Η ναυμαχία της Σαλαμίνας μέσω Βουλγαρίας

Στις 6 Μαρτίου ανοίγει στις αίθουσες μια από τις πιο αναμενόμενες ταινίες της χρονιάς, το «300: Η άνοδος της αυτοκρατορίας» του Νόαμ Μούρο. Η ταινία βασίζεται στη νουβέλα γραφικών «Ξέρξης» του Μίλερ, δημιουργού του κόμικ «300» που το 2006 έγινε παγκόσμια κινηματογραφική επιτυχία από τον Ζακ Σνάιντερ. Η μάχη των Θερμοπυλών δίνει τώρα τη θέση της στη ναυμαχία της Σαλαμίνας και του Αρτεμισίου και όλα δείχνουν ότι ο Θεμιστοκλής με το πρόσωπο του βρετανού ηθοποιού Σάλιβαν Στέιπλετον θα έχει την ίδια απήχηση που είχε ο Λεωνίδας του Τζέραλντ Μπάτλερ.

Στις ναυμαχίες της Σαλαμίνας και του Αρτεμισίου ωστόσο οι βασικοί πρωταγωνιστές είναι οι τριήρεις, τα εντυπωσιακά πολεμικά πλοία των αρχαίων Ελλήνων με την ιδιαίτερη κατασκευή που υπήρξαν πρότυπο για τους ναυτικούς αρχιτέκτονες όλου του κόσμου.

Το μοντέλο που χρησιμοποιήθηκε από τα στούντιο της Warner Bros για τις ανάγκες της ταινίας είναι η Ολυμπιάς, το ακριβές αντίγραφο που μπόρεσαν να κατασκευάσουν έπειτα από χρόνια επίπονης εργασίας ο ιστορικός Τζέιμς Μόρισον και ο ναυπηγός Τζέιμς Κόουτς. Τα δικαιώματα των σχεδίων ανήκουν στη βρετανική εταιρεία Trireme Trust UK και τα blue prints δόθηκαν στη Warner Bros σε συνεργασία της ελληνοαμερικανικής εταιρείας IAC Ventures των Βασίλη Ντόβα και Τζορτζέτ Αληθινός που αναλαμβάνει projects πολιτισμικού και όχι μόνον περιεχομένου.

Εχοντας συμφωνήσει με το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό για λογαριασμό του οποίου είχε καθελκυστεί η Ολυμπιάς, η IAC ανέλαβε το σχέδιο επισκευής και μεταφοράς της τριήρους κατ’ αρχάς στο Λονδίνο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 και εν συνεχεία στην Αμερική για ένα πολιτιστικό-εκπαιδευτικό ταξίδι. To πρώτο σχέδιο ναυάγησε τελευταία στιγμή γιατί οι βρετανοί προτίμησαν ένα θέαμα τύπου Τζέιμς Μποντ και το δεύτερο δεν κατέστη εφικτό διότι κανείς δεν έδειξε ανάλογο ενδιαφέρον. «Ολοι έχουν την τριήρη στα γραφεία τους αλλά όταν είναι να δοθούν χρήματα κανείς δεν ενδιαφέρεται» είπε στο «Βήμα» ο κ. Ντόβας.

Ακόμη πιο τραγικό όμως είναι το γεγονός ότι παρά το ελληνικό θέμα της η ταινία «300: Η άνοδος της αυτοκρατορίας» γυρίστηκε τελικά στη… Βουλγαρία. Και είναι λογικό, αφού η γειτονική χώρα πρόσφερε μεγάλα προνόμια με βασικότερο τη φοροαπαλλαγή που παίρνουν οι ξένες παραγωγές στους μισθούς και τα άλλα έξοδα της παραγωγής. «Πώς εμείς με τη φύση, τα νησιά και τον πολιτισμό να μην μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και καλύτερα;» αναρωτιέται ο Β. Ντόβας. «Πόσο πιο ξύπνιοι είναι από εμάς οι Βούλγαροι;». Μα, φυσικά. Μια επένδυση σε ξένη ταινία που θα γυριστεί στην Ελλάδα μακροπρόθεσμα μπορεί να φέρει διπλάσια, τριπλάσια και πενταπλάσια έσοδα από τη διαφήμιση που θα έχει γίνει στη χώρα. «Δεν χρειάζονται οι πολυέξοδες καμπάνιες».

