωή μας να μην ξεχνάμε το σημείο εκκίνησής μας, αλλά και να μεταλαμπαδεύουμε τέτοιες ηθικές αξίες στα νέα παιδιά;

Θεωρώ πως είναι ένα στοιχείο που δείχνει το χαρακτήρα μας. Πάντα μιλώ για την Αλίκη Βουγιουκλάκη που μου άνοιξε με αγάπη την πόρτα του θεάτρου, για τον Γιάννη Φέρτη που με έκανε πρωταγωνίστρια πλάι του και με έβαλε σχεδόν με το ζόρι να μεταφράζω, για τον Βασίλη Γεωργιάδη που με έκανε πρωταγωνίστρια στην τηλεόραση όταν δεν ήξερα ούτε τι ήταν η κάμερα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτούς που μας έδωσαν το χέρι για να προχωρήσουμε. Πρέπει να ξεχνάμε όσους προσπάθησαν να μας βλάψουν. Δεν ξεχνάμε επίσης ποτέ τους γονείς μας που μας έδωσαν τις δυνατότητες της καλής μόρφωσης, τους φίλους μας από το θέατρο και τον Τύπο, όσους μας βοήθησαν να γίνουμε αυτό που είμαστε σήμερα.

12:30 | Στο χώρο που δημιουργεί

Έχετε διακριθεί και βραβευτεί, εντός και εκτός συνόρων, πολλές φορές για την τεράστια συμβολή σας στην προβολή του πλούτου της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας, την οποία θέλετε να κάνετε γνωστή στη διεθνή κοινότητα. Θα μας μιλήσετε για το νέο σας project, μια τηλεοπτική σειρά 9 συν 9 επεισοδίων με τον τίτλο «Μadre» («Μάνα») με την οποία επιδιώκετε να αναδείξετε την ομορφιά και τη μοναδικότητα της Θεσσαλονίκης;

Έχω τιμηθεί με σημαντικά βραβεία, και είμαι ευγνώμων για αυτό, αλλά κυρίως έχω τιμηθεί από το κοινό αυτής της χώρας, που με αγκαλιάζει πάνω από σαράντα χρόνια. Όταν έχεις την τύχη να είσαι στην πρώτη γραμμή τόσο καιρό, πρέπει να ξεπερνάς τον εγωισμό και το ναρκισσισμό που όλοι έχουμε στα πρώτα μας βήματα, να σκέφτεσαι τι μπορείς να προσφέρεις. Το «Madre» είναι μια σειρά της οποίας έχω γράψει τα περισσότερα επεισόδια που θα αναδείξει τη Θεσσαλονίκη κυρίως, αλλά και άλλες πόλεις της Μακεδονίας, όπως τη Βέροια και τη Δράμα. Είναι η ιστορία δύο οικογενειών –μιας προσφυγικής από τη Μικρά Ασία και μιας εβραϊκής από τη Θεσσαλονίκη– με πολλές παράλληλες να εκτυλίσσονται γύρω της. Όλοι ξέρουν κάτι για την καταστροφή του 1922. Μετά, όμως, πώς έζησαν εκείνοι οι άνθρωποι; Για την εβραϊκή κοινότητα, που, στην ουσία, δημιούργησε τον πολιτισμό της Θεσσαλονίκης, δεν μιλούσαμε ποτέ μέχρι που έγινε δήμαρχος ο Μπουτάρης. Είναι συγκλονιστική η ιστορία της σειράς γιατί δείχνει την επανάληψη της ζωής. Οι πρόσφυγες φτιάχνουν τη ζωή τους μετά την καταστροφή και οι Εβραίοι καταλήγουν, από την ωραία ζωή τους, στο Ολοκαύτωμα. Το «Madre» θα εστιάσει στις ομορφιές της περιοχής και τη σημαντική ιστορία της Θεσσαλονίκης. Είναι η συνέχεια της ταινίας «Σμύρνη μου αγαπημένη», που ταξιδεύει πια παντού.

