Βαρύς λογαριασμός για την οικονομία

Το μεγαλύτερο διαπραγματευτικό θρίλερ των τελευταίων ετών κατέληξε σε ένα πακέτο μέτρων 8 δισ. ευρώ για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2% του ΑΕΠ το 2016 και την αποφυγή της χρεοκοπίας. Η κοινή συνισταμένη των προτάσεων της τρόικας και της κυβέρνησης είναι η υπερφορολόγηση μέσω της αύξησης του ΦΠΑ, η επιβολή έκτακτης εισφοράς στις κερδοφόρες επιχειρήσεις και η αύξηση του φορολογικού συντελεστή κερδών από το 26% στο 28%. Το πακέτο προβλέπει επίσης τη φορολόγηση των αγροτών και αυξημένους φόρους στους εφοπλιστές.

Στο Ασφαλιστικό οι δύο πλευρές συμφωνούν στην αύξηση των εισφορών υγείας των συνταξιούχων, στη σταδιακή μείωση των πρόωρων συντάξεων και στην αντικατάσταση σε βάθος χρόνου του ΕΚΑΣ από έναν άλλο μηχανισμό. Μαζί με το πακέτο μέτρων η κυβέρνηση καλείται να περάσει τις επόμενες ημέρες από τη Βουλή τον συμπληρωματικό Προϋπολογισμό του 2015 και το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2016-2019. Αναγκαστικά, στο Μεσοπρόθεσμο θα περιγράφονται επιπλέον εξοικονομήσεις ύψους 1,5% του ΑΕΠ (2,7 δισ. ευρώ) ώστε να αυξηθεί το πρωτογενές πλεόνασμα από 2% του ΑΕΠ το 2016 σε 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά.

Επανεξέταση

Οι δανειστές δέχονται να επανεξεταστούν οι αυξήσεις στον ΦΠΑ που επιβάλλονται με στόχο επιπλέον έσοδα 1,8 δισ. ευρώ (1% του ΑΕΠ) εφόσον στο τέλος του 2016 έχουν συγκεντρωθεί επιπλέον έσοδα από μέτρα κατά της φοροδιαφυγής και από τη βελτίωση της εισπραξιμότητας των έμμεσων φόρων. Επομένως αφήνουν ένα «παράθυρο» για μειώσεις από το 2017 αν πάνε καλά τα έσοδα το 2016. Για άλλη μία φορά η τρόικα δεν δέχθηκε προκαταβολικά εκτιμήσεις για αύξηση των εσόδων από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, εμμένοντας σε «παραμετρικές» αλλαγές.

Μείωση επιδότησης

Πέρα από το μέτωπο του ΦΠΑ, οι δανειστές ζητούν την κατάργηση της ειδικής φορολογικής μεταχείρισης των αγροτών. Τα καθαρά εισοδήματα των αγροτών φορολογούνται σήμερα με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ. Αν εφαρμοστεί η πρόταση, οι αγρότες θα φορολογούνται όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ατομικές επιχειρήσεις, δηλαδή με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ. Παράλληλα απαιτείται η μείωση κατά 50% της επιδότησης του αγροτικού πετρελαίου, καθώς και η κατάργηση του αφορολόγητου ορίου των 12.000 ευρώ για τις επιδοτήσεις-ενισχύσεις.

Για τις επιχειρήσεις, πέρα από την αύξηση του φορολογικού συντελεστή κερδών από 26% σε 28%, απαιτείται να αυξηθεί στο 100% η προκαταβολή φόρου ακόμη και για τους ελεύθερους επαγγελματίες (σήμερα είναι 55% στα φυσικά πρόσωπα). Η κυβέρνηση αντιδρούσε σε αυτό το μέτρο ως την τελευταία στιγμή. Αντιστοίχως, η πλευρά των θεσμών δεν δεχόταν την ελληνική πρόταση για έκτακτη εισφορά 12% στις επιχειρήσεις με κέρδη πάνω από 500.000 ευρώ.

Οι δανειστές ζητούν επίσης τη σταδιακή κατάργηση των φορολογικών προνομίων στη ναυτιλία με αύξηση του φόρου χωρητικότητας επί των πλοίων τον οποίο καταβάλλουν οι διαχειρίστριες ναυτιλιακές εταιρείες που εδρεύουν στην Ελλάδα.

Αμετάβλητο θα παραμείνει το καθεστώς για τον φόρο στα ακίνητα, καθώς προβλέπεται η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ το 2015 και το 2016 με επανάληψη του ίδιου στόχου για έσοδα 2,65 δισ. ευρώ ακόμη κι αν μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων.

Στο πακέτο εντάχθηκαν τελικά και τα έσοδα από τον ηλεκτρονικό τζόγο με ποσοστό 30% για τα VLTs (φρουτάκια) τα οποία αναμένεται να εγκατασταθούν από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 και το 2016, καθώς και τα έσοδα από τη διαγωνιστική διαδικασία για την έκδοση αδειών 4G και 5G.

Στο σκέλος των δαπανών, τέλος, πέραν του Ασφαλιστικού, η πλευρά των θεσμών ζητεί περικοπές 400 εκατ. ευρώ στις αμυντικές δαπάνες για το 2016 έναντι 200 εκατ. ευρώ που πρότεινε η ελληνική πλευρά.