Τον τελευταίο καιρό βομβαρδιζόμαστε από όλες τις πολιτικές πτέρυγες της Βουλής και τα μέσα μαζικής επικοινωνίας για την ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος, το οποίο, κατά μια μερίδα των θεωρητικών και των πολιτικών, ευθύνεται για την αρνητική πορεία της χώρας. Όταν τα οικονομικά του τόπου πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο, τότε, όλοι ψάχνουν, εκτός βέβαια του δικού τους περιβάλλοντος, για τις αιτίες που οδήγησαν την χώρα στο τελευταίο σκαλί της πτώσης.
Άρχοντες και διοικούμενοι προσπαθούν να βρουν δήθεν τις αιτίες του κακού που μας βρήκε και με περισσή ανευθυνότητα προσπαθούν να βρουν τα «εξιλαστήρια θύματα» των δικών τους λαθών, παραλήψεων και ατασθαλιών.
Το παράδοξο είναι ότι στις πολλές προτάσεις που έχουν μέχρι τώρα δει το φως της δημοσιότητας, για ένα «νέο Σύνταγμα», καμία δεν ασχολείται με το εκλογικό σύστημα, δηλαδή να προσδιοριστεί το εκλογικό σύστημα στο Σύνταγμα. Τότε και μόνο τότε θα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι οι κανόνες του πολιτικού παιχνιδιού είναι αμετάβλητοι και καθένας γνωρίζει, ευθύς εξ αρχής, τις προϋποθέσεις του εκλογικού συστήματος.
Μέχρι τώρα, η πολιτική ιστορία της χώρας, μας λέει ότι το εκλογικό σύστημα ήταν πάντα το χρήσιμο εργαλείο στα χέρια της εκάστοτε Εκτελεστικής εξουσίας. Κάθε Κυβέρνηση που διαπίστωνε ότι χάνει το παιχνίδι της εξουσίας με το εκλογικό σύστημα που την είχε ήδη αναδείξει, προσπαθεί να προσαρμόσει αυτό στα δικά της μέτρα, αδιαφορώντας για την πραγματική βούληση του εκλογικού σώματος και την αρχή της πλειοψηφίας.
Από το τριφασικό εκλογικό σύστημα του 1956, μέχρι το ληστρικό των Σκανδαλίδη- Παυλόπουλου με τις προίκες των 40 αρχικά βουλευτών και μετά των 50, κατέστη το πολιτικό μας σύστημα ένας ψηφοπροικοθήρας!
Είναι γεγονός ότι η αριστερά, από τη δεκαετία του 50 τουλάχιστον, πίστευε και μαχόταν για την απλή και άδολη α ν α λ ο γ ι κ ή !
Όταν όμως το 1989 της δόθηκε η ευκαιρία να ζητήσει, ως αντάλλαγμα, της συγκυβέρνησης την απλή αναλογική, την ξ έ χ α σ ε και αντί αυτής τροποποίησε τον Κώδικα Οργανισμού των Δικαστηρίων.
Η σημερινή Κυβέρνηση, χωρίς βέβαια να το έχει συμπεριλάβει στο πρόγραμμά της, έφερε, εδώ και τώρα, τροποποίηση του εκλογικού συστήματος, υιοθετώντας το παλιό μοτίβο της Αριστεράς για απλή και ά δ ο λ η αναλογική.
Και ενώ θα περίμενε κάποιος ότι η πρόταση αυτή, θα εύρισκε ανταπόκριση από το μικρά κυρίως κόμματα, κάτι που ήλπιζαν και προσδοκούσαν από την Κυβέρνηση, απέρριψαν αμέσως τα πιο πολλά από αυτά, την πρόταση, με το αιτιολογικό ότι θα διαλυθεί η χώρα από την ακυβερνησία!
Αλλά στα σαράντα χρόνια της Γ ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, όπου τα εκλογικά συστήματα έδιναν παντοδύναμους Πρωθυπουργούς δεν διαλύθηκε η χώρα; Έχουμε άραγε εθνική κυριαρχία ή οικονομική και κοινωνική πολιτική δική μας;
Δυστυχώς, ο πολιτικός κόσμος φαίνεται αμετανόητος και δεν μπορεί ποτέ να διδαχτεί από τα σφάλματά του, τα οποία όμως τα πληρώνει ο λαός.
Πρέπει άραγε να αλλάξει το εκλογικό μας σύστημα; Αναμφίβολα ναι! Μόνο που αυτή η αλλαγή θα πρέπει να στοχεύει και στην αναβάθμιση του Κοινοβουλίου και κυρίως να στερεί από τους ψηφοπροικοθήρες τη δυνατότητα να κυβερνούν, μεταβάλλοντας την μειοψηφία σε πλειοψηφία, με ότι αυτό σημαίνει για το πολιτικό μας σύστημα.
