Ο κάθε άνθρωπος διαμορφώνεται από το σπίτι του. Οι αρχές, οι αξίες που θα πάρει, οι τάσεις του, οι πεποιθήσεις του. Οι περισσότερες έρχονται από τους γονείς. Από το περιβάλλον του, με δυο λόγια. Αργά ή γρήγορα, λοιπόν, θα έρθει και η ώρα της θρησκείας. Μάλλον γρήγορα θα πρέπει να πούμε εδώ γιατί από πολύ μωρό θα βρεθεί μέσα σε μία εκκλησία. Θέλει δεν θέλει. Ακόμα και γνωστοί μου που δεν πιστεύουν, βαφτίζουν τα παιδιά τους. Πηγαίνουν το Πάσχα στην εκκλησία. Ανάβουν μία λαμπάδα στην Ανάσταση. Αυτό να σας πω την αλήθεια δεν το καταλαβαίνω. Αν δεν πιστεύεις καθόλου, γιατί συμμετέχεις στα μυστήρια της εκκλησίας; Πολύ θα ήθελα να μου το πει ένας άθεος αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, και δεν έχει καμία σημασία με το να το καταλαβαίνω εγώ ή όχι, ένα μωρό, ένα παιδί μικρό θα ζήσει τη ζωή του στα πρώτα της χρόνια κάνοντας το σταυρό του. Θα ακούσει δίπλα του επίκληση στην Παναγία και στον Θεό: σε δύσκολες στιγμές, στιγμές απορίας, στιγμές που υπερβάλλουμε -εδώ να πω μάλλον με ειλικρίνεια και λίγη ντροπή πως άκουσα προχθές τον γιο μου να λέει «πω πω Παναγία μου, τι είναι αυτό;» για κάτι που βλέπαμε μπροστά μας κι είναι σίγουρο ότι το είπε επειδή είναι κάτι που με έχει ακούσει να λέω εγώ, γιατί πράγματι το λέω όταν κάτι μου προκαλεί έκπληξη.
Έτσι λοιπόν μεγαλώνουμε σιγά-σιγά, με τη θρησκεία δίπλα μας. Γύρω μας. Κοντύτερα ή πιο μακριά μας. Όπως και να έχει, αυτή είναι παρούσα. Στις ακραίες περιπτώσεις σπιτιών πολύ θρησκευόμενων ή το αντίθετο, τα παιδιά ή θα την ακολουθήσουν πιστά – είδατε; έρχεται κι αυτή η λέξη συνεχώς μπροστά μας-, την πίστη ή θα εναντιωθούν και θα περάσουν στο άλλο άκρο.
Εδώ θα παρεμβάλλω μία αστεία ιστορία. Όταν ήμουν πολύ μικρή, η μαμά μου μου έλεγε πως αν λέω ψέματα, θα βγάλω τρίχες από τη μύτη. Άκου τι σκέφτηκε! Την πρώτη φορά, λοιπόν, που αντιλαμβανόμουν καλά τα πράγματα και μαζί της μπήκα σε μία εκκλησία, άρχισα να ουρλιάζω να φύγουμε γρήγορα γιατί μπροστά μας ήταν πάρα πολλοί άνθρωποι που έλεγαν πάρα πολλά ψέματα! Οι παπάδες για μένα ήταν η πρώτη εικόνα που αντιπροσώπευε το ψέμα. Ποιος ξέρει, μπορεί κατά βάθος η μαμά μου κάτι να ήξερε… καλύτερα για κάποιους, παρότι ήταν ένας άνθρωπος που πίστευε. Έτσι, λοιπόν πέρασαν χρόνια μέχρι να εμπιστευτώ έναν παπά, όχι κάποιον συγκεκριμένο, εννοώ κάποιον οποιονδήποτε παπά για να μου δώσει ας πούμε μία κοινωνία.
Tο σύνθημα «Πατρίς Θρησκεία Οικογένεια» θα με ακολουθούσε κάθε φορά που θα ήθελα να πιστέψω λίγο παραπάνω. Βρήκε μια καλή θέση στην καρδιά μου δημιουργώντας μου απίστευτη ενοχή και έτσι δεν με άφηνε να δω τι θρησκεία με καλό μάτι.
