Πιθανό λουκέτο σε 12.500 –13.000 επιχειρήσεις (κυρίως πολύ μικρές και αυτοαπασχολούμενοι) με κίνδυνο απώλειας 21.000 θέσεων απασχόλησης, «βλέπει» μεταξύ άλλων έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ. Από τα στοιχεία των ερευνών του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ προκύπτει ότι παρά το θετικό οικονομικό κλίμα, ο δείκτης ανασφάλειας και φόβου διατηρεί υψηλές τιμές.
Το 38,1% των επιχειρήσεων θεωρεί αρκετά και πολύ πιθανό να κλείσει το επόμενο διάστημα (έναντι 40,3% του προηγούμενου εξαμήνου). Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι μεταποιητικές παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο διακοπής της λειτουργίας τους (πάνω από 44%) σε σχέση με τις μεγαλύτερες.
Το 5,7% των επιχειρήσεων θεωρεί πολύ πιθανή τη διακοπή μέσα στο επόμενο τρίμηνο. Εκτιμάται ότι η μείωση επιχειρήσεων το επόμενο εξάμηνο θα είναι περίπου ίση με το προηγούμενο εξάμηνο (αναμένεται να διακόψουν τη δραστηριότητά περίπου 12.500 –13.000 επιχειρήσεις, κυρίως πολύ μικρές και αυτοαπασχολούμενοι. Ωστόσο, από τα μακροοικονομικά δεδομένα και τις προβολές για την πορεία της οικονομίας (εκτίμηση για μεγέθυνση 1,5%-2%), διαφαίνεται πως διανύουμε μια περίοδο στην οποία οι επιχειρήσεις που θα διακόπτουν την επιχειρηματική δραστηριότητα θα είναι λιγότερες από τις νέες επιχειρήσεις.
Η παγιοποίηση των υψηλών φορολογικών επιβαρύνσεων (αύξηση προκαταβολής φόρου, αύξηση ΦΠΑ και ειδικών τελών, αύξηση φορολογικού συντελεστή στο 29%), η συσσώρευση οφειλών και η αδυναμία εξεύρεσης αγορών για την αντιστάθμιση της ισχνής καταναλωτικής ζήτησης επιδρούν αρνητικά στις προοπτικές μιας επιχείρησης. Το φαινόμενο της άτυπης επιχειρηματικής δραστηριότητας εμφανίζεται σε έξαρση σε ορισμένα επαγγέλματα και διαβρώνει τον ανταγωνισμό.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, από τα πιθανά λουκέτα των επιχειρήσεων, προκύπτει υψηλός κίνδυνος απώλειας για 21.000 θέσεις συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί). Παράλληλα, από τα ευρήματα προκύπτει ότι περίπου 7.000 συμβοηθούντα μέλη θα βρεθούν εκτεθειμένα σε συνθήκες πραγματικής ανεργίας.
Η αποτίμηση του α’ εξαμήνου 2017 σηματοδοτεί τη σημαντική υποχώρηση των αρνητικών δεικτών οικονομικού κλίματος, και συνδυάζεται με ιστορικό υψηλό 2ετίας στους δείκτες σταθεροποίησης (αύξηση κατά 9,3 μονάδες) και βελτίωσης (οριακή αύξηση κατά 1,2%) στο σύνολο των επιχειρήσεων. Στην παρούσα φάση το εμπόριο, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι επιχειρήσεις οι οποίες ξεκίνησαν τις δραστηριότητές τους πριν την κρίση (ηλικίας 10-15 ετών), εμφανίζονται ως ο αδύναμος κρίκος, καθώς σημειώνουν σημαντικά υψηλότερο ποσοστό αρνητικών αποτιμήσεων. Αντίθετα, για τις επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 5 άτομα, με υψηλό κύκλο εργασιών και με ηλικία έως 5 ετών, το άθροισμα θετικών- σταθερών αποτιμήσεων υπερβαίνει για πρώτη φορά τις αρνητικές αποτιμήσεις, ένδειξη ότι αυτές οι επιχειρήσεις αποτελούν τους ηγέτες της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και αναπτύσσουν μια δυναμική που κινείται σε υψηλότερα σημεία ισορροπίας από τη μέση τάση.
