Δημοσκόπηση: Συμβιβασμός με τη σκληρή πραγματικότητα;

Η προσπάθεια ερμηνείας του σημερινού κοινωνικοπολιτικού τοπίου οφείλει να είναι πολυπαραγοντική και όχι μόνο μέσα από την ερώτηση της πρόθεσης ψήφου, όσο και να την αναλύει κανείς με οποιαδήποτε φίλτρα. Ακρογωνιαίος εναρκτήριος λίθος ανάλυσης είναι τα στοιχεία που προκύπτουν από την ερώτηση:

Σε ποσοστό 57,7% οι ερωτώμενοι συμφωνούν με την άποψη αυτήν, το 26,7% διαφωνεί και το 15,7% δεν απαντά. Είναι εμφανές ότι οι έλληνες πολίτες έχουν αρχίσει, από το καλοκαίρι του 2017 και μετά την «ήρεμη» εν τέλει ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, μια πορεία προς την αποδοχή της συνολικής κατάστασης που επικρατεί στη χώρα.

Στο μοντέλο της Kübler-Ross «Τα έξι στάδια του πένθους: σοκ – άρνηση – οργή – διαπραγμάτευση – κατάθλιψη – αποδοχή», το κέντρο βάρους των Ελλήνων έχει αρχίσει να μετατοπίζεται προς το τελευταίο στάδιο της αποδοχής, όταν το 57,7% του εκλογικού σώματος δηλώνει πως «εξοικειωνόμαστε και θα ζήσουμε από εδώ και πέρα μέσα στη σημερινή νέα πραγματικότητα». Ας σημειωθεί ότι τη μεγαλύτερη αποδοχή της νέας πραγματικότητας εμφανίζουν οι γυναίκες –παραδοσιακά το δυσκολότερο κοινό πολιτικά –και τα άτομα ηλικιών 45+ ετών. Οι νεότεροι ακόμα αντιδρούν απέναντι στο ενδεχόμενο ένταξης σε αυτήν την ιδέα, νιώθοντας ότι ο χρόνος θα λειτουργήσει με το μέρος τους, ώστε να βιώσουν καλύτερες μέρες στο μέλλον.

Και στο μεγάλο ερώτημα αν αυτή η ένταξη στη νέα πραγματικότητα είναι επιλογή ή συμβιβασμός, τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για συμβιβασμό, μια και με ισχυρά πλειοψηφικά ποσοστά οι πολίτες πιστεύουν:

1.Κατά 67,4% ότι η Ελλάδα το 2018 δεν θα πετύχει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

2.Κατά 62,5% ότι δεν θα καταφέρει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά τα πρωτογενή πλεονάσματα.

3.Κατά 60,9% ότι δεν θα καταφέρει να βγει στις αγορές,

4.Κατά 65,8% ότι δεν θα πετύχει μια θετική συμφωνία για τη διαχείριση του χρέους.

5.Κατά 58,2% ότι θα υποχρεωθεί να υπογράψει νέο Μνημόνιο μετά την ολοκλήρωση του παρόντος προγράμματος.

6.Κατά 61,2% ότι θα αναγκαστεί να πάρει νέα μέτρα μέσα στα επόμενα 2 – 3 χρόνια.

7.Κατά 59,7% ότι η Ελλάδα δεν είναι ακόμα ένα ασφαλέστερο επενδυτικό περιβάλλον, παρά το γεγονός ότι η πεποίθηση βαίνει μειούμενη από τον Δεκέμβριο του 2016 μέχρι σήμερα (68,4%, 65,8%, 59,7%).

8.Κατά 69,9% ότι οι θυσίες των Ελλήνων δεν θα πιάσουν τόπο και δεν θα ανακάμψει η ελληνική οικονομία, παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη πεποίθηση βαίνει μειούμενη από τον Δεκέμβριο του 2016 μέχρι σήμερα (82,5%, 76,1%, 69,9%).

