ΤΟ ΒΗΜΑ logo

Το Γιασεμί στην Πλάκα κλείνει και η Αθήνα δεν είναι εδώ και καιρό αυτή που ήταν

Το Γιασεμί στην Πλάκα κλείνει και η Αθήνα δεν είναι εδώ και καιρό αυτή που ήταν 1

Ένιωσα μια νοσταλγία σε όλο μου το σώμα τις προάλλες. Πήρα παρακεταμόλη αλλά δεν πέρασε. Ακόμα εκεί. Νοσταλγώ τις μέρες που θα ζήσω. Κάπως έτσι.

ΑΠΟ ΕΦΗ ΑΛΕΒΙΖΟΥ

Διαβάζοντας τον αποχαιρετισμό του καλειδοσκοπικού Γιασεμιού στα σκαλάκια της Μνησικλέους, το οποίο έστεκε στο ίδιο σημείο δεκαέξι ολόκληρα χρόνια, μέρα και νύχτα, με βροχή και με καύσωνα, ένιωσα ένα αόρατο, sodade χτύπημα στην πλάτη -σαν ένα ταπ ταπ μιας μελαγχολικής, βαθιά νοσταλγικής λαχτάρας- ίδιο με αυτό που είχα περιγράψει όταν άκουσα ότι κλείνει το Ideal στην Πανεπιστημίου, ή το Παλλάς στο Παγκράτι.

Είμαστε αυτοί που βλέπουν το «τέλος εποχής» να περνάει μπροστά τους σε λούπα. Είμαστε η γενιά που δακρύζει από συγκίνηση για όλα αυτά που άφησε πίσω της, παραμένοντας σχετικά νέα κι αναμένοντας τις επόμενες μεγάλες ανατριχίλες, οι οποίες ωστόσο δεν έρχονται -έχουν μεταμορφωθεί σε αλγοριθμικές ικανοποιήσεις του δευτερολέπτου και μαζικοποιημένα γούστα για να ψηφιακές επιβραβεύσεις ενός σηκωμένου αντίχειρα.

Το Γιασεμί στην Πλάκα κλείνει και η Αθήνα δεν είναι εδώ και καιρό αυτή που ήταν 2
Είμαστε η γενιά που δακρύζει από συγκίνηση για όλα αυτά που άφησε πίσω της.

«Οι επιταχυνόμενοι ρυθμοί της ιστορίας έχουν μεταβάλει εις βάθος την ατομική ύπαρξη, η οποία, τους περασμένους αιώνες, απλωνόταν, από τη γέννηση ως τον θάνατο, μέσα σε μία και μόνο ιστορική εποχή· σήμερα καβαλικεύει δύο, κάποτε και τρεις. Παλιά η ιστορία προχωρούσε πολύ πιο αργά από την ανθρώπινη ζωή, σήμερα όμως προχωράει πιο γρήγορα, τρέχει, ξεφεύγει από τον άνθρωπο, τόσο που κινδυνεύει να διαρραγεί η συνέχεια και η ταυτότητα της ζωής».

Ο Μίλαν Κούντερα στο απόσπασμα αυτό, από τη «Συνάντηση», παρατηρεί τον χρόνο, την ισορροπία μεταξύ του νου και της ύπαρξης και ανατρέχω σε ένα άρθρο του Guardian, που έγινε viral τον Ιανουάριο του 2024, με τίτλο «Γιατί όλα τα καφέ μοιάζουν ίδια;».

«Από τη hipster καφετέρια της γωνίας μέχρι τον τοίχο του Instagram -το διαδίκτυο μάς έχει ωθήσει προς ένα είδος παγκόσμιας πανταχού παρουσίας- αυτό το φαινόμενο της ομοιομορφίας δε θα υποχωρήσει, θα ενταθεί μόνο» γράφει ο Kyle Chayka συνεχίζοντας:

«Τα καφέ έχουν όλα υιοθετήσει παρόμοια αισθητική και προσφέρουν παρόμοια μενού, σε όποιο μέρος του πλανήτη κι αν βρίσκονται, από το Βερολίνο ως την Αθήνα, αλλά δεν έχουν αναγκαστεί να το κάνουν από μια μητρική εταιρεία, από μια αλυσίδα όπως τα Starbucks, για παράδειγμα, που αντιγράφει τον εαυτό της. Αντιθέτως, παρά τον τεράστιο γεωγραφικό τους διαχωρισμό και την πλήρη ανεξαρτησία τους μεταξύ τους, τα καφέ έχουν όλα οδηγηθεί στο ίδιο τελικό σημείο. Η απόλυτη έκταση της ομοιότητας είναι πολύ σοκαριστική και πολύ νέα για να είναι τόσο βαρετή».

Κανένα τέλος εποχής δεν έρχεται -μόνο μία συνεχής, αδιάκοπη και ακούραστη ανάγκη για αρχή.

Οι αλγοριθμικές τροφοδοσίες λειτουργούν ως έμπνευση (ή σωστότερα, το αντίθετο αυτής) και τα μαγαζιά-γωνία έχουν να πολεμήσουν με έναν και μοναδικό αντίπαλο: το engagement στα μέσα ψηφιακής δικτύωσης. Πόση ψυχή μπορεί να χωρέσει σε αυτό το φευγαλέο αλισβερίσι; Όση και σε ένα ανταποδοτικό λάικ -ούτε μεγαμπάιτ παραπάνω.

Κι ενώ κάθε μέρα διαβάζουμε, γράφουμε, διαπιστώνουμε και ψιθυρίζουμε για το πέρας του χρόνου, αναπαράγοντας ουσιαστικά και ασκόπως, έναν σαστισμένο ευφημισμό για τη ζωή που απλά συμβαίνει, κανένα τέλος εποχής δεν έρχεται -μόνο μία συνεχής, αδιάκοπη και ακούραστη ανάγκη για αρχή. Κάθε μέρα, με κάθε ανατολή ηλίου.

Άλλωστε, και το Γιασεμί δε θα κλείσει ακριβώς, θα μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο, σε μια νέα διεύθυνση, λίγο πιο ’κει.

ΑΠΟΡΡΗΤΟ