Je suis Bella

Ηρθαν και οι Χρυσές Σφαίρες για να προσυπογράψουν το αυτονόητο και αναμενόμενο. Το Poor Things ενισχύει μια κινηματογραφική γλώσσα, αν όχι εισάγει μια νέα, πάντα κάτω από τη φιλοσοφία του Γιώργου Λάνθιμου, αυτού του εξαίρετου παρατηρητή και καταγραφέα της κοινωνίας και του ανθρώπου. Ποτέ ίδιος, μα πάντα εκείνος.

Ο Γιώργος Λάνθιμος είτε καταπιάνεται με ένα ψυχολογικό θρίλερ είτε με ένα εικαστικό ποίημα είτε με μια comedy όπως αποκαλείται στην κινηματογραφική γλώσσα η ταινία Poor Things, μας παρακολουθεί με ευαίσθητες χορδές και δημιουργεί τη μαγεία που ξεχειλίζει από μηνύματα – ποτέ διδακτικά, συχνά προκλητικά, ωμά και με ένα χάδι στο τέλος. Γιατί έτσι είναι και στη ζωή – όσο μαύρο και αν είναι ένα σύμπαν, η αχτίδα κάπου κρύβεται. Όπως μου είπε και η Γιώτα Σκουβαρά, χρόνια συνεργάτης του ως location manager του στην Ελλάδα, «δίνει με γλύκα όλα τα κακά».

Εντυπωσιακό φυσικά, πέραν φαντασίας, και το διήγημα του συγγραφέα Αλασντερ Γκρέι τον οποίο γνώρισε ο Γιώργος πολλά χρόνια πριν. Μετά από μία ημέρα παρέα στη γενέτειρα του συγγραφέα, Γκλασκώβη, πήρε την ευχή του και την άδεια για την ταινία. Δυστυχώς, δεν έζησε για να τη δει καθώς έφυγε από τη ζωή το 2019.

Αυτά γενικώς. Ειδικώς τώρα, να πούμε την αλήθεια: σπανίως γυρίζονται ταινίες με γυναίκα πρωταγωνίστρια, σε τόσο δυνατό ρόλο και τους άνδρες γύρω τριγύρω να σέρνουν τα κομμάτια τους, την υπεροψία τους, τον ψευτο-ανδρισμό τους.

Ακόμη δε πιο σπάνια, βλέπουμε με τέτοια καθαρότητα και αγνότητα την υπόθεση του γυναικείου οργασμού. Του γυναικείου σεξ γενικότερα. Η ταινία Poor Things είναι η απενοχοποίηση του οργασμού, είναι η απενοχοποίηση του σεξ. Είναι το ταξίδι προς την ελευθερία, όπως γράφεται, για μένα όμως είναι κάτι ακόμη πιο πολύ: είναι η πρώτη δημόσια, «νομιμοποιημένη» γυναικεία φωνή για την προσωπική σαρκική απόλαυση άμεσα συνδεδεμένη με την ψυχή και τη λογική.

Ετσι πίσω από ένα μειδίαμα γράφω επιτέλους για όσα πολλές γυναίκες δεν τολμούν να εκφράσουν, δεν τολμούν καν να προσφέρουν στο ίδιο τους το σώμα. Διαβάζω στους New York Times το προφανές: καθώς ο ανδρικός οργασμός συνδεόταν από αρχαιοτάτων με την αναπαραγωγή, και ο γυναικείος επέρχεται ανεξαρτήτως εξελικτικού σκοπού, ο τελευταίος δεν έχει αξία. Και έτσι, μεγάλωσαν γενιές και γενιές χωρίς ασφαλώς να μπορούν να το αρθρώσουν με αυτόν τον τρόπο, ωστόσο με αυτό ως αρχή: «Στην ουσία, όλες οι θεωρίες για το γυναικείο οργασμό δεν είναι παρά η διατύπωση της ανδρικής επιθυμίας σχετικώς με τη γυναικεία σεξουαλικότητα».

Και σου λέει η μάνα σου, στην καλύτερη περίπτωση, σε εσένα το μικρό κορίτσι να αγαπάς τον εαυτό σου και συνεπώς το σώμα σου, να μην το ντρέπεσαι, να το φροντίζεις, να το προσέχεις. Και να το… χαϊδεύεις. Αυτό δεν θα στο πει ίσως έτσι άμεσα αλλά εσύ θα το αισθανθείς. Και θα αφεθείς ή όχι, σε σχέση με το πόσο αγαπάς πραγματικά τον εαυτό σου και πόση ενοχή δεν σου έχουν φορτώσει στο σπίτι. Και μετά θα βρεθεί ένας άνδρας (συνήθως) δίπλα σου που όλα αυτά θα στα «σκοτώσει» ή θα σε βοηθήσει να ανθίσουν. Και αν θες αυτός να μην είναι ένας, αλλά κι άλλος, κι ένας ακόμα, θα χαρακτηριστείς. Θα στιγματιστείς. Γιατί ως γυναίκα, δίνεις πάντα λογαριασμό. Ε, αυτό πήρε ο Γιώργος Λάνθιμος και το κατακεραύνωσε! Toυ άλλαξε τα φώτα, έσπασε κάθε φραγμό και προκατάληψη με τον πιο απαλό, αγνό και τρυφερό τρόπο.

Υ.Γ. “Je suis Bella” θα λέμε από εδώ και πέρα. Moi aussi και τον ευχαριστώ.

*Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: imdb.com