Σίγουρα ο Αλέξης Τσίπρας θα ευχόταν την προηγούμενη εβδομάδα να είχε μια ντουζίνα φύλλα δάφνης της Πυθίας. Θα τα μασούσε και θα γνώριζε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας της Πέμπτης και του Eurogroup της Παρασκευής κι έτσι την ώρα που θα συνομιλούσε με την Ανγκελα Μέρκελ, τον Φρανσουά Ολάντ και τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα μπορούσε να χειριστεί με μεγαλύτερη άνεση τις πιέσεις για δάνειο-γέφυρα ή για απόρριψη των εκλογών πριν από το τέλος του έτους. Δύο θέματα περίπλοκα στη λύση τους και διαλυτικά για την κυβέρνησή του. Το δάνειο-γέφυρα προϋποθέτει ξεχωριστή ψηφοφορία για τα δικά του προαπαιτούμενα και το ζήτημα των εκλογών συναρτάται άμεσα με τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ατμόσφαιρα, τηρουμένων των αναλογιών, θύμιζε ημέρες του Φεβρουαρίου του ’68, της μεγάλης διάσπασης του ΚΚΕ στη Βουδαπέστη, και του 1991, όταν αποχώρησε το ΚΚΕ από τον Συνασπισμό. Η διαφορά είναι ότι τώρα η Αριστερά βρίσκεται στην κυβέρνηση. «Η φυγή της Αριστερής Πλατφόρμας θα δώσει το σήμα για εκλογές» εκτιμούσαν έμπειρα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Την Πέμπτη ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, με δήλωση την οποία υπογράφουν οι Αλέκος Βερναρδάκης, Νίκος Γαλάνης, Δημήτρης Κάβουρας, Δημήτρης Καλτσώνης, Παναγιώτης Μαντάς, Αντώνης Νταβανέλος, Ανδρέας Παγιάτσος, Σπύρος Σακελλαρόπουλος, Δημήτρης Σαραφιανός, Μαρία Σουάνη, Θέμης Τζήμας, Λάμπρος Χήτας, απηύθυνε κάλεσμα για «τη συγκρότηση ενός πλατιού πανελλαδικού κινήματος, με δημιουργία επιτροπών αγώνα ενάντια στο νέο Μνημόνιο, τη λιτότητα και την επιτροπεία της χώρας».
«Οριστικοποιεί την από καιρό ειλημμένη απόφασή του να διαλέξει ξεχωριστό δρόμο από την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ» κατήγγειλε το Μέγαρο Μαξίμου που μίλησε ανοιχτά για ίδρυση νέου πολιτικού φορέα. Επεσήμανε επίσης ότι το «Οχι» στο δημοψήφισμα δεν ήταν εντολή ούτε για έξοδο από το ευρώ ούτε για επιστροφή στο εθνικό νόμισμα και ότι η συντεταγμένη επιστροφή στη δραχμή είναι θέση του κ. Σόιμπλε.
Οι σχεδιασμοί του κ. Τσίπρα
Οι ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ελλάδας έχουν εκφράσει με σαφήνεια στις συνομιλίες τους με τον Πρωθυπουργό την επιθυμία τους να μην προκηρύξει εκλογές προτού ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση και ξεκινήσει η συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους, που τοποθετείται προς τον Νοέμβριο. Λέγεται ότι ο κ. Γιούνκερ έθεσε ξανά το ζήτημα των εκλογών την Τρίτη. Ο κ. Τσίπρας θα προτιμούσε αυτό το χρονοδιάγραμμα, χωρίς όμως να έχει βγάλει από το μυαλό του τις πρόωρες εκλογές. Συνεργάτες του έλεγαν ότι ο σχεδιασμός υπό συνθήκες στοιχειώδους ομαλότητας περιελάμβανε συγκεκριμένα βήματα.
Πρώτον, να συμμετάσχει η χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, το οποίο μπορεί να γίνει εφικτό μετά την ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα διάσωσης και την αποπληρωμή των ελληνικών ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ με την εξόφληση του Ιουλίου και την επικείμενη στις 20 Αυγούστου. Υστερα από αυτό η Ελλάδα θα πληροί τις προϋποθέσεις που έθεσε ο Μάριο Ντράγκι για συμμετοχή στο πρόγραμμα και έτσι θα ενισχυθεί η χρηματοδότηση της οικονομίας.
