Η Ahoo Daryaei, η φοιτήτρια που έγινε σύμβολο αντίστασης στην Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, απελευθερώθηκε, σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές, χωρίς να διευκρινιστούν οι ακριβείς συνθήκες ή η κατάσταση της υγείας της. Η είδηση της απελευθέρωσής της έρχεται λίγες εβδομάδες μετά τη βίαιη σύλληψή της, η οποία καταγράφηκε σε βίντεο και προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Η φοιτήτρια PhD συνελήφθη επειδή αφαίρεσε τα ρούχα της στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά των υποχρεωτικών κανόνων για το χιτζάμπ.
Η δικαιοσύνη του Ιράν ανακοίνωσε ότι δεν θα της ασκηθούν ποινικές διώξεις, ενώ δήλωσε πως ήταν «άρρωστη» και παραδόθηκε στην οικογένειά της μετά από ψυχιατρική νοσηλεία. Η πρακτική αυτή έχει επανειλημμένα χρησιμοποιηθεί από το ιρανικό καθεστώς ως μέσο δυσφήμησης και φίμωσης των γυναικών που αντιδρούν στους καταπιεστικούς νόμους του θεοκρατικού καθεστώτος.
Η πράξη που έγινε σύμβολο
Η Daryaei αναδείχθηκε σε σύμβολο του αγώνα κατά της καταπίεσης των γυναικών στο Ιράν όταν, τον Νοέμβριο, αψήφησε δημόσια τους υποχρεωτικούς κανόνες για το χιτζάμπ. Η επιλογή της να αφαιρέσει τα ρούχα της ήταν μια πράξη βαθιάς αντίστασης, που έστειλε το μήνυμα ότι η ελευθερία του ατόμου δεν μπορεί να καταπατηθεί από νόμους που εξαναγκάζουν τις γυναίκες σε συγκεκριμένη εμφάνιση και συμπεριφορά.
Το βίντεο της σύλληψής της έγινε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας οργή στην παγκόσμια κοινότητα. Ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστία, ζήτησαν την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωσή της, καταδικάζοντας την καταστολή που υφίστανται οι γυναίκες στο Ιράν.
Οι ιρανικές αρχές προσπάθησαν να απαξιώσουν την πράξη της χαρακτηρίζοντάς την «ψυχικά άρρωστη». Η δήλωση ότι η Daryaei μεταφέρθηκε σε ψυχιατρικό τμήμα, προτού παραδοθεί στην οικογένειά της, εγγράφεται σε μια ευρύτερη στρατηγική που χρησιμοποιεί το καθεστώς για να δυσφημήσει τις γυναίκες διαδηλώτριες.
Η πρακτική αυτή δεν είναι καινούργια. Το 2018, η Azam Jangravi, μια γυναίκα που καταδικάστηκε επειδή αφαίρεσε το χιτζάμπ της, αποκάλυψε ότι οι αρχές πίεσαν την οικογένειά της να την χαρακτηρίσει ψυχικά ασθενή. Η Jangravi, όπως και πολλές άλλες γυναίκες, αναγκάστηκε να φύγει από τη χώρα, περιγράφοντας την πρακτική αυτή ως μέσο φίμωσης και ελέγχου.
Η περίπτωση της Ahoo Daryaei θυμίζει έντονα την ιστορία της Mahsa Amini, η οποία πέθανε το 2022 υπό κράτηση από την αστυνομία ηθών, επειδή φέρεται να μη φορούσε σωστά το χιτζάμπ της. Ο θάνατος της Amini πυροδότησε μήνες διαδηλώσεων, όπου περισσότεροι από 500 άνθρωποι σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις καταστολής.
Η αντίσταση κατά του χιτζάμπ είναι μόνο η αρχή μιας βαθύτερης διεκδίκησης ελευθερίας και ισότητας. Οι γυναίκες του Ιράν, με τη στήριξη ανδρών και της διεθνούς κοινότητας, απαιτούν την άρση των περιορισμών και των διακρίσεων που έχουν επιβληθεί εδώ και δεκαετίες.
Η απελευθέρωση της Ahoo Daryaei είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά τα ερωτήματα παραμένουν. Υπό ποιες συνθήκες κρατήθηκε και ποια είναι η κατάσταση της υγείας της; Οι διεθνείς οργανισμοί καλούνται να παρακολουθούν στενά την εξέλιξη της υπόθεσής της και να συνεχίσουν να πιέζουν για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών στο Ιράν.
Η Daryaei, με την πράξη της, έγινε φωνή για όσες δεν μπορούν να μιλήσουν. Η αντίστασή της είναι μια υπενθύμιση ότι η ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν πρέπει ποτέ να θεωρούνται δεδομένα, αλλά να διεκδικούνται με θάρρος και επιμονή.