14:00 | Γυναικεία υπόθεση

Η «Σμύρνη μου αγαπημένη», η ιστορική δραματική ταινία για τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τη Μικρά Ασία το 1922, σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Καραντινάκη και σενάριο που υπογράφετε εσείς, έκανε πρεμιέρα πριν από μερικούς μήνες στο Netflix. Πώς αισθανθήκατε για ακόμα μία επιτυχία σας εκτός συνόρων και πόσο σημαντικό είναι για την Ελλάδα να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο το ταλέντο των δημιουργών της;

Είναι πολύ σημαντικό να βγαίνει η Ελλάδα εκτός συνόρων. Ζούμε πολύ μεταξύ μας. Οι ξένοι αγνοούν πλήρως την ιστορία και τη σύγχρονη τέχνη της χώρας μας. Για αυτούς η Ελλάδα σταματά στην αρχαιότητα. Το κράτος μας φροντίζει ιδιαίτερα τις αρχαιότητες –και καλά κάνει–, αλλά δεν έχει δημιουργήσει υποδομές για την προβολή του σύγχρονου πολιτισμού μας διεθνώς. Ό,τι κάνει κανείς μόνος του... Γι’ αυτό και χαίρομαι όταν βλέπω Έλληνες καλλιτέχνες να το πετυχαίνουν. Δεν έχουν όμως όλοι το κουράγιο να το κάνουν. Αν το καταλάβει αυτό κάποια στιγμή η πολιτεία, οι Έλληνες καλλιτέχνες –και έχουμε πολλούς και αξιόλογους– θα λάμπουν παντού.

15:00 | Μια ημέρα στο μουσείο

Τι κάνει όμως και την παράσταση τόσο μοναδική για το κοινό και μετρά τόσα χρόνια επιτυχίας;

Το θέμα και ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκε. Γιατί η καταστροφή και τα μετέπειτα είναι πάντα μια ανοιχτή πληγή για την Ελλάδα και δεν έγιναν ποτέ αληθινά κομμάτι της επίσημης ιστορίας. Η επιτυχία και των δύο παραστάσεων –που παίχτηκαν από τρία χρόνια η καθεμία γεμίζοντας κάθε βράδυ τεράστια θέατρα– ήταν βιωματική, όχι θεατρική. Δεν αρκεί μια καλή παράσταση. Κάλυψαν ένα κενό που υπήρχε σε σχέση με το θέμα, έκλεισαν την πληγή πολλών ανθρώπων και τους θύμισαν τις δικές τους ιστορίες.

Έχουν ξεκινήσει τα γυρίσματα του πολυαναμενόμενου ντοκιμαντέρ σας για το χρονικό της κλοπής των Γλυπτών του Παρθενώνα, με στόχο την ευρύτερη κινητοποίηση και αφύπνιση του κόσμου διεθνώς ώστε να επιστρέψουν επιτέλους στην Ελλάδα. Υπογράφετε το σενάριο, μετά από σοβαρή έρευνα χρόνων που αποκάλυψε σοκαριστικά γεγονότα, ενώ το ντοκιμαντέρ εστιάζει στη λαίδη Έλγιν, σύζυγο του λόρδου Έλγιν, καθώς εκείνη χρηματοδότησε τη μεγαλύτερη κλοπή αρχαιολογικών θησαυρών που έγινε ποτέ. Θα μας πείτε δυο λόγια για αυτήν τη μοναδική παραγωγή;

Το ντοκιμαντέρ «Η γυναίκα πίσω από τον Έλγιν» έχει την ιδιαιτερότητα να μιλά μέσα από τις επιστολές της λαίδης Έλγιν, με τα λόγια δηλαδή της ίδιας, όπου φαίνεται καθαρά πώς έγινε όλη η επιχείρηση και ότι όλα προορίζονταν για τη διακόσμηση του πύργου τους. Είναι σοκαριστική η ελαφρότητα με την οποία η νεαρή λαίδη αναφέρεται στα γλυπτά και στην απόκτησή τους. Η παραγωγή είναι της Έλενας Χατζηαλεξάνδρου και η σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάκου. Καθαρά γυναικεία υπόθεση δηλαδή!