Δεύτερον, να υλοποιηθεί η υπόσχεση για επενδύσεις από ευρωπαϊκές χώρες, ακόμη και από τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν, στο πλαίσιο της υπόδειξης που έκαναν τους προηγούμενους μήνες «πρώτα συμφωνία, έπειτα στήριξη».
Τρίτον, να πετύχει μια καλή συμφωνία για το χρέος έχοντας εξασφαλίσει στήριξη από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τη Γαλλία, την Ιταλία, αλλά και από την Ισπανία και την Πορτογαλία, οι οποίες μετέβαλαν την επιθετική στάση τους απέναντι στην Ελλάδα όταν, όπως μεταδίδεται, οι πρωθυπουργοί Μαριάνο Ραχόι και Πέδρο Πάσους Κοέλιο ζήτησαν από τον κ. Τσίπρα –και εκείνος το δέχθηκε –να μην ανακινήσει θέμα αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους πριν από τις εκλογικές αναμετρήσεις τους στο τέλος του φθινοπώρου.
Αυτό ήταν το πνεύμα των δηλώσεων του υπουργού Εσωτερικών Νίκου Βούτση την Τετάρτη ότι «δεν είναι στις προθέσεις μας οι εκλογές τον Σεπτέμβριο, θα θέλαμε να φτάσουμε ως τη συζήτηση για το χρέος τουλάχιστον ως τον Νοέμβριο». Την επόμενη ημέρα ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης επεσήμανε σε συνέντευξή του: «Αν πέσουμε από τους 120 βουλευτές, είναι λογικό πως δεν μπορεί να σταθεί η κυβέρνηση. Θα αναγκαστούμε μέσα από σύντομες διαδικασίες να λύσουμε αυτή την αναντιστοιχία που υπάρχει». Αποκάλυψε έτσι ένα ακόμη στοιχείο του σχεδιασμού του Μεγάρου Μαξίμου: αν πέσει η κυβέρνηση, θα προτιμηθούν εκλογές-εξπρές στις 13 Σεπτεμβρίου. Ο κ. Φλαμπουράρης επίσης προσέθεσε ότι είναι πιο δύσκολες οι εκλογές τον Σεπτέμβριο, καθώς πρέπει να τοποθετηθούν και τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από κάποιες λειτουργίες, εννοώντας το έκτακτο συνέδριο.
Ανέσυρε με τον τρόπο αυτόν στην επιφάνεια ένα ερώτημα που υπάρχει στο μυαλό όλων των στελεχών του κόμματος: «Ποιος ΣΥΡΙΖΑ θα πάει σε εκλογές;». Η δήλωση 19 μελών της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, προερχόμενων από την τάση 53+ που ως σήμερα υποστήριζε τον κ. Τσίπρα, με την οποία ζητούν από την κυβέρνηση να απορρίψει τη συμφωνία με τους δανειστές ώστε να μη διαρραγούν οι κοινωνικές συμμαχίες του ΣΥΡΙΖΑ και να γίνει συνέδριο πριν από τις εκλογές, δικαίωσε τον προβληματισμό.
Ο δύσκολος Σεπτέμβριος
Ο Σεπτέμβριος έχει βαρύ νομοθετικό έργο, το οποίο αναμένεται να γίνει ακόμη βαρύτερο, με τη Ζωή Κωνσταντοπούλου να αξιοποιεί τον θεσμικό της ρόλο προκειμένου να κάνει αντίσταση στο νέο Μνημόνιο και να αναδειχθεί σε εναλλακτικό πόλο του κ. Τσίπρα στον ΣΥΡΙΖΑ. Το Μέγαρο Μαξίμου αποφεύγει σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία να σχολιάσει τη συμπεριφορά της Προέδρου της Βουλής, απορρίπτει την πρόταση μομφής, ωστόσο είναι φανερό ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ο ανοιχτός πόλεμος μεταξύ τους.
