Βία

Βία παντού, στα σπίτια, στα γραφεία, στα «μαγαζιά», στα θέατρα, στα σχολεία, στα πανεπιστήμια, στα γήπεδα, στους δρόμους. Και στις… λέξεις. Και σε όλες τις περιπτώσεις κάτι κοινό υφέρπει: η αφαίρεση της ζωής στο όνομα του απόλυτου.

Ετσι κάποιοι –άτομα, ομάδες, λαοί ή και θεοί –φονεύουν. Οταν δεν τους αναγνωρίζεται το «δικαίωμα» να επιβάλουν στους άλλους τον δικό τους τρόπο σκέψης και ζωής. Δεν γεννήθηκε όμως ο ατομικός ή συλλογικός εγκληματίας ως ένας βιολογικός ψυχασθενής. Παράχθηκε μέσα σε μια κοινωνία όπου τη βία τη ΔΙΔΑΧΘΗΚΕ. Με χίλιους, μύριους τρόπους.

• Του μάθανε πως μόνο ο δικός του θεός είναι ο αληθινός. Και ότι η δημόσια απόδειξη της πίστης του αυτής βρίσκεται στην εξουδετέρωση του αλλόθρησκου.

• Του μάθανε πως η δική του φυλή, η ράτσα «του», είναι η πρώτη, η ανόθευτη. Και ότι η δημόσια απόδειξη της πίστης του σε αυτήν την «αξία» μπορεί να φθάσει μέχρι τη γενοκτονία, την εθνοκάθαρση.

• Του μάθανε πως η δική του πατρίδα είναι η ενδοξότερη. Και ότι η δημόσια απόδειξη αυτής της υπεροχής μπορεί να είναι και ο πόλεμος ενάντια σε οποιονδήποτε άλλον.

• Του μάθανε πως αφού γεννήθηκε «βόρειος», δεν είναι «νότιος». Και ότι η δημόσια απόδειξη αυτής της γεωπολιτικής ιεράρχησης βρίσκεται στην, έστω και διακριτική, περιφρόνηση του «αποκάτω».

• Του μάθανε να είναι «πρώτος!» στο σχολείο. Και ακαταμάχητος πρωταθλητής. Και πώς μπορεί δημόσια αυτήν την πρωτιά να διεκδικεί με κάθε τρόπο. Ακόμα και χημικό ή και με την πιο αδίστακτη ανταγωνιστική συμπεριφορά.

• Και τι δεν του μάθανε!

• Κάποιες λέξεις μονάχα παραλείψανε: τα «ίσως», τα «ενδεχομένως», τα «άσε να το ξαναδούμε», όλα τα «μήπως». Ολες αυτές τις επιφυλάξεις που δεν δοξάζουν ευθύγραμμες προσταγές. Αλλά δίνουν θέση στις καμπύλες εκδοχές. Σε αυτά τα άλλα, ήπια σχήματα της σκέψης.

Ο κ. Γιάννης Μεταξάς, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, είναι τακτικό μέλος της Académie Européenne Interdisciplinaire des Sciences.