20 χρόνια χορού στην Καλαμάτα

Επετειακή η εφετινή χρονιά για το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας καθώς συμπληρώνει αισίως 20 χρόνια ζωής. Είναι άραγε το ορόσημο αυτό αφορμή για απολογισμό ή μια νέα αφετηρία; Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Αναντίρρητα, πάντως, η διοργάνωση που διευθύνει καλλιτεχνικά η Βίκυ Μαραγκοπούλου έχει κάθε λόγο να γιορτάζει καθώς δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξει κανείς ότι έχει επιτύχει ένα μικρό θαύμα: να εγγράψει μια πόλη της ελληνικής περιφέρειας στον διεθνή χορευτικό χάρτη αποκτώντας φανατικούς φίλους τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Αναζητώντας κανείς την ταυτότητα της εφετινής διοργάνωσης, που θα διεξαχθεί μεταξύ 17 και 24 Ιουλίου, καταλήγει σε ορισμένες βασικές συνιστώσες: παρουσίαση διαφορετικών χορευτικών ιδιωμάτων με ιδιαίτερη έμφαση στο απάνθισμα μιας πολυμορφίας αισθητικών προτάσεων και τάσεων, σύνδεση με τους σύγχρονους κοινωνικούς προβληματισμούς, άνοιγμα στον δημόσιο χώρο, εμπλουτισμός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, διεύρυνση της παρουσίας νέων καλλιτεχνών αλλά και διαφοροποίηση του χαρακτήρα των παράλληλων εκδηλώσεων, οι οποίες εφέτος προέρχονται από την ίδια την πόλη της Καλαμάτας και ταυτόχρονα την αφορούν αναδεικνύοντας την ιστορία, την τοπιογραφία και τους θεσμούς της μεσσηνιακής πρωτεύουσας. Στο πλαίσιο αυτό το 20ό Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας συνεργάζεται για πρώτη φορά με το Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας & Ραϊμόνδου Ντάνκαν, καθώς και το Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας. Παράλληλα τα γνωστά πλέον σεμινάρια, εργαστήρια και δράσεις διευρύνονται σταθερά έτσι ώστε να απευθύνονται όχι μόνο σε όλο και περισσότερες διαφορετικές ομάδες δημιουργών και ερμηνευτών αλλά και στην ίδια την τοπική κοινωνία της μεσσηνιακής πρωτεύουσας ενισχύοντας έτσι τη σχέση της με την ίδια τη διοργάνωση αλλά και τον σύγχρονο χορό γενικότερα.

Σε ό,τι αφορά αυτό καθαυτό το πρόγραμμα παραστάσεων που θα φιλοξενηθούν τόσο στο Μέγαρο Χορού όσο και στο ατμοσφαιρικό Αμφιθέατρο Κάστρου, με ενδιαφέρον αναμένονται τόσο οι διεθνείς όσο και οι ελληνικές συμμετοχές. Μια μικρή «περιήγηση» σε αυτές πείθει για του λόγου το αληθές.

Το Nederlands Dans Theater 2 ανοίγει την αυλαία του εφετινού Φεστιβάλ (17-18/7, Μέγαρο Χορού – Κεντρική Αίθουσα) και υπόσχεται δύο βραδιές υψηλής τεχνικής, εκφραστικότητας και ποιητικότητας. Το πασίγνωστο συγκρότημα από την Ολλανδία εν προκειμένω συμμετέχει με την ομάδα των νεότερων χορευτών του, ηλικίας 17-23 ετών, που ιδρύθηκε το 1978. Το «στοίχημα» για τον χορογράφο Πολ Λάιτφουτ, ο οποίος το 2011 ανέλαβε το «τιμόνι» της ομάδας παίρνοντας τη σκυτάλη από τον θρυλικό Γίρζι Κίλιαν, είναι η διαρκής αναζήτηση του καινούργιου σε συνδυασμό με τη διατήρηση της υψηλής ποιότητας. Στο 20ό Φεστιβάλ το NDT2 συμμετέχει με τέσσερις χορογραφίες: το «Gods and Dogs» (2008) του Κίλιαν, το «Shutters Shut» (2003) της Σολ Λεόν και του Πολ Λάιτφουτ, οι οποίοι επίσης υπογράφουν και το «Subject to Change» (2003), και, τέλος, το «Cacti» (2008/πρεμιέρα 2010) του νεαρού σουηδού χορογράφου Αλεξάντερ Εκμαν. Η τελευταία αυτή χορογραφία που υπογράφει ο μόλις 30 χρόνων πρώην χορευτής του NDT2 είναι μια ενδιαφέρουσα ματιά επάνω στην επιτήδευση που ενδημεί, όχι σπάνια, στον κόσμο του χορού.