Ενας άλυτος γρίφος για τον κ. Τσίπρα είναι πώς θα συνεχιστεί η διακυβέρνηση εφόσον δεν γίνουν εκλογές. «Καλά οι εφαρμοστικοί νόμοι. Την 1η Οκτωβρίου θα καταθέσουμε προϋπολογισμό. Και αυτόν με την αντιπολίτευση θα τον ψηφίσουμε;» διερωτώνται κεντρικοί υπουργοί.
Μέσα στην αντιφατικότητα των επιθυμιών και της πραγματικότητας ένα είναι βέβαιο: δεν πρόκειται να υπάρξει κυβέρνηση ειδικού σκοπού ή εθνικής ενότητας. Οσοι γνωρίζουν τις ευαίσθητες ισορροπίες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ λένε ότι το κόμμα δεν μπορεί να αντέξει την αιμορραγία που θα επιφέρει η φυγή της Αριστερής Πλατφόρμας και τις αντιδράσεις που θα προκαλέσει μια κυβέρνηση συνεργασίας με το Ποτάμι και το ΠαΣοΚ –η ΝΔ βρίσκεται εκτός συζήτησης. Ορισμένοι ωστόσο εκτιμούν ότι αν μεσολαβήσουν εκλογές μια τέτοια δικομματική ή τρικομματική κυβέρνηση ενδεχομένως να γίνει πιο εύπεπτη στην Κουμουνδούρου. Ο εκλογικός νόμος πάντως δεν πρόκειται να αλλάξει, παρότι το ΠαΣοΚ και άλλοι στην αντιπολίτευση ζητούν την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα. «Ο εκλογικός νόμος θα αλλάξει μόνο μέσω συνταγματικής αναθεώρησης ώστε να καθιερωθεί η απλή αναλογική ως πάγιο πολιτικό σύστημα» απαντά η κυβέρνηση.
ΚΚΕ κατά Λαφαζάνη
Παρότι τις προηγούμενες ημέρες έγινε προσπάθεια να αποφευχθεί η διάσπαση στον ΣΥΡΙΖΑ και στελέχη του επιχείρησαν να πείσουν τον κ. Λαφαζάνη να μείνει στο κόμμα, εκείνος επικαλέστηκε ιδεολογικό και συνειδησιακό ζήτημα με την ψήφιση Μνημονίου. «Δεν το αντέχω» φέρεται να είπε στους συνομιλητές του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα Λαφαζάνη αναζητεί χώρο για γραφεία, ενώ μία από τις βασικές προτεραιότητές της είναι να συγκροτήσει Νεολαία με «μαγιά» ένα κομμάτι της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρείται ότι ο Π. Μωράκης, μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ και τακτικός αρθρογράφος στην Iskra, θα έχει κεντρικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια.
Το μεγάλο μέτωπο που άνοιξε όμως δεν είναι με τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά με το ΚΚΕ. Οι επιθέσεις του «Ριζοσπάστη» στην Αριστερή Πλατφόρμα είναι σφοδρές και συνεχείς. Εχουν λάβει μάλιστα προσωπικό τόνο με τις δηλώσεις του γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, ο οποίος σε παλαιότερη συνέντευξή του είπε ότι ο κ. Λαφαζάνης «ήταν τόσο κοντά ώστε ο Χαρίλαος να τον πετάξει με τις κλωτσιές έξω από το ΚΚΕ το 1991, στολίζοντάς τον μάλιστα με τέτοιον τρόπο που μόνο ο καπετάνιος ήξερε». Τον αποκαλούσε, προσέθεσε, εκφραστή του «επιστημονικού οπορτουνισμού».
