Αρνητικά αναμένεται να επηρεαστούν οι αφίξεις και τα έσοδα του ελληνικού τουρισμού, με δεδομένο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το BREXIT και λόγω της παρατηρούμενης αβεβαιότητας και διολίσθησης της λίρας, ενώ η αβεβαιότητα και η αστάθεια επιδεινώνουν τις προοπτικές του. Οπως επισημαίνεται στην επισκόπηση του SETE Intelligence για τον Ιούνιο, σχεδόν 50% και 30% των Βρετανών που κάνουν διακοπές «Ηλιος και Θάλασσα» τις προγραμματίζουν το τελευταίο δίμηνο και μήνα αντίστοιχα, ενώ αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά και οι κρατήσεις και για άλλες μορφές, μη εποχικών, ταξιδιών αναψυχής, όπως ο τουρισμός πόλεων και ο πολιτιστικός τουρισμός, αλλά και η αγορά συνεδρίων, εταιρικών συναντήσεων και ταξιδιών κινήτρων. Η σημασία της Βρετανικής αγοράς είναι καίρια για τον ελληνικό τουρισμό δεδομένου του μεγάλου μεγέθους της (2,4 εκατ. επισκέπτες / 2 δισ. ευρώ το 2015) αλλά και του υψηλού ρυθμού ανάπτυξης που παρουσίαζε το 2016 σύμφωνα με τα στοιχεία κρατήσεων που έχουμε στη διάθεσή μας.
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία διεθνών αφίξεων στη χώρα, η εικόνα παραμένει μικτή με τις αεροπορικές να αυξάνονται και τις οδικές να μειώνονται. Συγκεκριμένα, τον Μάιο, οι αεροπορικές αφίξεις κατέγραψαν αύξηση 4,4% στα Περιφερειακά Αεροδρόμια ενώ η Αθήνα επανήλθε σε θετικούς ρυθμούς (3,3%). Για το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου οι αντίστοιχες μεταβολές είναι 5,5% και 5,5%. Οι οδικές αφίξεις κατέγραψαν μείωση 8,0% για τον Μάιο και η συνολική μείωση για το τρέχον έτος ανέρχεται σε 6,8%. Σε απόλυτα νούμερα, η αύξηση των αεροπορικών αφίξεων για το τρέχον έτος ανέρχεται σε 179 χιλ. και η μείωση των οδικών σε -222 χιλ. Επιπρόσθετα, στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο τετράμηνο, παρατηρείται μείωση των αφίξεων κατά 5,3% που συνοδεύεται από οριακή αύξηση (2%) της Μέσης κατά Κεφαλήν Δαπάνης και μείωση των εσόδων κατά 3,4%.
Στις θετικές εξελίξεις του μήνα περιλαμβάνεται η έναρξη λειτουργίας της εταιρείας που θα διαχειριστεί τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια με την προκήρυξη 100 θέσεων εργασίας. Επίσης, υπεγράφη το Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της κοινοπραξίας που ανέλαβε την ανάπλαση του παλαιού αεροδρομίου της Αθήνας στο Ελληνικό. Τέλος, διαφαίνεται πως η Κυβέρνηση προωθεί πρόταση για νομοθετική ρύθμιση του πλαισίου λειτουργίας των αστικών μισθώσεων για τουριστική χρήση, με στόχο και την αποκατάσταση όρων fair play στην αγορά καταλυμάτων.