Μια χορευτική σπουδή στην εξορία –εσωτερική και εξωτερική –είναι το σόλο του γάλλου χορογράφου Κριστιάν Ριζό που ερμηνεύει ο τούρκος χορευτής Κερέμ Γκελεμπέκ (18-19/7, Μέγαρο Χορού-Στούντιο). Μια τουρκική παροιμία δίνει τον τίτλο: «Sakinan goze cop batar» (σημαίνει «το μάτι που θα προστατεύσεις είναι αυτό που θα πληγωθεί»). Πρόκειται για μια εξαιρετικά ευαίσθητη και ταυτόχρονα απλή απόδοση ποιητικών -εικαστικών επεισοδίων από τη διαδρομή ενός μετανάστη. Σκοπός, να αναδειχθεί τόσο η γεωγραφική όσο και η υπαρξιακή εξορία μέσα από το ευάλωτο, αποκομμένο από τις ρίζες του, σώμα.

Μέσα από το πρίσμα της σύνδεσης με τους σύγχρονους κοινωνικούς προβληματισμούς το «Badke» (19-20/7, Αμφιθέατρο Κάστρου) αποκαλύπτει ένα ενδιαφέρον παράδειγμα συνεργασίας βέλγων και παλαιστινίων καλλιτεχνών: αντλώντας από τον παραδοσιακό χορό dabke της Παλαιστίνης και ενσωματώνοντας στοιχεία όπως η καποέιρα και το χιπ-χοπ, η παράσταση αποτελεί μια επιτυχημένη σύζευξη διαφορετικών πολιτισμών. Η μοναξιά μέσα στο πλήθος, η υπαρξιακή αγωνία και ταυτόχρονα η χαρά της ζωής αποτυπώνονται με τρόπο γοητευτικό μέσα από το εγχείρημα που συνυπογράφουν τρία σημαντικά ονόματα της βελγικής σκηνής: ο Κουν Ογιουστέινεν, η Χίλντεγαρτ ντε Βέεστ και η Ροζάλμπα Τόρες Γκουερέρο σε συνεργασία με τους δέκα παλαιστίνιους ερμηνευτές του έργου.

Το «Evaporated Landscapes» της δανέζας χορογράφου Μέτε Ινγκβαρτσεν, η οποία όμως ζει και εργάζεται στις Βρυξέλλες, αποκαλύπτει ένα εντυπωσιακά διαφορετικό σύμπαν (20/7, Μέγαρο Χορού – Κεντρική Αίθουσα). Χρησιμοποιώντας υλικά εφήμερα και «άπιαστα» –ήχους, φως, φυσαλίδες, αφρό –η Ινγκβαρτσεν, στην πρώτη της εμφάνιση στην Ελλάδα, διευρύνει την παγιωμένη εικόνα που μπορεί να έχει κανείς για τη χορογραφία δημιουργώντας ένα ποιητικό, σχεδόν μεταφυσικό περιβάλλον. Το «Evaporated Landscapes» είναι το πρώτο από μια σειρά τεσσάρων έργων με τα οποία η χορογράφος αγγίζει το θέμα των ορίων ανάμεσα στο τεχνητό και στο φυσικό και διερευνά τις σχέσεις ανάμεσα στα έμψυχα όντα και στον άψυχο κόσμο που τα περιβάλλει.

Από τις πλέον ενδιαφέρουσες χορογράφους της γενιάς της, η Πατρίσια Απέργη με την ομάδα της Αερίτες δίνει για τρίτη φορά το «παρών» στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας. Εν προκειμένω παρουσιάζει τους «Πλάνητες» (22/7, Μέγαρο Χορού – Κεντρική Αίθουσα), ένα κοινωνικό σχόλιο επάνω στον «ξένο», τον Αλλον, εμβαθύνοντας στις έννοιες της περιπλάνησης, της αναζήτησης του καλύτερου αύριο, της πρόσμειξης, της ανταλλαγής, της ενσωμάτωσης, της ένταξης.

Τον επίλογο του Φεστιβάλ θα γράψει η «Πετρόσουπα». Ο κινεζικός λαϊκός μύθος «μεταλλάσσεται» σε μουσικό παραμύθι από μια παρέα παιδιών και μεγάλων: από τον καλαματιανό συνθέτη Στάθη Γυφτάκη και τους μαθητές του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας –τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων, την Παιδική Χορωδία και το φωνητικό σύνολο «Μελίφωνο» -, τη Λίλλυ Τριαντάρη και τις λέξεις της, τον χορογράφο Δημήτρη Σωτηρίου και τους Sinequanon, την εικαστικό Αιμιλία Μπαντούνα και τα παιδιά του εργαστηρίου της «Μπλε Τελείας». Λέξεις, μουσικές, κούκλες και ερμηνευτές –μια παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών 2014 –υπόσχονται μια άκρως ζωντανή βραδιά στο Αμφιθέατρο του Κάστρου (24/7).