Στις 8 Αυγούστου ο κ. Κουτσούμπας επιτέθηκε εκ νέου στον κ. Λαφαζάνη μέσω της «Εφημερίδας των Συντακτών». «Τέτοια κόμματα στυλ Λαφαζάνη παίζουν πάντα τον ρόλο των αναχωμάτων στην εργατική-λαϊκή αφύπνιση, στον ριζοσπαστικό, αντιμονοπωλιακό, αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό του λαϊκού κινήματος και της κοινωνικής συμμαχίας του. Είναι πολιτικοί καιροσκόποι με αντιφατικές και αδιέξοδες πολιτικές που η μόνη συμβολή τους είναι να χάνει ο λαός και η χώρα, το κίνημα, πολύτιμο χρόνο» είπε. Η απάντηση ήρθε άμεσα από την Iskra, τον ιστότοπο της Αριστερής Πλατφόρμας: «Το κόμμα στυλ Κουτσούμπα βλάπτει σοβαρά το ΚΚΕ». «Η μυωπική αντίληψη της ηγεσίας του ΚΚΕ θεωρεί όποιον είναι ενσωματωμένος στο σύστημα πιο εύκολο αντίπαλο. Οσο πιο αριστερά τόσο το χειρότερο για την Αριστερά. Θυμηθείτε τι επίθεση έφαγε ο Αλαβάνος από το ΚΚΕ όταν το Αριστερό Ρεύμα επικράτησε για πρώτη φορά στον ΣΥΡΙΖΑ και τον ανέδειξε πρόεδρο» σχολίασε ο Πέτρος Τάτσης.
Ο Αλέκος Αλαβάνος μιλώντας στον Βήμα FM διευκρίνισε ότι δεν υπάρχει συνεννόηση με τον Π. Λαφαζάνη για νέο κόμμα. «Τον εκτιμώ πολύ από παλιά και ιδιαίτερα για τη στάση που κράτησε, δηλαδή ότι έμεινε πάνω στις αρχές που υποτίθεται ότι είχε εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ και στο πρόγραμμα με το οποίο είχε εκλεγεί». «Υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας με την έννοια της δικής μας βούλησης» προσέθεσε.
Δίαυλος επικοινωνίας υπάρχει και με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όχι όμως με το σύνολό της. Το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (ΣΕΚ) δεν συμμετέχει στις διεργασίες και ένα κομμάτι του ΝΑΡ φαίνεται ότι συμπορεύεται με την Αριστερή Πλατφόρμα, όπως δείχνει η συχνή φιλοξενία άρθρων των δημοσιογράφων Π. Παπακωνσταντίνου και Γ. Δελαστίκ στην Iskra. Ο Αγγελος Χάγιος, ιστορικό στέλεχος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και του ΝΑΡ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με την Αριστερή Πλατφόρμα, εκφράζοντας όμως και επιφυλάξεις: «Ας περιμένουμε να δούμε αν θα φύγουν από τον ΣΥΡΙΖΑ και τι κόμμα θα φτιάξουν και μετά μπορεί να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα» είπε στην ΕΤ3.
Στη μεγάλη συγκέντρωση της Αριστερής Πλατφόρμας στον Πανελλήνιο εθεάθη στις πρώτες θέσεις ο Θ. Κατσανέβας, ιδρυτής του κόμματος Δραχμή Πέντε Αστέρων, ωστόσο όσοι γνωρίζουν τις απόψεις Λαφαζάνη δεν στοιχηματίζουν για το μέλλον αυτής της σχέσης.
Κόμμα ή Μέτωπο;
Ο κ. Λαφαζάνης δεν μιλάει για κόμμα αλλά για Κίνημα εντός του οποίου θα μπορούσαν να ενωθούν διάφορες δυνάμεις και προσωπικότητες όπως ο Γιώργος Κασιμάτης. Ηδη η ΔΕΑ του Αντ. Νταβανέλου συμπορεύεται με την Αριστερή Πλατφόρμα. Πολύ κοντά στην Αριστερή Πλατφόρμα βρίσκεται η πλειονότητα των μελών του ΜΕΤΑ (Μέτωπο Ταξικής Ανατροπής).
Η ΚΟΕ του Ρούντι Ρινάλντι, η οποία αποχώρησε από την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ αλλά δεν ψήφισε μαζί με την Αριστερή Πλατφόρμα, λέγεται ότι επιχειρεί να δημιουργήσει το δικό της «μέτωπο» προτάσσοντας όχι μια ταξική οπτική όπως η Αριστερή Πλατφόρμα αλλά ένα εθνικοπατριωτικό δημοκρατικό μέτωπο.