«Η τέχνη μιλά πιο άμεσα από την πολιτική», έχετε τονίσει σχετικά με το μείζον θέμα της επιστροφής των Γλυπτών. Θα μας εξηγήσετε αυτήν τη θέση σας;

Το έχω πει αυτό γενικότερα, αλλά αφορά και τη Σμύρνη και την υπόθεση των Γλυπτών. Ναι, η πολιτική χρειάζεται να κρατά άλλες ισορροπίες, δεν γίνεται αλλιώς. Οι καλλιτέχνες μπορούν να εκφράζουν απόψεις πιο ελεύθερα.

Σε σχετικές ομιλίες σας έχετε σχολιάσει εύστοχα ότι δεν ζούμε σε μια χώρα όπου ο πολιτισμός είναι πρώτο μέλημα και αυτός αναφέρεται συνήθως προεκλογικά. Με ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ, οι ελπίδες ότι θα ανασυνταχθούν οι αρμόδιοι θα αποδειχθούν φρούδες ή πράγματι θα ανασκουμπωθούν αυτοί που πρέπει για να διεκδικήσουμε ό,τι μας ανήκει;

Δεν ξέρω αν μπορεί να λειτουργήσει έτσι ούτε είναι αυτός ο στόχος μου. Ο στόχος μου είναι να γίνει ευρύτερα γνωστό το θέμα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η εικόνα –αφού στην εποχή της ζούμε– συμβάλλει ώστε μια πληροφορία να φτάσει σε όλους, από τη νεολαία μέχρι τους πιο ηλικιωμένους, και να γίνει κατανοητή. Πιστεύω πως αυτό θα βοηθήσει όλες τις ενέργειες που γίνονται από την κυβέρνηση –και είναι πράγματι πολλές– και τη μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλει ο σπουδαίος διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, Νίκος Σταμπολίδης.

Δίχως δεύτερη σκέψη, είστε μία από τις σημαντικότερες φιγούρες του ελληνικού θεάτρου και μία από τις πιο επιτυχημένες –και εύλογα– Ελληνίδες, επιχειρηματικά μιλώντας. Συναντήσατε εμπόδια ή δισταγμό ως γυναίκα στο ξεκίνημα της καριέρας σας;

Φυσικά! Όταν ξεκίνησα ως θιασάρχης, έλεγαν, κυρίως οι τεχνικοί: «Μα, θα μας πει τι θα κάνουμε το κοριτσάκι;». Βέβαια, με τους ηθοποιούς δεν είχα ποτέ πρόβλημα γιατί και έγραφα και, αργότερα, σκηνοθετούσα και καταλάβαιναν ότι τους αγαπώ και τους προστατεύω. Αν είσαι γυναίκα, πρέπει να κερδίσεις το σεβασμό με τη διπλή δουλειά από αυτήν που θα έκανε ένας άντρας.

Το φαινόμενο Me Too παραμένει επίκαιρο. Πώς το σχολιάζετε;

Δυστυχώς... Για να μην πω, έγινε χειρότερο. Φυσικά, τώρα όλα βγαίνουν ευκολότερα στο φως. Οι γυναίκες δεν φοβούνται πια τόσο πολύ και μιλούν ευκολότερα. Όχι όλες. Όχι όσο χρειάζεται. Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας. Γι’ αυτό και πρέπει να είμαστε ενωμένες και να δίνουμε θάρρος η μία στην άλλη. Οι δολοφονημένες και οι κακοποιημένες γυναίκες είναι άπειρες τα τελευταία χρόνια, κι αυτό το αποτρόπαιο φαινόμενο πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και με περισσότερη βοήθεια από το νόμο.

18:00 | Η ωραιότερη παρέα

Τι λατρεύει να κάνει η Μιμή Ντενίση στην καθημερινότητά της για να χαλαρώνει και να αποσυμπιέζεται;

Να είμαι στην εξοχή. Η φύση για μένα είναι βάλσαμο. Όλη η ομορφιά του κόσμου εκεί βρίσκεται. Όταν είμαι στη φύση, το μυαλό μου απελευθερώνεται από τις καθημερινές έγνοιες, που μονάχοι μας τις κάνουμε σπουδαίες. Φυσικά, χωρίς διάβασμα, γράψιμο και μουσική, δεν χαλαρώνω. Επίσης, μου αρέσουν οι μικρές συγκεντρώσεις με την οικογένεια και στενούς φίλους.

