Οι κρίσιμες εκλογές της Ευρώπης

Οι επερχόμενες εκλογές στην Ολλανδία, στη Γαλλία και στη Γερμανία θα διεξαχθούν στο πλέον πυρετώδες πολιτικό περιβάλλον από τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η μεταπολεμική φιλελεύθερη δημοκρατική τάξη πραγμάτων απειλείται από παντού, αλλά ειδικά στην Ευρώπη, όπου η ένωση αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως η αυξανόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας, η συνεχής απειλή της τρομοκρατίας, η υποχώρηση της δημοκρατίας και η άνιση οικονομική ανάπτυξη. Μετά το δημοψήφισμα για το Brexit και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως αμερικανού προέδρου, το ερώτημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη είναι ξεκάθαρο: θα καταφέρουν οι λαϊκιστικές και εθνικιστικές δυνάμεις να ασκήσουν την ίδια επιρροή και στις χώρες του πυρήνα της ΕΕ;

Στην Ολλανδία, ο Γκέερτ Βίλντερς και το ακροδεξιό Κόμμα για την Ελευθερία προηγούνται στις δημοσκοπήσεις για τις εκλογές του επόμενου μήνα. Ο Βίλντερς υποστηρίζει το προεδρικό διάταγμα για τη μετανάστευση του Τραμπ και όπως ο κορυφαίος σύμβουλος του αμερικανού προέδρου, Στίβεν Μπάνον, βλέπει τον κόσμο μέσα από το πρίσμα του ρατσισμού και πιστεύει ότι βρίσκεται σε μια μάχη για να σώσει τον δυτικό πολιτισμό από το Ισλάμ. Κανένα άλλο κόμμα στην ολλανδική Βουλή δεν έχει τέτοιες απόψεις, επομένως μια κυβέρνηση με επικεφαλής τον Βίλντερς δεν είναι καθόλου σίγουρη. Με τον ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε να αντέχει εκλογικά, ο Βίλντερς είναι πιθανό ότι θα μείνει εκτός κυβέρνησης στο τέλος.

Στο μεταξύ στη Γαλλία, το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο με αρχηγό τη Μαρίν Λεπέν βρίσκεται αυτή τη στιγμή μπροστά στις δημοσκοπήσεις για τις προεδρικές εκλογές, που θα διεξαχθούν σε δύο γύρους τον Απρίλιο και τον Μάιο. Η Λεπέν δεσμεύθηκε να κάνει ένα δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της Γαλλίας στην ευρωζώνη, παρά τις προειδοποιήσεις της Τράπεζας της Γαλλίας ότι η αποχώρηση από τη νομισματική ένωση θα αυξήσει το γαλλικό χρέος μέχρι 30 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Εχει επίσης εκφράσει την επιθυμία να αποδομήσει βασικούς πυλώνες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, όπως η ελεύθερη μετακίνηση για τους ευρωπαίους πολίτες. Στο δημοψήφισμα για το Brexit και στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, ψηφοφόροι από τις μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές ψήφισαν μαζικά υπέρ της παραμονής και της Χίλαρι Κλίντον αντίστοιχα.

Το ίδιο θα δούμε να συμβαίνει στις γαλλικές εκλογές. Αλλά ενώ οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ψηφοφόροι έχουν πυροδοτήσει την επάνοδο του βρετανικού και αμερικανικού εθνικισμού, η Λεπέν οφείλει τη δημοφιλία της στους νεότερους ψηφοφόρους. Μια νίκη της Λεπέν αδιαμφισβήτητα θα αποσταθεροποιούσε την Ευρώπη πολιτικά και οικονομικά. Με τους επικίνδυνους δαίμονες του εθνικισμού του παρελθόντος της Ευρώπης ελεύθερους, η ΕΕ όπως τη γνωρίζουμε μπορεί να πάψει να υφίσταται. Αλλά εκείνοι που πιστεύουν στη φιλελεύθερη δημοκρατία, στο κράτος δικαίου και στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, έχουν χρόνο να κινητοποιηθούν και να συσπειρωθούν γύρω από έναν εναλλακτικό υποψήφιο –κάποιον που θα μπορέσει να επικρατήσει της Λεπέν στον δεύτερο γύρο και να φέρει τις πολυπόθητες μεταρρυθμίσεις στη χώρα.

Στις εκλογές της Γερμανίας αργότερα αυτόν τον χρόνο, το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) δεν έχει ελπίδες για την καγκελαρία, παρά την υποστήριξη που λαμβάνει από τη Ρωσία. Αλλά ο επόμενος καγκελάριος, είτε είναι ο Μάρτιν Σουλτς είτε η Ανγκελα Μέρκελ, θα πρέπει να ηγηθεί ενός παγκόσμιου συνασπισμού με σκοπό την υπεράσπιση της μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων. Μια τέτοια προσπάθεια πρέπει να περιλαμβάνει τον Καναδά, την Αυστραλία και τους συμμάχους της Δύσης στην Ασία, αλλά πρέπει να ξεκινήσει από την επαναφορά της τάξης στην Ευρώπη.

Τώρα που κάποιοι λαϊκιστές έχουν βρεθεί στην εξουσία, οι φιλελεύθεροι έχουν ευθύνη να τους καταστήσουν υπευθύνους και να προσφέρουν ένα εναλλακτικό όραμα. Το να υποτιμούμε τους ανθρώπους που ψήφισαν υπέρ του Brexit ή του Τραμπ και τους ευρωπαίους αντίστοιχους ψηφοφόρους δεν είναι καίρια στρατηγική. Οι νέοι παγκόσμιοι δημαγωγοί πρέπει να κριθούν από τις πράξεις τους και να καταπολεμηθούν προτάσσοντας την αλήθεια, τη λογική και τον σεβασμό για τη δημοκρατία.