9. Κατά 70,9% ότι οι θυσίες των Ελλήνων δεν θα πιάσουν τόπο και δεν θα ανακουφιστούν οι ίδιοι και οι οικογένειές τους, παρά το γεγονός ότι και αυτή η πεποίθηση βαίνει μειούμενη από τον Δεκέμβριο του 2016 μέχρι σήμερα (81,9%, 76,6%, 70,9%).

Ωστόσο, αν παρατηρήσει κανείς όχι μόνο τις αρνητικές απαντήσεις απέναντι σε όλους τους παραπάνω δείκτες, αλλά και τα ποσοστά των θετικών απαντήσεων, θα διαπιστώσει ότι μόνιμα υπάρχει πλέον ένα ποσοστό μεταξύ 24% με 27% των πολιτών που τοποθετούνται θετικά απέναντι σε όλα τα παραπάνω ενδεχόμενα, το οποίο αποτελεί μια εν δυνάμει θετική βάση κοινού για την κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή, όταν ερωτώνται οι πολίτες για το ποιο κόμμα μπορεί να λύσει τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, τότε η μέση ικανότητα επίλυσης προβλημάτων για κάθε κόμμα θυμίζει αρκετά την πρόθεση ψήφου, παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μια εντελώς διαφορετική ερώτηση που αξιολογεί με σύνθετο τρόπο «ικανότητες – ανά κόμμα – ανά πρόβλημα».

Ενδιαφέρον είναι το εύρημα, για άλλη μία φορά, ότι η δεύτερη επιλογή επίλυσης προβλημάτων είναι το «κανένα κόμμα». Ενδιαφέρουσα επίσης είναι και η δυναμική του Κινήματος Αλλαγής, που για πρώτη φορά εμφανίζεται στην τρίτη θέση στα αντίστοιχα στοιχεία και μάλιστα με ποσοστό που δεν είναι απλώς ένα άθροισμα π.χ. ΔΗΣΥ και Ποταμιού.

Κρίσιμο είναι να υπογραμμιστούν στην παρούσα φάση και τα εξής σημαντικά θέματα. Το πρώτο σχετίζεται με το εύρημα ότι η μεγάλη πλειοψηφία στη δομή της αδιευκρίνιστης ψήφου (40% περίπου) είναι πρώην ψηφοφόροι ΣΥΡΙΖΑ του Σεπτεμβρίου 2015, συνεπώς θα πρέπει να είναι κανείς υπομονετικός για να δει πώς θα εξελιχθεί η συμπεριφορά του κοινού αυτού, το οποίο βαίνει μεν μειούμενο υπέρ του κυβερνώντος κόμματος, αλλά όσοι παραμένουν είναι όλο και περισσότερο «δύσκολοι» στα ζητούμενά τους. Θα πρέπει να είμαστε επίσης προσεκτικοί με το λεκτικό «η ΝΔ έχει πιάσει οροφή λόγω υψηλής συσπείρωσης 91%», διότι το συγκεκριμένο κόμμα έχει σημαντικές εισροές και από άλλα κόμματα.

Οσον αφορά δε μια ενδεχόμενη αυτοδυναμία της ΝΔ αν γίνονταν εκλογές την επόμενη Κυριακή, αυτό μοιάζει οριακά προσεγγίσιμο με το 35,2% (απαιτείται 36%), υπό την προϋπόθεση ότι τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής είναι όπως φαίνονται στην παρούσα έρευνα.

Και, τέλος, το εντυπωσιακό (περίπου 12% στην αναγωγή) εναρκτήριο ποσοστό του Κινήματος Αλλαγής, το οποίο ενδέχεται να παίξει σημαντικότατο ρόλο στη διαμόρφωση του πολιτικού τοπίου από εδώ και πέρα.

Ο κ. Δημήτρης Μαύρος είναι διευθύνων σύμβουλος της ΜRB