“Μαμά, έχεις δει εσύ τον Kareem Rahma στο Tiktok;”, με ρωτάει ο γιος μου για να του απαντήσω «όχι» και να μου φλεξάρει τις πληροφορίες που θέλει να μου πει.
Δεν γνώριζα τίποτα για τον εν λόγω κύριο ούτε για τον υπερεπιτυχημένο λογαριασμό του Subway Takes. Μου εξηγεί ότι είναι ένας Νεοϋορκέζος κωμικός που κατεβαίνει στο μετρό της Νέας Υόρκης και ζητάει την άποψη από τυχαίους άγνωστους επάνω σε ένα ζήτημα που τους απασχολεί ή θέλουν να αναδείξουν. «Έχει πολλή πλάκα».
Σκέφτομαι λοιπόν πόσο «λάθος» μπορεί να είναι ο 16χρονος γιος μου να βλέπει έναν τέτοιο λογαριασμό; Και κατέληξα στο συμπέρασμα ότι δεν ξέρεις από πού θα σου’ ρθει.
Ρωτάω λοιπόν το γιο μου, «ποιο ήταν το τελευταίο πράγμα που σε εντυπωσίασε από αυτό τον λογαριασμό»;
Και εκεί είναι που τα είδα όλα. Μου λέει «πριν από λίγο καιρό έμαθα τον όρο Candid Girlfriend και ένα τέτοιο κορίτσι θα ήθελα». «Από ποιον το έμαθες και τι είναι τούτο;». Είχαμε κάνει πολλές κουβέντες με τον γιο μου για τις σχέσεις, για τα κορίτσια, για το σεβασμό, για το πώς θα μιλάς σ’ αυτά και γι’ αυτά.
Μου λέει λοιπόν ότι μία κωμικός που συνάντησε τυχαία αυτός ο Kareem, ονόματι Stef Dag είπε την άποψή της (take το λένε στο βίντεο) της για το πώς τελικά θέλουν το τέλειο κορίτσι οι Νεοϋορκέζοι και κατέληξε στο συμπέρασμα: «Αυτό που θέλουν όλοι οι τύποι στη Νέα Υόρκη είναι να βγουν με ένα κορίτσι που είναι συχνά γύρω στο 1,65, φυσικά αδύνατη, με καστανά μαλλιά -όχι πιο μακριά από το ύψος του ώμου. Έχει σπουδάσει ιστορία της τέχνης, λατρεύει το ρόδι, είναι όμορφη, αλλά θυμίζει περισσότερο πηλό, εύκολη στην διαμόρφωσή της για να την μεταμορφώσουν σε μούσα τους», λέει στο βίντεο αυτό. “Είναι ένα candid girlfriend, ένας δικός μου όρος”, προσθέτει, “χρησιμοποιήστε τον!”. Για την Stef αυτό το κορίτσι είναι που στο hipster λογαριασμό του Instagram του αγοριού της, θα είναι αυτή που δε θα φαίνεται ή θα φαίνεται μόνον η πλάτη της ενώ η φωτογραφία του άντρα θα είναι κυριάρχη.
Εκτός από τα εκατομμύρια views η άποψη της γυναίκας κωμικού προκάλεσε πολλές αντιδράσεις που λειτούργησαν σε πρώτο χρόνο όπως και η δική μου.
Όταν είδα και εγώ το βίντεο το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν ότι πρόκειται για ένα βίντεο εσωτερικευμένου μισογυνισμού με ετικέτα. Πώς είναι δυνατόν μία γυναίκα να μιλάει και να υποτιμάει έτσι άλλες γυναίκες; Όταν όμως το σκεφτεί κανείς λίγο πιο ψύχραιμα (και μάλιστα εμείς οι γυναίκες) αυτό που καυτηριάζει τόσο γρήγορα και τόσο σκληρά είναι το στερεότυπο της «βολικής, εύπλαστης και χαζής γκόμενας» που πολλές φορές οι ίδιες οι γυναίκες επιφυλάσσουν για τον εαυτό τους –ειδικά όταν είναι ερωτευμένες- και με αυτόν τον τρόπο διαιωνίζουν πατριαρχικές αντιλήψεις.
Η Gillian Flynn το είχε γράψει πολύ σωστά στο Gone Girl πως ίσως “οι άνδρες πιστεύουν πως αυτό το κορίτσι υπάρχει… επειδή τόσες πολλές γυναίκες είναι πρόθυμες να προσποιηθούν ότι είναι αυτό το κορίτσι”.
Σκεφτόμουν, πόσες από εμάς έχουμε πει ψέματα για τις σεξουαλικές επιδόσεις του συντρόφου μας, δεν σιωπήσαμε, δεν είπαμε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που πιστέψαμε, δεν κατάπιαμε τον εγωισμό μας σαν καλά κορίτσια, για να περισώσουμε το εύθραυστο εγώ ενός άντρα από ένα σοβαρό πλήγμα; Πολλές φορές έγινε και ασυνείδητα. Δεν ήταν λίγοι οι χρήστες του TikTok που περιέγραψαν κάτι που φαίνεται εξίσου ανησυχητικό για τους άντρες συμπεριλαμβανομένου και του γιου μου και των συνομηλίκων του: Είναι άλλος ο τύπος της γυναίκας που λένε ότι θέλουν στη ζωή τους και εντελώς άλλος αυτός που τελικά επιθυμούν.
Φυσικά η κουβέντα με τον γιο μου άναψε όταν του εξήγησα τον όρο Candid Girlfriend. «Μα εγώ δε τη θέλω χαζή, έξυπνη τη θέλω, να έχει στόχους, όνειρα, να θέλει να πετύχει και να μιλάμε για τα όνειρά μας», μου λέει.
