ΤΟ ΒΗΜΑ logo

Ιράν: «Γυμνή» εξέγερση… για πόσες ακόμη «Μαχσά Αμινί»;

Ιράν: «Γυμνή» εξέγερση… για πόσες ακόμη «Μαχσά Αμινί»; 1
Instagram/ fargol_ghadimi

Αν γεννηθείς γυναίκα στο Ιράν, υποχρεωτικά μαθαίνεις να ζεις υπό έναν αδιόρατο φόβο της κάθε σου κίνησης που αποστερεί κάθε ελευθερία ακόμη και πάνω στο ίδιο σου το σώμα. Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση που ακολουθήσεις τον δρόμο της «γυμνής» επανάστασης;

ΑΠΟ ΕΛΕΝΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ

Νοέμβριος, 2024. Τεχεράνη. Φοιτήτρια δέχεται βίαιη επίθεση από την αστυνομία των Ηθών. Προηγουμένως, η ίδια έμεινε με τα εσώρουχά της στον προαύλιο χώρο του Ισλαμικού πανεπιστημίου Αζάντ της Τεχεράνης… με τα μαλλιά της λυμένα στους ώμους χωρίς χιτζάμπ. Η εμφάνισή της αρχίζει να τραβάει τα βλέμματα μιας παρέας κοριτσιών που παρακολουθούν από ένα λεωφορείο αλλά και των περαστικών που μένουν να κοιτάζουν έκπληκτοι.

Κάποιοι αποστρέφουν το βλέμμα, κάποιοι κρυφά υποκλίνονται στην υπεροχή και το θάρρος της, μέχρι τη στιγμή που ένα γκρι αυτοκίνητο σταματάει δίπλα της και τρεις άνδρες τη συλλαμβάνουν. Κάποιοι είπαν ότι τη χτύπησαν στο κεφάλι. Πιθανότατα το κεφάλι της χτυπήθηκε με δύναμη πάνω σε ένα αυτοκίνητο, καθώς λεκέδες από το αίμα της βρέθηκαν στα ελαστικά του, όπως έγραψαν στα social media Ιρανοί ακτιβιστές. Από τότε η τύχη της αγνοείται… οι εικόνες όμως της «γυμνής» της εξέγερσης κυκλοφορούν παντού, όπως κι ένα συγκλονιστικό σκίτσο.

Η Ahoo Daryaei πήρε την απόφαση να γδυθεί ως ένδειξη διαμαρτυρίας καθώς νωρίτερα είχε δεχτεί παρατήρηση για τον τρόπο που φορούσε τη χιτζάμπ της με τις δυνάμεις ασφαλείας να της επιτίθενται και να της σκίζουν τα ρούχα.

Η «γυμνή» γυναικεία εξέγερση

Η μονάδα της Διεθνούς Αμνηστίας για το Ιράν κάλεσε τις ιρανικές Αρχές να απελευθερώσουν «άμεσα και άνευ όρων» τη φοιτήτρια που συνελήφθη βίαια την 1η Νοεμβρίου. Η Ahoo Daryaei γίνεται το νέο πρόσωπο και σύμβολο της αέναης εξέγερσης πίσω τη συσσωρευμένη καταπίεση αμέτρητων γυναικών που δεν έχουν την ελευθερία καμίας τους κίνησης.

Η Daryaei γίνεται το σύμβολο μιας αέναης εξέγερσης πίσω από τη συσσωρευμένη καταπίεση αμέτρητων γυναικών.

Είναι μια άλλη Μαχσά Αμινί, η οποία συνελήφθη από την αστυνομία της ηθικής το 2022, επειδή κάποιες τρίχες των μαλλιών της ήταν ορατές κάτω από τη μαντίλα της. Η 22χρονη δολοφονήθηκε από την αστυνομία Ηθών επειδή δεν φορούσε σωστά τη χιτζάμπ.

Από το 1979 και μετά, οπότε τέθηκε σε ισχύ το διάταγμα του Αγιατολάχ Χομεϊνί για τη γυναικεία ενδυμασία, δεν είναι λίγες οι γυναίκες που έχουν βρεθεί με τις  λεγόμενες «περιπολίες καθοδήγησης» (Gasht-e Ershad), τις ειδικές μονάδες που έχουν επιφορτιστεί με τη διασφάλιση του σεβασμού των ισλαμικών ηθών και προχωρούν στην προσαγωγή και τον «σωφρονισμό» όσων είναι «ακατάλληλα» ντυμένες.

