ΤΟ ΒΗΜΑ logo

Το δικαίωμα στις φακίδες

Το δικαίωμα στις φακίδες 1
Photo by XNY/Star Max/GC Images

Ο Donald Trump απαγόρευσε το παιδικό βιβλίο της Julianne Moore για μία φράουλα με φακίδες. Τώρα είναι που χρειάζεται να (συνεχίσουμε να) υποστηρίζουμε όλες τις φράουλες με φακίδες αυτού του κόσμου. 

ΑΠΟ ΜΙΚΑΕΛΑ ΘΕΟΦΙΛΟΥ

Το διάβασα εχτές και μετά το ξαναδιάβασα και το ξαναδιάβασα για να βεβαιωθώ ότι δεν κάνω λάθος και ότι το συγκεκριμένο γεγονός δεν συνέβη στο Αφγανιστάν ή στη Σαουδική Αραβία.

Η είδηση λοιπόν ήταν η εξής: Η κυβέρνηση του Donald Trump «απαγόρευσε» την κυκλοφορία του πρώτου παιδικού βιβλίου της Julianne Moore με τίτλο «Freckleface Strawberry» («Η Φράουλα με φακίδες» ) στα σχολεία τα οποία διαχειρίζεται το υπουργείο Άμυνας. Στην ανάρτησή της η ηθοποιός ανέβασε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη φωτογραφία εξωφύλλου του βιβλίου της με την επιγραφή «Banned» (απαγορευμένο).  

Το δικαίωμα στις φακίδες 2

Η ιστορία του βιβλίου απ’ ότι φαίνεται είναι εξαιρετικά «επικίνδυνη» αφού πρόκειται για μία ημι-αυτοβιογραφική ιστορία στην οποία ένα 7χρονο κορίτσι το οποίο αρχικά μισεί τις φακίδες του, μαθαίνει τελικά να ζει με αυτές και συνειδητοποιεί ότι είναι διαφορετική «όπως διαφορετικοί είναι και όλοι οι άλλοι». Αυτό είναι μάλλον το μεγάλο πρόβλημα για καθεστωτικές αντιλήψεις όπως αυτές που διέπουν την Τραμπ(ουκ)ική κουλτούρα: δεν μπορεί κανένας να είναι διαφορετικός, μοναδικός. Οι γυναίκες πρέπει να είναι όλες λεπτές, ξανθές, λευκές και μοιάζουν με εκείνες από την ταινία «Stepford Wives» ή να έχουν όλες το Republican blonde που έγινε και τάση στην ομορφιά. Και αυτή η ομογενοποίηση πρέπει να ξεκινήσει από νωρίς.

«Είναι ένα βιβλίο που έγραψα για τα παιδιά μου και για όλα τα παιδιά, για να τους υπενθυμίζω ότι όλοι αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, αλλά μας ενώνουν η ανθρωπιά και η συλλογικότητα», σημειώνει η Μουρ και συνεχίζει σχολιάζοντας πως δεν μπορεί να αντιληφθεί «τι το τόσο αμφιλεγόμενο» ώθησε την αμερικανική κυβέρνηση να απαγορεύσει το βιβλίο. «Είμαι ξαφνιασμένη και ποτέ δεν θα μπορούσα να διανοηθώ να συμβαίνει κάτι τέτοιο σε μια χώρα στην οποία η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης αποτελεί συνταγματικό δικαίωμα».

Πριν από μία εβδομάδα, το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας κυκλοφόρησε ένα σημείωμα στο οποίο ανέφερε ότι εξετάζει βιβλία της βιβλιοθήκης «εν δυνάμει σχετιζόμενα με θέματα ιδεολογίας του φύλου ή μεροληπτικής ιδεολογίας ισότητας». Μετά την αναστολή της πρόσβασης σε όλα τα βιβλία της βιβλιοθήκης για μια εβδομάδα για αναθεώρηση, εντοπίστηκε ένας «μικρός αριθμός βιβλίων» και κρατήθηκαν για «περαιτέρω επιθεώρηση». Ανάμεσα σ’ αυτά και το παιδικό- επαναλαμβάνω το παιδικό- βιβλίο της ηθοποιού γιατί η ανασκόπηση των βιβλίων της βιβλιοθήκης είναι μέρος μιας εξέτασης όλων των «διδακτικών πόρων», σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας, για να ελεγχθεί ότι τα σχολεία του είναι ευθυγραμμισμένα με τις πρόσφατες εκτελεστικές εντολές του Τραμπ για τον τερματισμό της ριζοσπαστικής κατήχησης στη σχολική εκπαίδευση Κ-12 και την υπεράσπιση των γυναικών από τον εξτρεμισμό ιδεολογίας φύλου.