Το ερώτημα φυσικά είναι αν αυτές οι δυνάμεις είναι αρκετές για να βάλουν το νέο κόμμα στη Βουλή.
Κινήσεις για πρόταση μομφής κατά της Ζωής Κωνσταντοπούλου
«Οχι» από Ποτάμι – ΠαΣοΚ σε πρόωρες κάλπες
Ο Σταύρος Θεοδωράκης εκτιμά ότι ο Αλέξης Τσίπρας, αν δεν αναγκαστεί από τις εξελίξεις στο κόμμα του, δεν θα επιλέξει την προσφυγή στις κάλπες. Ωστόσο, από τη στιγμή που άρχισε να διαμορφώνεται το πλαίσιο της νέας συμφωνίας έθεσε σε συναγερμό το Ποτάμι. «Το Ποτάμι είναι έτοιμο για εκλογές. Αλλά η πατρίδα μπορεί; Εχει αντοχές η οικονομία;» διερωτήθηκε σε σύσκεψη στελεχών του κόμματος. Ο επικεφαλής του Ποταμιού έχει ταχθεί υπέρ της άμεσης προώθησης των μεταρρυθμιστικών μέτρων του προγράμματος και απορρίπτει το δάνειο-γέφυρα ώστε να φθάσει ομαλά, χωρίς καθυστερήσεις, η χώρα στη συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους. Ο κ. Θεοδωράκης την Τετάρτη κάλεσε τις κοινοβουλευτικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ, της ΝΔ, του ΠαΣοΚ, του Κομμουνιστικού Κόμματος και των ΑΝΕΛ να συνεννοηθούν και να καταθέσουν πρόταση μομφής εναντίον της Προέδρου της Βουλής. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Αλέξης Τσίπρας δεν αντιμετωπίζει αρνητικά αυτό το ενδεχόμενο εφόσον η πρωτοβουλία προέλθει από την αντιπολίτευση και όχι από τον ίδιο –ο Νίκος Φίλης συνέδεσε την αλλαγή Προέδρου της Βουλής με εκλογές. Το Ποτάμι έχει αναθέσει στον Γιώργο Μαυρωτά και στον Γιώργο Αμυρά να διερευνήσουν τις προθέσεις των βουλευτών των άλλων κομμάτων με στόχο να συγκεντρωθεί ένας αξιόλογος αριθμός υπογραφών κατά της Ζωής Κωνσταντοπούλου αποσυνδέοντας την αποδοκιμασία αυτή από το σενάριο εκλογών.
Η Φώφη Γεννηματά, έχοντας την πίεση των όρων που έθεσαν οι Ευάγγελος Βενιζέλος και Λεωνίδας Γρηγοράκος, καλεί τον Πρωθυπουργό να αποκλείσει τις πρόωρες εκλογές, να εγγυηθεί τις μεταρρυθμίσεις και να προχωρήσει στην κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών. Η πρόεδρος του ΠαΣοΚ στην παρέμβασή της την Τετάρτη στην ΚΟ του ΠαΣοΚ εκτίμησε ότι η στήριξη της κυβέρνησης στην αντιπολίτευση και όχι στη συμπολίτευση θα οδηγήσει σε αδιέξοδο. «Θα είναι όμως απειλή με επικίνδυνες συνέπειες για τη χώρα αν οδηγηθούμε σε πρόωρες εκλογές χωρίς να εφαρμοστούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, χωρίς να φτάσουμε στην πρώτη αξιολόγηση, χωρίς, το κυριότερο, να εξασφαλίσουμε τη συμφωνία για τις παραμετρικές αλλαγές στο δημόσιο χρέος» επεσήμανε.
Η κυρία Γεννηματά ζητεί από τον Πρωθυπουργό: να αποσαφηνίσει το χρονοδιάγραμμα των εξελίξεων απομακρύνοντας κάθε σχεδιασμό για πρόωρες εκλογές. Να συζητήσει με τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τα θέματα που συνδέονται με την εφαρμογή της νέας σύμβασης. Να συναινέσει στις απαραίτητες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα και στην αλλαγή του εκλογικού νόμου ώστε να διευκολυνθεί ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας με ευρεία λαϊκή βάση.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