Δραστική μείωση εμφανίζει τα χρόνια της κρίσης η κατανάλωση αναψυκτικών. Ο όγκος κατανάλωσης υποχώρησε από 650 εκατ. λίτρα το 2008 στα 430 εκατ. λίτρα το 2014, σημειώνοντας σωρευτική κάμψη 34%. Επίσης, η αξία αγοράς το 2014 διαμορφώθηκε σε περίπου 450 εκατ. ευρώ, ενώ ξεπερνούσε τα 700 εκατ. ευρώ πριν από την εκδήλωση της ύφεσης.
Η τάση υποχώρησης εξακολούθησε και το 2015, αν και με χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, με τον κλάδο να αποδεικνύεται ανθεκτικός λόγω της αντισταθμιστικής επίδρασης του τουρισμού, αλλά και της ανάδειξης των προϊόντων των ελληνικών επιχειρήσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τους πρώτους 6 μήνες του 2015 οι πωλήσεις στα σουπερμάρκετ εμφάνιζαν υποχώρηση 5,9% σε όγκο και 3,9% σε αξία. Ακολούθως, τον Ιούλιο σημειώθηκε διψήφια υποχώρηση λόγω των capital controls, ενώ τους επόμενους μήνες η αγορά επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα.
Σύμφωνα με μελέτη της Infobank Hellastat, η ύφεση έχει μετατοπίσει την κατανάλωση σε προϊόντα των ελληνικών επιχειρήσεων, γεγονός που έχει προκαλέσει κάμψη των μεριδίων των Coca-Cola και Pepsico, κυρίως στα αναψυκτικά με γεύση. Η τάση αυτή εντάθηκε και από το κλείσιμο παραγωγικών μονάδων από τις δύο βιομηχανίες. Επιπλέον, οι εγχώριες εταιρείες (Λουξ, Green Cola) τα τελευταία χρόνια επενδύουν στην ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των καταναλωτών και ανταποκρινόμενες στην ανάγκη του κοινού για διαφοροποίηση.
Εν τω μεταξύ, η επιβολή των capital controls δυσχέρανε τη διαδικασία παραγωγής των εταιρειών του κλάδου καθώς οι συναλλαγές με τους προμηθευτές πρώτων υλών δεν μπορούσαν να διεκπεραιωθούν. Συγχρόνως, σημαντικά εμπόδια παρατηρήθηκαν και στη διανομή των προϊόντων στις επιμέρους γεωγραφικές αγορές.
Η τιμή κριτήριο επιλογής
Ειδικότερα, στη μελέτη της Infobank Hellastat μελετώνται ο εγχώριος κλάδος των αναψυκτικών, των εμφιαλωμένων νερών και των χυμών. Οι ερευνητές της εταιρείας επισημαίνουν ότι η οικονομική ύφεση που εκδηλώθηκε στα τέλη του 2008 περιόρισε σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα, διαφοροποιώντας σε μεγάλο βαθμό την καταναλωτική συμπεριφορά. Ετσι, στις τρεις κατηγορίες της αγοράς την τελευταία πενταετία σημειώθηκε πτώση της κατανάλωσης, με το κυριότερο κριτήριο επιλογής να αποτελεί πλέον η τιμή.
Αποτρεπτικό ρόλο ως προς τη ζήτηση διαδραμάτισαν επίσης: α) οι χαμηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν τις καλοκαιρινές περιόδους των τελευταίων ετών και β) η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες τον Σεπτέμβριο του 2011 στο 23%.
H υποχώρηση είναι περισσότερο έκδηλη στην κρύα αγορά, καθώς οι δαπάνες για εκτός οικίας διασκέδαση έχουν περιοριστεί δραστικά, ενώ το κανάλι λιανικής εμπορίας αποδεικνύεται πιο ανθεκτικό, εμφανίζοντας σαφώς μικρότερες απώλειες.
Νερό βρύσης
Σε ό,τι αφορά την αγορά του εμφιαλωμένου νερού, αυτή την τελευταία πενταετία εμφανίζει καθοδική πορεία καθώς οι περισσότεροι καταναλωτές στρέφονται στην κατανάλωση νερού βρύσης.
Tο 2014 ο όγκος κατανάλωσης μειώθηκε περίπου 3% συγκριτικά με το προηγούμενο έτος. Ακολούθως, το 2015 σημειώθηκε βαθμιαία επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών, με συνέπεια να επικρατήσει ανησυχία σχετικά με ενδεχόμενη έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη και κλίμα αβεβαιότητας στην οικονομία. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις, το περιβάλλον αυτό διατήρησε την πτωτική πορεία της κατανάλωσης, ωστόσο η περαιτέρω ενίσχυση της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης προστάτευσε την αγορά από μεγαλύτερη πτώση.
Σύμφωνα με την κυρία Μαρία Μεταξογένη, διευθύνουσα σύμβουλο της Infobank Hellas Stat: «Η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού, αναψυκτικών και χυμών θα τεθεί εκ νέου σε ανοδική πορεία εφόσον επικρατήσουν σταθεροποιητικές οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που θα τονώσουν την ψυχολογία των καταναλωτών. Ωστόσο η προσδοκώμενη ανάκαμψη δεν φαίνεται ορατή στο άμεσο μέλλον, καθώς το διαθέσιμο εισόδημα θα περιοριστεί περαιτέρω λόγω των μέτρων που λήφθηκαν στο πλαίσιο του νέου προγράμματος χρηματοδότησης».
HeliosPlus
