«Οτιδήποτε νέο δε θα είναι νέο σε 48 ώρες – θα είναι παντού»

«Μήπως η τεχνολογία σκότωσε την underground κουλτούρα;» διαβάζω σε έναν τίτλο άρθρου του medium.com και στέκομαι στην εξής φράση: «σε αντίθεση με τους προκατόχους τους, οι πρόσφατες υποκουλτούρες όπως το grunge και το emo έζησαν και πέθαναν σε χρόνο ρεκόρ».

Από ένα διαβολικό γύρισμα της τύχης, λίγο καιρό μετά, σε κάποιο ατελέσφορο doomscrolling, ενώ είμαι ξαπλωμένη στη γωνία του καναπέ μου παίρνοντας μάτι τις ζωές των άλλων -πιξελιασμένες μέσα από αναρτήσεις στα σόσιαλ-, εμφανίζεται ένα άλλο άρθρο στο halfisenough.com με τίτλο, «Η ημέρα που το Instagram δολοφόνησε την underground κουλτούρα».

«Πείτε με ναφθαλίνη» σχολιάζει ο συντάκτης και συμπληρώνει τα κομμάτια του αλλοτινού παζλ της νυχτερινής διασκέδασης: «αλλά πραγματικά μου λείπουν εκείνες οι μέρες που η πίστα ήταν μόνο για τον χορό.

»Και μετά ήρθαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο ψηφιακός καθρέφτης που φιλτράρει όλες τις ατέλειες και ενισχύει μια τεχνητή αυτοκατασκευασμένη εικόνα, υπερδιογκωμένη από οπαδούς που ακολουθούν στην πραγματικότητα, μια τάση και όχι ένα συναίσθημα».

Έτσι είναι.

Τα προσεκτικά δομημένα DJ sets που λένε μια ιστορία, αντικαταστάθηκαν από βίντεο 30 δευτερολέπτων με ημίγυμνους ανθρώπους που ζητωκραυγάζουν.

Οι διοργανωτές και οι χώροι διοργάνωσης εκμεταλλεύτηκαν αυτή τη δυναμική, για να κλείσουν καλλιτέχνες με βάση απολύτως ψυχρά μεγέθη όπως το reach, οι followers και το engagement.

Η ανθρώπινη σύνδεση χάθηκε στη μετάφραση.

Η underground κουλτούρα, η ίδια η ζωογόνος δύναμη του mainstream, ανατράπηκε και έγινε απλώς μια ετικέτα, απογυμνωμένη από το περιεχόμενό της.

Προκειμένου να επιβιώσει και να βγάλει κέρδος, η σκηνή της υιοθέτησε γρήγορα τις συνήθειες του mainstream: όσο μεγαλύτερη είναι η αναγνωρισιμότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για έναν DJ, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να κλείσει, ανεξάρτητα από τη μουσική που παίζει.

Όσο περισσότερα likes έχεις σε ένα Reel 30 δευτερολέπτων, τόσο το καλύτερο.

Κι ενώ αυτές οι σκέψεις ταράζουν την επιφανειακή ηρεμία του doomscrolling μου, ένα άλλο άρθρο περνάει φευγαλέα από την οθόνη του κινητού. Μια έκθεση που «τρέχει» στο Fashion and Textiles Museum του Λονδίνου για τον θρυλικό Leigh Bowery, τους όμοιούς του, τους «παράνομους και αποστάτες της μόδας», οι οποίοι γέννησαν ένα παράξενο δημιουργικό κίνημα και χάραξαν ένα μονοπάτι χάους, τη δεκαετία του ΄80 σαν αντίδραση στον Θατσερισμό.

Οι προηγούμενες δεκαετίες του 1960 και του 1970 ήταν εξόχως ταραχώδεις εποχές πολιτικής αναταραχής και κοινωνικού επαναπροσδιορισμού.

Από την ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου και τις εξεγέρσεις των Γάλλων φοιτητών τον Μάιο του 1968 μέχρι τον πόλεμο του Βιετνάμ και τις αντιπυρηνικές διαδηλώσεις, τα χρόνια αυτά γέννησαν ριζοσπαστικές ιδέες για να ανέτρεψαν τις υπάρχουσες συμβάσεις και πρακτικές σε όλους τους τομείς της ζωής.

Η έκθεση αυτή για τον πρωτοπόρο Leigh Bowery είναι μια βαθιά κατάδυση στην αισιοδοξία και τη δημιουργικότητα που αναδύθηκε ως αντίδραση στο Λονδίνο της σκληροπυρηνικής, συντηρητικής πολιτικής υποκινώντας, τελικά, ρεύματα όπως τα Blitz Kids, εκείνη την ομάδα ανθρώπων που σύχναζαν στο κλαμπ Blitz στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου το 1979-1980 και γέννησαν την έναρξη του underground κινήματος New Romantic.

Κάπου εκεί εμφανίζεται και ο Leigh Bowery στο κάδρο έχοντας εφεύρει τον D.I.Y εαυτό του. Όσοι τον ακολούθησαν ήταν του ιδίου φυράματος.

«Ήμασταν ένα μικρό σύνολο, μόλις μερικές εκατοντάδες άνθρωποι που πήγαιναν σε αυτά τα κλαμπ, οπότε ένα κίνημα σαν κι αυτό μπορούσε να παραμείνει υπόγειο» εξηγεί ο Martin Green, ο συν-επιμελητή της έκθεσης «Outlaws» και συμπληρώνει:

«Τώρα έχουμε το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – οι τάσεις γίνονται γρήγορα mainstream. Οτιδήποτε άγριο δεν θα είναι άγριο σε 48 ώρες – θα είναι παντού».

Αλήθεια είναι.

Ωστόσο, επειδή το ποτάμι δε γυρίζει πίσω, προτιμώ να κρατήσω τη φράση του γεννημένου στην Ουγκάντα μηχανικού, Hanif Kara, ο οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει τα πιο τρελά κι απίθανα οράματα των αρχιτεκτόνων -όπως της Ζάχα Χαντίντ και του Γουίλ Άλσοπ- να στέκονται όρθια.

«Αν η τεχνολογία μας έβαλε σε αυτό το χάλι», λέει ο Kara «η τεχνολογία είναι αυτή που θα μας βγάλει από αυτό».

Ίσως κάτι ξέρει –τόσα σύγχρονα θαύματα έχει φτιάξει.