Ως γυναίκα χαρακτηρίζεστε από κομψότητα, στυλ και χάρη. Τι σημαίνει χάρη για σας;

Η διακριτική κομψότητα, η απλότητα και η γλυκύτητα. Δεν μου αρέσει τίποτα φανταχτερό και κραυγαλέο. Η εμφάνιση πρέπει να αντανακλά αυτό που είσαι μέσα σου, έτσι δημιουργείται και το προσωπικό στυλ. 

Θα επιστρέφατε στη μικρή οθόνη και, αν ναι, υπό ποιες συνθήκες;

Θα επιστρέψω με το «Madre». Πρέπει το θέμα να με εκφράζει, να έχει ποιότητα, αισθητική και στόχο.

Από τι εμπνέεστε ως σεναριογράφος;

Από θέματα που αφορούν σημαντικά γεγονότα, τα οποία επηρέασαν τη ζωή μου, γυναικείες προσωπικότητες και όλα τα ελληνικά ζητήματα, με τα οποία καταπιάνομαι κυρίως γιατί συγκινούν αληθινά τον κόσμο και μένα.

19:30 | Το κλείσιμο της ημέρας

Ξεχωρίζετε κάποια από τις δουλειές και τις συνεργασίες σας;

Φυσικά, πρώτη θέση στην καρδιά μου έχουν η «Σμύρνη» και η συνέχειά της, «Κι από Σμύρνη... Σαλονίκη». Ένιωσα πως έβαλα κι εγώ ένα λιθαράκι για να απαλύνει ο πόνος που ακόμη αισθάνονται οι απόγονοι των Μικρασιατών για την αδικία που έζησαν. Βέβαια, αξέχαστα μου έμειναν και σπουδαία διεθνή έργα όπου έπαιξα («Amadeus», «Επικίνδυνες Σχέσεις», «Άννα Καρένινα», «Ο βασιλιάς κι εγώ»), όπως και συνεργασίες με τον Βολανάκη, τον Βουτσινά, τον Τσιάνο και τον Κακλέα.

Με ποιους ξένους ηθοποιούς θα θέλατε να συνεργαστείτε και γιατί;

Με την αγαπημένη μου φίλη Βανέσα Ρέντγκρεϊβ, με την οποία επρόκειτο να συνεργαστούμε στη «Σμύρνη», αλλά αρρώστησε, με τον Ίαν ΜακΚέλεν, τον οποίο θεωρώ το σπουδαιότερο θεατρικό ηθοποιό, και με πολλούς άλλους, κυρίως Άγγλους, τους οποίους ίσως θα δείτε σύντομα μαζί μου.

Σε προσωπικό επίπεδο, αν μπορούσατε να γυρίσετε το χρόνο πίσω, θα αλλάζατε κάτι;

Κάποια. Αλλά τι νόημα έχει; Το παρελθόν δεν αλλάζει, οπότε σκέφτομαι το μέλλον και προσπαθώ να απολαμβάνω το παρόν.

Το 2023 βραβευτήκατε επίσης, από το Maria Callas Monaco Gala & Awards, μαζί με τη Νάνα Μούσχουρη και την υψίφωνο Βασιλική Καραγιάννη, για τη συνεισφορά σας στην τέχνη. Με τι λοιπόν θα θέλατε να είναι συνώνυμο η συνολική πορεία σας;

Με την προσφορά για την Ελλάδα.

Τι σημαίνει για σας η τέχνη της υποκριτικής;

Την τέχνη του να ονειρεύεσαι κάθε μέρα την ίδια ώρα. Την τέχνη του να ζεις πολλές ζωές. Την τέχνη του να εκφράζεις συναισθήματα που δεν θα τολμούσες να εκφράσεις στην πεζή ζωή σου.