«Άρα θέλεις ένα baddie girlfriend», του λέω. Αυτός είναι ο όρος στο TikTok για τις έξυπνες, ενδιαφέρουσες, επιτυχημένες γυναίκες, η μετάφραση όμως του όρου είναι «κακό κορίτσι». Γιατί άραγε;
Γιατί η ισότητα των φύλων είναι κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι εύχονται, όμως οι ετεροφυλόφιλες σχέσεις στην πραγματικότητα βασίζονται σε παραδοσιακούς ρόλους, με τις γυναίκες να εξακολουθούν να αναλαμβάνουν την περισσότερη συναισθηματική και οικιακή εργασία – να είναι candid girls χωρίς φιλοδοξίες. Ο,τιδήποτε υπερβαίνει αυτό το αρχέτυπο γυναίκας είναι «baddie girl». Κακό κορίτσι που δεν υποτάσσεται στους πατριαρχικούς κανόνες.
Πόσες από εμάς έχουμε πει ψέματα για τις σεξουαλικές επιδόσεις του συντρόφου μας, δεν σιωπήσαμε, δεν είπαμε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που πιστέψαμε, δεν κατάπιαμε τον εγωισμό μας σαν καλά κορίτσια, για να περισώσουμε το εύθραυστο εγώ ενός άντρα από ένα σοβαρό πλήγμα;
Ο λόγος για τον οποίο οι στρέιτ άντρες και οι γυναίκες αναπτύσσουν τόσο συχνά αυτή την ανεκπλήρωτη δυναμική στις σχέσεις τους είναι απλός και καταθλιπτικός: οι ρόλοι των φύλων είναι τόσο ριζωμένοι που πολλοί άντρες εξακολουθούν να αισθάνονται την πίεση να γίνουν «παρόχοι» και «οι κουβαλητές» και ως εκ τούτου νιώθουν ότι απειλούνται από έξυπνες και επιτυχημένες γυναίκες που μπορούν να παρέχουν ισότιμα.
Αν νομίζετε ότι αυτό ήταν ένα ζήτημα που απασχολούσε τη γενιά των μητέρων μας, κάνετε λάθος. Είναι ένα πρόβλημα που γίνεται όλο και πιο επείγον καθώς ένας διαρκώς αυξανόμενος αριθμός γυναικών εισέρχονται στο εργατικό δυναμικό και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Και επειδή μ’ αρέσει να ψάχνω πάντα έρευνες, το 2015, οι ερευνητές διαπίστωσαν σε μία σχετική μελέτη ότι οι άνδρες δηλώνουν μεν την έλξη τους για γυναίκες που τούς είχαν ξεπεράσει σε ένα τεστ νοημοσύνης, ωστόσο όταν στο πλαίσιο της μελέτης, έπρεπε και να τις συναντήσουν τότε αυτή η έλξη μειωνόταν. Γιατί; Γιατί πολύ απλά δεν θέλουν να βγαίνουν με γυναίκες που θεωρούν πιο έξυπνες από αυτούς. Μία παλαιότερη έρευνα το 2006 από ερευνητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια, διαπίστωσαν ότι οι άνδρες εκτιμούσαν τη νοημοσύνη των γυναικών μόνο μέχρι να είναι ίση με τη δική τους. Αν ένιωθαν ότι οι γυναίκες είχαν μεγαλύτερη φιλοδοξία από τη δική τους, τις έβρισκαν απωθητικές. Επίσης μια ακόμα έρευνα του 2013, έδειξε πως η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση των ανδρών πέφτει στα τάρταρα όταν οι γυναίκες σύντροφοί τους είναι πιο επιτυχημένες.
Η διαπίστωση που μοιράστηκα και με το γιο μου είναι ότι το Candid girlfriend θα μπορούσε να είναι το οποιοδήποτε κορίτσι που κρυφά είναι ένα Baddie Girlfriend (και είναι και λάθος όρος).
Μαζί με αυτά που μοιράζομαι εδώ με σας, η διαπίστωση που μοιράστηκα και με το γιο μου είναι ότι το Candid girlfriend θα μπορούσε να είναι το οποιοδήποτε κορίτσι που κρυφά είναι ένα Baddie Girlfriend (και είναι και λάθος όρος). Aυτό εξαρτάται από το αν μεγαλώνει σε ένα πατριαρχικό περιβάλλον που αναπαράγει υπόγεια πια την ανισότητα των φύλων. Σ’ ένα περιβάλλον που της έχουν μάθει ότι είναι καλή για το νοικοκυριό, ότι δεν έχει δυνατότητες, ότι δεν είναι αρκετά έξυπνη όσο ο αδελφός της, ότι πρέπει να παντρευτεί και να κάνει οικογένεια… Σας θυμίζει κάτι;
Αντίστοιχα για να «ανθίσει» το Candid girlfriend, πρέπει και το αγόρι, ο άνδρας να έχει ζήσει σ’ ένα πιεστικό για την αρρενωπότητα του περιβάλλον ότι είναι αυτός ο πιο έξυπνος, ο καλύτερος, αυτός που θα ξεχωρίσει, θα κάνει καριέρα και θα έχει όποια θέλει στα πόδια του.
«Μαμά, θέλω να έχω μία κοπέλα που θα με κάνει καλύτερο». Έτσι κατέληξε η κουβέντα μας. Και όλα ξεκίνησαν από ένα βιντεάκι στο TikTok.