Στις αρνητικές εξελίξεις συγκαταλέγεται το κλείσιμο το Athens Ledra (πρώην Ledra Marriott), 314 δωματίων, για οικονομικούς λόγους, καθώς και η απεργία στον ΟΛΠ που οδήγησε στην ταλαιπωρία 14.000 επιβατών σε μια συγκυρία που η Ελλάδα μπορεί να εκμεταλλευτεί την γεωπολιτική αναστάτωση στην περιοχή και να εδραιώσει την πρωτοκαθεδρία της στην αγορά κρουαζιέρας στην ΝΑ Μεσόγειο. Ευρύτερα, ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος που κατατέθηκε στην Βουλή, αν και ορθά έχει προσανατολισμό παροχής κινήτρων στη μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, καθώς και σε ειδικές κατηγορίες επιχειρήσεων και επενδυτικών σχεδίων, όχι μόνον δεν περιλαμβάνει προβλέψεις στήριξης της βασικής ατμομηχανής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας – με θέσπιση ειδικού καθεστώτος ενίσχυσης ή κατάταξη των σχετικών τουριστικών επενδύσεων στις ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων- αλλά αντίθετα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τις αρνητικές προβλέψεις του ΓΑΚ 651/2014, με σημαντική μείωση των ανώτατων ποσοστών ενίσχυσης και απαγόρευση της ενίσχυσης επενδύσεων μεγάλων επιχειρήσεων για υφιστάμενη οικονομική δραστηριότητα σε έξι Περιφέρειες της χώρας, ιδιαίτερα σημαντικές για τον τουρισμό.
Ευρύτερα, ολοκληρώθηκε επιτυχώς, η πρώτη αξιολόγηση αλλά με βαρύτατα φορολογικά μέτρα, περιλαμβανομένης της πρόβλεψης για Τέλος Διανυκτέρευσης, και πρόβλεψη για αυτόματο «κόφτη» δημοσιονομικών δαπανών. Το SETE Intelligence υπογραμμίζει ότι λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε μείωση του ΑΕΠ το α’ τρίμηνο κατά 1,4% σε σχέση με το αντίστοιχο 3μηνο πέρυσι ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΜΗ από την αρχή του χρόνου έχει ανασταλεί η λειτουργία 15.435 επιχειρήσεων όλων των νομικών μορφών (+46% σε σχέση με το 2015) και, για πρώτη φορά, το ισοζύγιο μεταξύ συστάσεων επιχειρήσεων – διαγραφών είναι αρνητικό: στους πρώτους 5 μήνες του 2016 συστάθηκαν 2.949 λιγότερες επιχειρήσεις από αυτές που έκλεισαν.
Θετική εξέλιξη αποτέλεσε η εκκένωση του καταυλισμού της Ειδομένης. Τέλος, η εξέλιξη των δημοσιονομικών – ιδιαίτερα σημαντική σε σχέση με την ενεργοποίηση ή όχι του ‘κόφτη’ – ήταν ικανοποιητική αφού στο πρώτο τετράμηνο 2016 ο Προϋπολογισμός 2016 σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) σε ενοποιημένη ταμειακή βάση εκτελέστηκε με σημαντική αύξηση στα έσοδα κατά 11,3% (2015: -0,7%) στα 24 δισ., και με αύξηση στις πρωτογενείς δαπάνες της ΓΚ συν την αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου κατά 0,8%, στα € 22,6 δισ. Έτσι, προέκυψε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους € 1,4 δισ. στο 4μηνο, έναντι πρωτογενούς ελλείμματος ύψους 0,85 δισ. στο 1ο 4μηνο 2015. Η αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου στο 1ο 4μηνο 2016 ήταν 820 εκατ. ευρώ, έναντι 1,143 δισ. ευρώ στο πρώτο τετράμηνο 2015. Χωρίς τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις οι πρωτογενείς δαπάνες της ΓΚ ήταν 21,8 δισ. ευρώ στο πρώτο τετράμηνο 2016, έναντι 21,3 δισ. ευρώ στο πρώτο τετράμηνο 2015.
Το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα ωστόσο τονίζεται ότι «θα κριθεί από την πορεία των εσόδων τους επόμενους μήνες, όπου είναι πολύ πιθανό να παρατηρηθεί «κόπωση» στις εισπράξεις λόγω μειωμένης, έως ανύπαρκτης, πλέον φοροδοτικής ικανότητας ακόμη και των μέχρι σήμερα συνεπών φορολογουμένων».