Καθώς η ελληνική οικονομία υπερβαίνει τη καθοδική φάση του κύκλου, η έρευνα αναδεικνύει για άλλη μια φορά τα διαρθρωτικά προβλήματα των μικρών επιχειρήσεων που αφορούν κυρίως την μειωμένη ρευστότητα και το έλλειμμα πρόσβασης στη χρηματοδότηση. Ειδικότερα, ο δείκτης ρευστότητας διατηρεί σταθερά υψηλά επίπεδα αρνητικών αποτιμήσεων (2 στις 3 επιχειρήσεις), ενώ ιδιαίτερα υψηλό παραμένει το απόθεμα αναξιοποίητου παραγωγικού δυναμικού (καθώς ο μ.ο χρησιμοποίησης στις ΜμΕ μεταποίησης ανέρχεται στο 51,3%, ενώ στο σύνολο της βιομηχανίας ανέρχεται σε 67,3%.
Επιπρόσθετα, εμφανείς είναι οι περιορισμένες δυνατότητες της εγχώριας κατανάλωσης να συμβάλλουν στην αναπτυξιακή δυναμική, καθώς υπάρχουν εμφανείς ενδείξεις στασιμότητας στους δείκτες ζήτησης και κύκλου εργασιών (επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία φορέων του λιανεμπορίου και την ΕΛΣΤΑΤ). Η μειωμένη κατανάλωση αποτελεί άλλωστε αντανάκλαση του μειωμένου διαθεσίμου εισοδήματος και της ισχνής αποταμιευτικής ικανότητας των νοικοκυριών (Δελτίο Μη Χρηματοοικονομικών Λογαριασμών, ΕΛΣΤΑΤ, μείωση του ποσοστού αποταμίευσης ως προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα κατά 13,4%). Επιπλέον, οι προσδοκίες για εκ νέου περιορισμό του εισοδήματος, εξ αιτίας των υπό αίρεση μέτρων δημιουργεί κίνητρο διακράτησης χρήματος και αναβολής λήψης οικονομικών αποφάσεων για το 2018-2019.
Πιο αναλυτικά, στους επί μέρους δείκτες σημειώνεται κάμψη (η αύξηση εμφανίζεται στην παρένθεση):
– στον κύκλο εργασιών για το 57,5% (12,6%) των επιχειρήσεων. Οι αυτοαπασχολούμενοι και οι επιχειρήσεις του εμπορίου παρουσιάζουν τις υψηλότερες απώλειες (68,8% και 64% αντίστοιχα).
– στη ζήτηση για το 56,2% (12,9% αύξηση)
– στη ρευστότητα για το 65,1% (8,3% αύξηση)
– στις παραγγελίες το 57,6% (9,5% αύξηση)
-στις επενδύσεις: αύξηση καταγράφει το 8,2%, μείωση το 28,2% και καμιά μεταβολή το 62,2%.
Αναφορικά με το επίπεδο τιμών αγαθών/ υπηρεσιών της επιχείρησης, το 8,6% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι αύξησε τις τιμές, το 40,4% τις μείωσε, ενώ για το 50,2% δεν υπήρξε καμιά μεταβολή. Ως προς το δείκτη κερδοφορίας, το 26,7% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι είχε κέρδη κάτω των 5,000€ στο 2016, ενώ το 24,6% κατέγραψε ζημίες. Κέρδη άνω των 10,000€ καταγράφει το 24,4%1. Ο μέσος όρος μείωσης του κύκλου εργασιών κυμάνθηκε στο 13,2% (από 17,8% στην προηγούμενη έρευνα). Τη μεγαλύτερη συρρίκνωση καταγράφουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις του κλάδου εμπορίου.
Σωρευτικά στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, η συνολική μείωση από την έναρξη της κρίσης και μετά το 2010 υπερβαίνει το 80% (την τελευταία τριετία 2014-2016 η πτώση υπερβαίνει το 40%). Οι έρευνες που διεξήχθησαν το τελευταίο διάστημα σχετικά με την καταναλωτική εμπιστοσύνη και τις επιδόσεις του λιανεμπορίου (ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ) δείχνουν το παράδοξο της επιδείνωσης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, γεγονός ανακόλουθο σε σχέση με τις θετικές τάσεις μεγέθυνσης της οικονομίας, ένδειξη συγκέντρωσης μεριδίων αγοράς σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις
