ΤΟ ΒΗΜΑ logo

«Τράβα μου μια (άναλογκ) φωτογραφία» 

«Τράβα μου μια (άναλογκ) φωτογραφία»  1

Έκρυβε και υπόθαλπε μια ελπίδα η γλυκιά αναμονή της εκτύπωσης του ρολού του φιλμ -από την πόζα στην αποτύπωση η ζωή κυλούσε και ο χρόνος μετρούσε εκ νέου, σαν μίνι πολλαπλασιασμός.

ΑΠΟ ΕΦΗ ΑΛΕΒΙΖΟΥ

«Μια νύχτα στη Βεγγάζη / να βγω φωτογραφία / στα φώτα κάποιου βαποριού / στα χέρια τ’ αγοριού» έγραφε η Λίνα Νικολακοπούλου το 1985, τότε που ακόμα o ενθουσιασμός και η ανυπομονησία του τυπώματος των φωτογραφιών μετρούσε αντίστροφα από τη στιγμή που θα ακουγόταν το "κλικ" μέχρι το πολύπαθο και χιλιοακουσμένο "πάλι βγήκα με κλειστά μάτια, ρε γαμώτο"».

Για όσους από εμάς μεγαλώσαμε στην προ- ψηφιακή εποχή, η φωτογραφία με φιλμ ήταν μια πολύ πιο περιεκτική, ενδεχομένως και μεταφυσική, εμπειρία από τις σειριακές ίνσταντ εικόνες των έξυπνων κινητών-πολυβόλων, που φτύνουν σέλφι.

Εμπεριείχε το άγνωστο και το απρόβλεπτο κι αυτό με κάποιο τρόπο ενίσχυε τη γοητεία του χάους που μας περιβάλλει ενώ ταυτόχρονα το φευγαλέο χαμόγελο περνούσε στην αιωνιότητα.  

Παραδίδαμε τα ρολά με το φιλμ στο φωτογραφείο της γειτονιάς και περιμέναμε μέρες ή και εβδομάδες για να πάρουμε πίσω τις εκτυπωμένες φωτογραφίες μας -ακόμα κι αυτές με τα κομμένα κεφάλια, τα φλας που δεν λειτούργησαν ή τα φλας που άστραψαν και βρόντηξαν καίγοντας τα πάντα στο πέρασμά τους, τα ζαβά καδραρίσματα, τις λάθος πόζες.

Στην αρχή ήταν μια Agfa με το λογότυπο στον κόκκινο ρόμβο και το εξωτερικό φλας, που γύριζε ανά λήψη και έκανε ένα σχεδόν σαιξπηρικό «τσαφ!», τόσο δραματικό και τόσο αστείο ενώ έβλεπες τη λυχνία να καίγεται μπροστά στα μάτια σου.

Και οι 36 λήψεις ενός ρολού φιλμ εντυπώνονταν με την ίδια μεγαλοπρέπεια αδιακρίτως αποτελέσματος, εύστοχες και άστοχες, άρτιες και ανάποδες, θολές, καλλιτεχνικές, πρώιμου κονστρουκτιβισμού -κάποιες σχεδόν τέλειες και κάποιες άλλες που έμοιαζαν με ευτυχή ατυχήματα.

Ήταν τόσο συναρπαστικό να ανοίγω τον -συνήθως κίτρινο- φάκελο με το χειρόγραφο όνομά μου πάνω και να ανακατεύω τις φωτογραφίες για πρώτη φορά, αποκαλύπτοντας τις τυπωμένες στιγμές σαν να έκανα unboxing, σαν να μην ήμουν εκεί όταν απαθανατιζόταν η εικόνα, σαν να έβλεπα τα νανοσεκόντ που έζησα καρέ-καρέ εκ νέου.

Υπήρχε πολλή αγάπη σε αυτήν την επανάληψη του χρόνου, σοβαρή ικανοποίηση μετά την αναμονή.

Στην αρχή ήταν μια Agfa με το λογότυπο στον κόκκινο ρόμβο και το εξωτερικό φλας, που γύριζε ανά λήψη και έκανε ένα σχεδόν σαιξπηρικό «τσαφ!», τόσο δραματικό και τόσο αστείο ενώ έβλεπες τη λυχνία να καίγεται μπροστά στα μάτια σου.

Η νοσταλγία είναι προσγειωτική. Νιώθουμε ασφάλεια, σιγουριά και οικειότητα. Ίσως για αυτόν τον λόγο υπάρχει το φίλτρο 35mm στα στόρι του ίνσταγκραμ – για να βιώσουμε πάλι τα ίδια εξαγνιστικά συναισθήματα.

Μετά ακολούθησε μια Kodak με ενσωματωμένο φλας και πιο ψαγμένο ντιζάιν, σαν μακρόστενη ταμπακιέρα με θήκη που ανοιγόκλεινε όπως το βλέφαρο του ματιού και μεταλλική αλυσίδα που περνιόταν στον καρπό.

Κατόπιν ακολούθησαν πάμπολλα μοντέλα, τα σχήματα μίκραιναν και γίνονταν πιο ελαφριά, τα μεταλλικά, εξωτερικά χρώματα ακολουθούσαν τα Pantone καλέσματα των καιρών και η εμπειρία κέρδιζε σε λιγότερες σκισμένες εκτυπώσεις στο τέλος κάθε ρολού.

Οι τυπωμένες φωτογραφίες φτιάχτηκαν για να είναι πολύτιμες. Η χρήση φωτοευαίσθητου φιλμ ακόνιζε τις φωτοψίνες μας. Το φως έπαιζε ρόλο.

Και μετά έρχεται η νοσταλγία σαν ένας εθισμός που δελεάζει κάθε γενιά. Το αίνιγμα και η εφήμερη φύση του παρελθόντος δεν παύει ποτέ να γαργαλάει. Υπάρχει κάτι δονκιχωτικό για πράγματα που δεν μπορείς να αγγίξεις, για πράγματα που φαίνονται μακρινά.

Η νοσταλγία είναι προσγειωτική. Νιώθουμε ασφάλεια, σιγουριά και οικειότητα. Ίσως για αυτόν τον λόγο υπάρχει το φίλτρο 35mm στα στόρι του ίνσταγκραμ – για να βιώσουμε πάλι τα ίδια εξαγνιστικά συναισθήματα.

ΑΠΟΡΡΗΤΟ