Πολλές Ιρανές αρνούνται να δεχθούν τον αυστηρό κώδικα ενδυμασίας που επιβάλλει το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης μετά τις αιματηρές διαδηλώσεις του Σεπτεμβρίου του 2022 που ακολούθησαν τον θάνατο της Μαχσά Αμινί.

«Κληρονομώντας» την τελευταία θαρραλέα πράξη της Μαχσά Αμινί

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμισί και των μαζικών διαδηλώσεων που προκάλεσε η δολοφονία της, είναι όλο και πιο συχνό να δει κανείς μια γυναίκα στους δρόμους του Ιράν χωρίς μαντίλα ή χιτζάμπ.

Πολλά βίντεο που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δείχνουν γυναίκες να περπατούν χωρίς να καλύπτουν τα μαλλιά τους, ιδιαίτερα μετά τη δύση του ηλίου. Ακόμη, και κατά τη διάρκεια της ημέρας τα Σαββατοκύριακα μπορεί να δει κανείς γυναίκες με ακάλυπτα τα μαλλιά τους σε μεγάλα πάρκα.

Η κυβέρνηση δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει μέχρι και drones για να παρακολουθεί τις γυναίκες στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Τεχεράνης το 2024 και στο νησί Κις, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

«Το θάρρος μου να μη φοράω μαντίλα είναι κληρονομιά της Μάχσα Αμινί και πρέπει να το προστατεύσουμε αυτό ως επίτευγμα», είχε δηλώσει παλαιότερα μια 25χρονη φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Σαρίφ της Τεχεράνης. «Θα ήταν συνομήλικη μου αν δεν είχε πεθάνει».

Η περιγραφή της Warsan Shire στο ποίημα Home, απεικονίζει την τωρινή κατάσταση στο Ιράν και τον αναβρασμό που επικρατεί μετά τον φρικτό θάνατο της 22χρονης Μahsa Amini από την αστυνομία Ηθών. Διαδηλώσεις, θάνατοι και χάος μετά τη δολοφονία της πήραν τα δύο αυτά χρόνια, τη μορφή εμφυλίου ενώ οι κινητοποιήσεις στο σύνολό τους, δεν θυμίζουν σε τίποτα τις αναταραχές των προηγούμενων ετών.

Τώρα πια, οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων γιατί αφορούν αποκλειστικά και μόνο τα δικαιώματά τους. Αλλά κάθε μικρή ή μεγάλη αντίσταση αφορά και μια ολόκληρη γενιά που μαθαίνει να ζει χωρίς καμία ελευθερία.

«Γυναίκα, ζωή, ελευθερία»

Με αφορμή όλα όσα εκτυλίσσονται σε έναν τόπο όπου τα βασικά συνθήματα είναι «γυναίκα, ζωή, ελευθερία», οι μικρές καθημερινές εξεγέρσεις είναι η φωνή κάθε γυναίκας στο Ιράν.

Εκείνο που πρέπει να γίνει ξεκάθαρο είναι πως οι διαμαρτυρίες δεν γίνονται μόνο για το hijab, αλλά οι κραυγές τους είναι μια διαμαρτυρία εναντίον των αμέτρητων μορφών καταπίεσης που επιβάλλονται στους ανθρώπους του Ιράν.

Ό, τι καταδυναστεύει την ανθρώπινη ύπαρξη και συμβαίνει υπό πίεση, καταλήγει σε διαμαρτυρία και αντίσταση.

Πολλές γυναίκες επιλέγουν να βάλουν σε κίνδυνο τη ζωή τους κυκλοφορώντας χωρίς χιτζάμπ, άλλες σωπαίνουν για πάντα ενώ υπάρχουν κι εκείνες που αναγκάζονται να φύγουν μακριά για να μη δουν να επαναλαμβάνεται και στην περίπτωσή τους, η τελευταία πράξη της Μαχσά Αμινί.

Ό, τι καταδυναστεύει την ανθρώπινη ύπαρξη και συμβαίνει υπό πίεση, καταλήγει σε διαμαρτυρία και αντίσταση... στη γενναία αυτή «γυμνή» πράξη.

SHARE THE STORY

ΑΠΟΡΡΗΤΟ