Ο Αύγουστος… των μετρητών

Ο καλύτερος Αύγουστος της τελευταίας εξαετίας ήταν ο εφετινός για τις καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες είδαν ξανά ύστερα από πολλούς μήνες το χρώμα των… μετρητών στα γκισέ τους. Η αξία των χαρτονομισμάτων που επέστρεψαν υπολογίζεται σε 500 εκατ. ευρώ, ενώ συνολικά οι καθαρές εισροές ενδεχομένως να ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ.

Η θετική επίδοση στο μέτωπο της ρευστότητας ήταν αποτέλεσμα της κορύφωσης της τουριστικής περιόδου, που γέμισε με ευρώ… εξωτερικού τα ταμεία ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων, και της επανατοποθέτησης στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα αποταμιεύσεων που ήταν «παρκαρισμένες» σε θυρίδες, άλλα μέρη φύλαξης και αμοιβαία κεφάλαια ξένων οίκων. Υποστηρικτικά στα μεγέθη λειτούργησε και η απουσία φορολογικών υποχρεώσεων μεγάλης κλίμακας τον περασμένο μήνα.

Καταλύτη για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης αποτέλεσε η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος στα μέσα Ιουνίου. «Το πέρας των διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης με τους δανειστές όχι μόνο ανέκοψε τις εκροές που καταγράφονταν ως εκείνη τη στιγμή, αλλά ενεργοποίησε και ένα νέο κύμα επιστροφής καταθέσεων. Επιπροσθέτως, η οικονομία κινήθηκε λόγω του τουρισμού και των διακοπών των Ελλήνων, παράγοντας νέο χρήμα, σημαντικό μέρος του οποίου κατευθύνθηκε σε τραπεζικούς λογαριασμούς» επισημαίνει επικεφαλής της Διεύθυνσης Καταθέσεων συστημικού ομίλου.

Σύμφωνα με τον ίδιο, μπορεί η άνοδος να είναι μικρή σε σχέση με τις απώλειες των 40 δισ. ευρώ που σημειώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2015, ωστόσο είναι μια αρχή. Από τα στοιχεία που έχει δώσει στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, το τρίμηνο Μαΐου – Ιουλίου 2017 προκύπτει ότι η άνοδος των καταθετικών υπολοίπων από εγχώριες μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις και νοικοκυριά ξεπέρασε τα 2 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος της ανόδου σημειώθηκε τον Ιούνιο (1,6 δισ. ευρώ), ως απόρροια της ανακούφισης από τη συμφωνία με τους δανειστές για την αξιολόγηση.

Τον Ιούλιο η αύξηση των καταθέσεων περιορίστηκε στα 194 εκατ. ευρώ, επηρεαζόμενη από τις αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις νοικοκυριών, επαγγελματιών και επιχειρήσεων (φόρος εισοδήματος, ΦΠΑ). Υπολογίζεται ότι μόνο από την πρώτη διμηνιαία δόση του φόρου εισοδήματος οι απώλειες στην καταθετική βάση ξεπέρασαν τα 600 εκατ. ευρώ. Και αυτό διότι από το σύνολο των 780 εκατ. ευρώ που πληρώθηκαν στην Εφορία, μόλις το 20% έγινε με τη χρήση πιστωτικών καρτών.

Παρά τη συγκεκριμένη εκροή, τα υπόλοιπα των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 329 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο σε μηνιαία βάση. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών, το 60% της ανόδου προήλθε από ρευστοποιήσεις αμοιβαίων κεφαλαίων, ενώ το υπόλοιπο 40% από καταθέσεις μετρητών.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η άνοδος των καταθέσεων ήταν ακόμη μεγαλύτερη τον Αύγουστο, ο οποίος ήταν καλύτερος κατά 30%-40% σε σχέση με τον περυσινό. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του περασμένου μήνα καταγράφηκε ενίσχυση της επιστροφής χαρτονομισμάτων στο σύστημα. Εκτιμάται ότι το 60% της αύξησης της καταθετικής βάσης προήλθε από μετρητά και το 40% από αμοιβαία κεφάλαια.