Σαν σήμερα γεννήθηκε η Coco Chanel -Οι καινοτομίες που καθόρισαν το σύγχρονο στιλ

Η Gabrielle “Coco” Chanel ήταν μία από τις πιο επιδραστικές σχεδιάστριες του 20ού αιώνα. Ξεκίνησε ως milliner φτιάχνοντας καπέλα και έγινε επαναστάτρια και πρωτοπόρος του κόσμου της μόδας, δημιουργώντας ένα νέο ενδυματολογικό στιλ που απελευθέρωσε τις γυναίκες από τους κορσέδες και τα δαντελένια φρου φρου, προσφέροντάς τους αντ’ αυτών ναυτικές μπλούζες και φαρδιά παντελόνια.

Με αφορμή τη γεννησή της το 1883, θυμόμαστε τις καινοτομίες της που καθόρισαν το σύγχρονο γυναικείο στιλ. Πώς να τις ξεχάσουμε άλλωστε, αφού πολλές από αυτέ τις φοράμε καθημερινά.

“Τίποτα δεν είναι πιο όμορφο από την ελευθερία του σώματος”, είπε κάποτε και τα σχέδιά της εξέφραζαν ακριβώς αυτό. Οι σιλουέτες της Chanel ήταν ρευστές και ανδρόγυνες, τα σχέδιά της χαλαρά και -στην περίπτωση του εμβληματικού της μικρού μαύρου φορέματος ή αλλιώς LBD. Ήθελε οι γυναίκες να κινούνται άνετα και να αναπνέουν μέσα στα ρούχα της, όπως ακριβώς έκαναν και οι άνδρες μέσα στα δικά τους. Το έργο της ήταν, από πολλές απόψεις, μια μορφή γυναικείας χειραφέτησης.

Εκτός από το ότι έφερε επανάσταση στον τρόπο που ντυνόμαστε, βοήθησε στη διαμόρφωση ενός νέου προτύπου για το τι θα μπορούσε να είναι ένα fashion brand. Θα μπορούσε να φροντίζει όλες τις πτυχές της ζωής μιας γυναίκας, από το επίσημο και βραδινό ντύσιμο μέχρι την γκαρνταρόμπα των διακοπών.

Η Coco αποτύπωσε την φιλοσοφία της σε μερικά από τα πιο γνωστά -και χαρακτηριστικά για το καυστικό ύφος- σήμερα αποφθεύγματα. Ακολουθούν 8 σημαντικές καινοτομίες του στιλ από μια γυναίκα-θρύλο της μόδας που κάποτε είπε το περίφημο: «Δεν κάνω μόδα. Εγώ είμαι η μόδα».

Γυναικεία παντελόνια

Η Chanel δεν εφηύρε τα γυναικεία παντελόνια – είχαν ήδη μπει στις γκαρνταρόμπες κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι γυναίκες άρχισαν να αναλαμβάνουν δουλειές που παραδοσιακά εκτελούσαν οι άνδρες. Αλλά αναμφισβήτητα τα έκανε δημοφιλή ως ρούχο της μόδας.

Στη σχεδιάστρια άρεσε να φοράει παντελόνια η ίδια (συχνά τα δανειζόταν από τους εραστές της) και, ήδη από το 1918, άρχισε να φοράει χαλαρά beach pajamas ενώ έκανε διακοπές στη Γαλλική Ριβιέρα. Αντλώντας έμπνευση από τα ίσια, φαρδιά κοψίματα των ναυτικών παντελονιών, που τους έδιναν ένα χαλαρό, άνετο σχήμα, τα συνδύαζε με υπερμεγέθη πουκάμισα ή αμάνικα τοπ.

Το συγκεκριμένο ρούχο θεωρήθηκε τολμηρό εκείνη την εποχή, λόγω της σύνδεσης του με την κρεβατοκάμαρα, αλλά μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1920 έγινε βασικό item στις ντουλάπες των πλούσιων κυριών και σταθερό στοιχείο στις συλλογές της Chanel.

Ναυτικές Μπλούζες

Οι Γάλλοι ναυτικοί και ψαράδες φορούσαν Breton tops – ριγέ πουλόβερ από σφιχτά πλεγμένο μαλλί για να τους προστατεύει από τα στοιχεία της φύσης – από τον 19ο αιώνα. Η Chanel, ωστόσο, τα μετέτρεψε σε μόδα.

Τα ριγέ κομμάτια εμφανίστηκαν στη μπουτίκ της στο κοσμικό θέρετρο Ντωβίλ της Νορμανδίας τη δεκαετία του 1910. Τα επεξεργάστηκε από ζέρσεϋ, προσθέτοντας τους τσέπάκια και συνδυάζοντας τα με φαρδιές ζώνες. Το ναυτικό λουκ ήταν καθημερινό και πολύ λιγότερο σοβαρό από την αυστηρή αισθητική της Belle Époque, και έγινε γρήγορα επιτυχία μεταξύ των κομψών γυναικών τόσο εντός όσο και εκτός παραλίας.

Costume jewelry

Η ανάμειξη του high με το low είναι μια συνηθισμένη πρακτική στη μόδα σήμερα. Αλλά θεωρήθηκε ριζοσπαστικό όταν η Chanel εισήγαγε το costume jewelry στις συλλογές της, μετατρέποντας κάτι που θεωρούνταν φτηνό και κακόγουστο σε σύμβολο του σύγχρονου στιλ (αν και ο ανταγωνιστής της Paul Poiret ήταν ο πραγματικός πρωτοπόρος της τάσης).

«Μια γυναίκα πρέπει να αναμειγνύει το ψεύτικο με το αληθινό», είχε δηλώσει κάποτε η Chanel.«Το νόημα των κοσμημάτων δεν είναι να κάνουν μια γυναίκα να φαίνεται πλούσια, αλλά να τη στολίζουν- δεν είναι το ίδιο πράγμα».Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, συνεργάστηκε με τον Ιταλό κοσμηματοπώλη Duke Fulco de Verdura για να δημιουργήσει τα εμβληματικά βραχιόλια-μανσέτες με τον Σταυρό της Μάλτας, διακοσμημένo με πολύχρωμους ημιπολύτιμους λίθους. Μέχρι το τέλος εκείνης της δεκαετίας, κυκλοφόρησε signature κολιέ, φτιαγμένα από κρεμαστές αλυσίδες τις οποίες στην συνέχεια «έντυσε» με ψεύτικα μαργαριτάρια και λαμπερές πέτρες. Ακολούθησαν περισσότερες πολυεπίπεδες σειρές από faux pearls -που φορούσε με περηφάνια η ίδια η Chanel- και γεννήθηκε μια τάση.

Το μικρό μαύρο φόρεμα

Το 1926, η Vogue δημοσίευσε ένα σχέδιο ενός απλού, μαύρου φορέματος από crêpe de Chine, με μήκος μέχρι τη γάμπα. Διέθετε μακριά στενά μανίκια και χαμηλή μέση και ήταν διακοσμημένο με μια σειρά από μαργαριτάρια. Το περιοδικό το περιέγραψε ως “το Ford της Chanel”, αναφερόμενο στο τότε εξαιρετικά δημοφιλές Model T.  Με άλλα λόγια, ήταν ένα ρούχο τόσο απλό που θα μπορούσε να είναι προσιτό σε κάθε αγοραστή – «ένα είδος στολής για όλες τις γυναίκες με γούστο», όπως το έθεσε το περιοδικό.

Το σύνολο ονομάστηκε “μικρό μαύρο φόρεμα” και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, το LBD έγινε το go-to ρούχο μιας ολόκληρης γενιάς γυναικών καταναλωτών και, στις επόμενες δεκαετίες, βασικό μέρος της γυναικείας γκαρνταρόμπας παντού.

Ακολούθησαν αμέτρητες επαναλήψεις και απομιμήσεις, αλλά η διακριτική κομψότητα του αρχικού σχεδίου της Chanel παραμένει απαράμιλλη.

Το κοστούμι Chanel

Το κοστούμι Chanel άλλαξε τα δεδομένα – όχι μόνο για τη μόδα αλλά και για την ενδυματολογική απελευθέρωση των γυναικών.

Η Coco Chanel παρουσίασε το πρώτο της σετ τη δεκαετία του 1920, εμπνευσμένο από την ανδρική και σπορ ένδυση, καθώς και από τα κοστούμια του τότε εραστή της, του Δούκα του Westminster. Θέλοντας να απελευθερώσει τις γυναίκες από τους περιοριστικούς κορσέδες και τις μακριές φούστες των προηγούμενων δεκαετιών, η Chanel δημιούργησε μια λεπτή φούστα και ένα σακάκι χωρίς γιακά, από τουίντ, ένα ύφασμα που τότε θεωρούνταν άχαρο. Το κοστούμι ήταν μοντέρνο, ελαφρώς αρρενωπό στο κόψιμό του και ιδανικό για τη μεταπολεμική γυναίκα που έκανε την πρώτη της εμφάνιση στον κόσμο των επιχειρήσεων. Η δημοτικότητά του συνεχίστηκε με την πάροδο των χρόνων και εμφανίστηκε σε όλες τις συλλογές του οίκου Chanel, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Karl Lagerfeld.

Το κοστούμι Chanel φόρεσαν επίσης μερικές από τις πιο επιδραστικές γυναίκες όλων των εποχών, από την Audrey Hepburn και την Grace Kelly μέχρι την Brigitte Bardot και την πριγκίπισσα Diana.

Chanel No.5

Η Chanel λάνσαρε το ομώνυμο άρωμά της No.5 το 1921. Ένα χρόνο νωρίτερα, σύμφωνα με τον θρύλο, είχε προκαλέσει τον Γαλλο-Ρώσο αρωματοποιό Ernest Beaux να δημιουργήσει ένα άρωμα που θα έκανε την κάτοχό του «να μυρίζει σαν γυναίκα και όχι σαν τριαντάφυλλο». Το αποτέλεσμα ήταν ένα μείγμα 80 φυσικών και συνθετικών συστατικών, το οποίο ο Beaux της παρουσίασε με μια αριθμημένη σειρά δειγμάτων αρωμάτων για να διαλέξει.

Εκείνη διάλεξε το πέμπτο. Το μείγμα ανέτρεψε την έννοια των αρωμάτων ως σύμβολο της υψηλής κοινωνικής τάξης, προωθώντας αντίθετα την ιδέα ότι οι γυναίκες μπορούν να είναι πολλαπλά πράγματα: φυσικές και τεχνητές, προκλητικές και αγνές.

«Ήταν αυτό που ήθελα», δήλωσε αργότερα η Chanel. «Ένα άρωμα που δεν μοιάζει με τίποτε άλλο. Ένα γυναικείο άρωμα, με το άρωμα μιας γυναίκας».

Ήταν επίσης μια από τις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες ασκήσεις branding στην ιστορία της μόδας. Τοποθετώντας το όνομά της εμφανώς σε κάθε μπουκάλι και διαφήμιση των αρωμάτων της, η Chanel τα συνέδεσε για πάντα με την ταυτότητα του οίκου.

Φορέματα Jersey

Η Chanel αγαπούσε το jersey. Το ύφασμα ήταν ιδιαίτερα εμφανές στα σπορ κομμάτια της προς μεγάλη έκπληξη της πελατείας της, η οποία είχε συνηθίσει το σατέν και το μετάξι.

Ήταν μια ασυνήθιστη επιλογή για την εποχή: Μέχρι τότε το Jersey χρησιμοποιούνταν κυρίως για ανδρικά εσώρουχα.

Ήταν όμως εύκολο στη χρήση και άνετο, περικλείοντας όλα όσα η σχεδιάστρια ήθελε να δημιουργήσει για τους πελάτες της. Σημαντικό για τη Chanel, που ήταν πάντα επιχειρηματίας, ήταν επίσης σχετικά φθηνό και βοήθησε να κρατήσει το κόστος χαμηλά καθώς εδραιωνόταν η ίδια και η εταιρεία της.

Ήταν η πρώτη σχεδιάστρια που έκανε δημοφιλές το jersey στη γυναικεία μόδα, χρησιμοποιώντας το υλικό για φορέματα, φούστες, πουλόβερ και πολλά άλλα – μια παράδοση που ο Lagerfeld διατήρησε ως καλλιτεχνικός διευθυντής τις δεκαετίες που ακολούθησαν το θάνατό της.

Η τσάντα 2.55

Μια από τις πιο εμβληματικές τσάντες Chanel όλων των εποχών, η 2.55 ανέτρεψε όλους τους κανόνες όταν κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1955 (εξ ου και το όνομα). Ήταν η πρώτη πολυτελής τσάντα για γυναίκες που διέθετε λουράκι ώμου – οι προηγούμενες τσάντες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Chanel, έπρεπε να κρατιούνται στο χέρι.

Η πρωτοποριακή αυτή τροποποίηση προσέφερε νέα ελευθερία στις γυναίκες και μεταμόρφωσε τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονταν οι γυναικείες τσάντες. Οι κριτικοί θεώρησαν την 2.55 άκομψη, αλλά οι αγοραστές λάτρεψαν την πρακτικότητά της. Και ήταν σίγουρα πρακτική: Ο ιμάντας με την αλυσίδα μπορούσε να διπλασιαστεί και να αιωρείται από τον έναν ώμο, μια εξωτερική τσέπη ήταν σχεδιασμένη για την αποθήκευση μετρητών και η κεντρική θήκη είχε τέλειο σχήμα για κραγιόν.