Αν ο λόγος της πραγματικής τους άρνησης ήταν και είναι η ακυβερνησία, κάτι που δεν μπορεί να λέγεται διηνεκώς, γιατί οι καιροί και οι διεθνείς συνθήκες έχουν πλέον αλλάξει, θα μπορούσε το υπάρχον εκλογικό σύστημα να αλλάξει κατά τέτοιο τρόπο που ούτε η αναλογική να εξοβελίζεται, μήτε η ακυβερνησία να πλανάται στον ορίζοντα.
Η πρότασή μας λοιπόν έχει ως εξής: Όταν το πρώτο κόμμα λάβει τουλάχιστον το 35% των εγκύρων ψήφων, τότε, για κάθε μία μονάδα επί πλέον, μέχρι του ποσοστού του 40% θα παίρνει ως δώρο δύο βουλευτές. Αν δε, υπερβεί και το 40% των ψήφων, τότε για κάθε μία μονάδα, πέραν του 40, θα λαμβάνει, ως δώρο τρεις βουλευτές. Δηλαδή, ένα κόμμα που θα λάβει το 45% των εγκύρων ψήφων θα πάρει, ως δώρο 25 βουλευτές (5Χ2=10+ 5Χ3=15).
Με το σύστημα αυτό το κόμμα του 45% θα εξασφαλίζει 160 βουλευτές, διότι με το σύστημα της απλής αναλογικής θα έχει ήδη εξασφαλίσει με την πρώτη κατανομή 135 έδρες και θα πάρει, ως δώρο, για να αποφευχθεί η ακυβερνησία, 25 βουλευτές.
Μία άλλη εναλλακτική λύση θα ήταν η εξής : Όταν το πρώτο κόμμα λάβει το 40% των εγκύρων ψήφων, να λαμβάνει, ως δώρο, τις έδρες που αντιστοιχούν, με το σύστημα της απλής αναλογικής, στα ποσοστά των κομμάτων που δεν εισέρχονται στη Βουλή, δηλαδή είναι κάτω του 3%. Αν υποθέσουμε ότι όλα αυτά τα ποσοστά αθροιζόμενα μαζεύουν ποσοστό 9%, τότε το πρώτο κόμμα θα πάρει, ως δώρο, 27 έδρες που δικαιούνται αυτά με το σύστημα της απλής αναλογικής. Το σύστημα αυτό θα μπορούσε επίσης να προβλέψει ότι δεν θα αθροίζονται ποσοστά κόμματος που δεν έχει εξασφαλίσει τουλάχιστον μία ποσοστιαία μονάδα, για να αποφεύγονται καταστάσεις, εσκεμμένες ή μη, πολλών «φευγάτων» που επιθυμούν να διεκδικήσουν, με το κόμμα τους, την ψήφο του λαού.
Μια άλλη παραλλαγή αυτού του συστήματος θα μπορούσε να προβλέψει ότι αν μεταξύ του πρώτου και του δευτέρου κόμματος η διαφορά των ψήφων δεν υπερβαίνει το 2 ή 3%, τότε οι παραπάνω έδρες (δώρα) θα περιέρχονται κατά τα 2/3 στο πρώτο κόμμα και κατά το 1/3 στο δεύτερο.
Με τον τρόπο αυτό, η ετυμηγορία του λαού λαμβάνει στο νομοθετικό σώμα το μερίδιο που της αναλογεί, με ελαχιστότατες αποκλίσεις.
Επειδή, όμως, κάθε εκλογικός νόμος είναι ένα φονικό όπλο στα χέρια της εκάστοτε εκτελεστικής εξουσίας, για την πολιτική δολοφονία των αντιπάλων, καλό θα ήταν, αφού άρχισε ήδη η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος, το εκλογικό σύστημα να οριστεί από τον Συντακτικό νομοθέτη.
Από τα πρώτα μου φοιτητικά χρόνια και μετέπειτα τα πρώτα μου ως Πανεπιστημιακού δασκάλου ήμουν κατά του Αγγλικού εκλογικού συστήματος, δηλαδή της μονοεδρικής εκλογικής περιφέρειας. Αναμφίβολα, το σύστημα αυτό έχει κάποιες ατέλειες. Όπως όμως το δημοκρατικό πολίτευμα έχει πλείστες όσες ατέλειες, συγκρινόμενο όμως με όλα τα άλλα πολιτικά συστήματα, είναι το πιο τέλειο, έτσι πιστεύω ότι και η εφαρμογή, για τη χώρα μας του συστήματος αυτού, της μονοεδρικής εκλογικής περιφέρειας, ίσως απαλλάξει το πολιτικό μας σύστημα, τόσο από την εξάρτηση των κομματικών διαδρόμων, όσο και από τους κάθε είδους χ ο ρ η γ ο ύ ς!!
Με τα μέχρι σήμερα συστήματα οδηγήθηκε η χώρα στην καταστροφή και την περιφρόνηση. Ας δοκιμάσουμε κάτι νέο στ’ αλήθεια.
Ο κ. Μιχ. Μιχόπουλος είναι δικηγόρος και τ. Αναπληρωτής Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