 Μαζί με το βιβλίο της Moore, όπως σημείωσε η μη κερδοσκοπική ομάδα PEN America απαγορεύτηκαν από το Υπουργείο Άμυνας και το No Truth Without Ruth για τη Ruth Baderγ Ginsburg και το Becoming Nicole της συγγραφέα Amy Ellis Nutt "διότι δεν συνεμμορφώθησαν προς τας υποδείξεις". Επόμενο στάδιο, μήπως το κάψιμο των βιβλίων αυτών για παραδειγματισμό;

Καλωσήρθατε στην πιο δυστοπική εποχή για την Αμερική αλλά και για όλο τον κόσμο μετά τo Mάιο του 1933, στη χιτλερική Γερμανία, τότε που οι ναζί κατάσχεσαν και έκαψαν χιλιάδες βιβλία που αντιγερμανικά» που είχαν γραφτεί από όσους δεν ήταν σαν κι αυτούς. Η τιμωρία τους; διώξεις, φυλάκιση, στρατόπεδα συγκέντρωσης ή θάνατος.

Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι εδώ απαγορεύονται οι εκτρώσεις στις ΗΠΑ, ένα παιδικό βιβλιαράκι για τη διαφορετικότητα θα αποτελούσε εμπόδιο;

Όλα αυτά ήταν η κορύφωση της αποκαλούμενης “Δράσης ενάντια στο μη γερμανικό πνεύμα”, την οποία κήρυξε η Γερμανική Φοιτητική Ένωση (DSt), ένα μήνα νωρίτερα, τον Απρίλιο του 1933. Θα μου πείτε, μήπως είσαι λίγο υπερβολική; Μήπως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι; Μήπως είναι ένα τυχαιο γεγονός; Θα σας πω ότι ίσως είναι λίγο "επικίνδυνο" να σκεφτόμαστε έτσι αθώα. Γιατί μπορεί να είναι έτσι όπως τα λέτε, αλλά αν η ιστορία τελικά επαναλαμβάνεται;

Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι εδώ απαγορεύονται οι εκτρώσεις στις ΗΠΑ, ένα παιδικό βιβλιαράκι για τη διαφορετικότητα θα αποτελούσε εμπόδιο;

Η Julianne Moore  η οποία κέρδισε Όσκαρ το 2015 για το Still Alice, δήλωσε επίσης «ιδιαίτερα σοκαρισμένη» από την είδηση που αφορά στο βιβλίο της επειδή είναι «περήφανη απόφοιτος» ενός  αμερικανικού λυκείου στην Φρανκφούρτη το οποίο λειτουργεί το Υπουργείο Άμυνας, προσθέτοντας ότι ο πατέρας της είναι βετεράνος του Βιετνάμ και πέρασε την καριέρα του στον αμερικανικό στρατό.

H ηθοποιός είναι σοκαρισμένη ζώντας στην Αμερική. Εμείς που βλέπουμε τα πράγματα –μικρά ή μεγάλα- από την άλλη μεριά του Ατλαντικού καλό είναι να υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας ότι αυτό που συμβαίνει εκεί δεν είναι αστείο, ανέκδοτο ή απλά πολύ μακριά από μας. Έρχονται με δρασκελιές κοντά μας. Ο τραμπισμός ψάχνει συμμάχους στην Ευρώπη, υποστηρικτές σε κοινωνίες που αμφιταλαντεύονται ακόμα για το αν είναι καλή η ισότητα των φύλων, η μοναδικότητα των ανθρώπων και η αξία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων… Εμείς πάλι τώρα είναι που χρειάζεται να (συνεχίσουμε να) υποστηρίζουμε όλες τις φράουλες με φακίδες αυτού του κόσμου. 

ΑΠΟΡΡΗΤΟ