Είναι αλήθεια ότι ο ελληνικός πολιτισμός μπορεί να αξιοποιηθεί κάλλιστα και να αποδειχθεί προϊόν μεγάλων εσόδων. Στη Ρώμη, που δεν χρειάζεται διαφήμιση, όταν γυρίστηκε το «Illuminati» ο τουρισμός αυξήθηκε κατακόρυφα. «Τη διαφήμιση τη χρειάζεται και η Coca-Cola» είπε ο κ. Ντόβας «και με την κοντόφθαλμη πολιτική αυτό ακριβώς είναι που δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό στην Ελλάδα. Οταν προσφέρει φοροαπαλλαγή στην ξένη εταιρεία τα εκατομμύρια που θα πληρωθούν στους μισθούς θα φορολογηθούν αργότερα από το κράτος που θα πάρει χρήματα από τον φόρο εισοδήματος εκείνων που θα έχουν δουλέψει».

Το ελληνικό στοιχείο δεν απουσιάζει τελείως από το «300: Η άνοδος της αυτοκρατορίας», μόνο που θα πρέπει να περιμένουμε το DVD για να το δούμε στα extra featurettes. Για λογαριασμό της Warner Bros η εταιρεία Mobescenes, που είχε κάνει την ίδια δουλειά για τα extras του «Avatar», ήρθε στην Ελλάδα και γύρισε το υλικό της ταινίας για το DVD. Tα 90 περίπου λεπτά περιλαμβάνουν ένα βίντεο σχετικό με τη στρατηγική τακτική των Ελλήνων στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, ένα για την τεχνολογία των τριήρων και ένα για την προσωπικότητα της Αρτεμισίας. Η διαδικασία ξεκίνησε πριν από τα περασμένα Χριστούγεννα και η IAC ανέλαβε την παραγωγή. Τα γυρίσματα άρχισαν στις 3 Ιανουαρίου με αφετηρία τον «απογοητευτικά παρατημένο θρόνο του Ξέρξη στο Πέραμα» όπως, σύμφωνα με τον κ. Ντόβα, τον αποκάλεσε ο σκηνοθέτης Ερικ Μάθιους. Αργότερα πήγαν στο αρχαίο Λιμάνι της Σαλαμίνας και μετά στο Αρτεμίσιο. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι για τη δημιουργία των featuretes όλες οι δημοτικές αρχές υπήρξαν κάτι παραπάνω από συνεργάσιμες: ο αντιδήμαρχος Ιστιαίας κ. Γιάννης Κοτζιάς, ο δήμαρχος Περάματος κ. Παντελής Ζουμπούλης και ο δήμαρχος Σαλαμίνας κ. Γιάννης Τσάβαρης, ο οποίος κάνει τεράστιες προσπάθειες ώστε η Σαλαμίνα να ανακηρυχθεί Πολιτισμική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2021, τη χρονιά των 2.500 χρόνων από τη θρυλική ναυμαχία.

Στα featurettes η Κρίστι Ιωαννίδου, ιστορικός-ερευνήτρια και καθηγήτρια της Σχολής Πολέμου του ΠΝ, μιλά για τον ρόλο της Αρτεμισίας ενώ οι κ.κ. Ηλίας Ηλιόπουλος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μονάχου και καθηγητής στη Σχολή Πολέμου του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, και ο δρ Μπόρις Ράνκοφ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και πρόεδρος της Trireme Trust UK, αναφέρονται στη στρατηγική των Ελλήνων και την τεχνολογία των πλοίων.

Ο ηθοποιός Κώστας Σόμμερ μαζί με τον Ράνκοφ συμμετείχαν σε μια δραματοποιημένη ταινία για να γίνει με πιο διαδραστικό τρόπο η αναπαράσταση, ενώ ο τελευταίος απαντά σε απλές ερωτήσεις ενός παιδιού (Αλέξανδρος-Σωτήριος Ντόβας) για τα γεγονότα. Με τη δημιουργία του έξτρα υλικού ασχολήθηκαν και έλληνες τεχνικοί, ο βοηθός παραγωγής Αλέξανδρος Μαραγκός και ο υπεύθυνος ήχου Ορέστης Καμπερίδης. Μεταφέροντας τα λόγια του σκηνοθέτη Ερικ Μάθιους ο κ. Ντόβας είπε ότι είναι από τις πιο επαγγελματικές συνεργασίες που έχει κάνει στην καριέρα του. «Το ανθρώπινο δυναμικό μας δεν υστερεί σε τίποτε σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο».