Τα «παιχνίδια» του κ. Βαρουφάκη
Τις τελευταίες ημέρες ο Πρωθυπουργός δέχθηκε πολλαπλές και πιεστικές εισηγήσεις να στρίψει την τελευταία στιγμή το τιμόνι, πριν από την πτώση στον γκρεμό. Κατά κύριο λόγο, από τέσσερις ανθρώπους που έχουν συναίσθηση για το πού βρίσκεται η χώρα: τον Ι. Δραγασάκη, τον Γ. Σταθάκη, τον Ευκλ. Τσακαλώτο και τον Σπ. Σαγιά, ο οποίος, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν και ο πρώτος που αποφάσισε να παραιτηθεί την προηγούμενη Πέμπτη.
Ο κ. Τσίπρας επέλεξε να μην ακούσει κανέναν και να συνεχίσει, εξαντλώντας όλα τα χρονικά περιθώρια και υπηρετώντας το σενάριο του Ι. Βαρουφάκη, το οποίο οδηγούσε ολοταχώς στην πτώχευση και πιθανώς στη δραχμή.
Οπως αποδείχθηκε, η «στρατηγική» των τελευταίων ημερών βασίστηκε στην αντίληψη ότι η (και τυπική) πτώχευση της χώρας, τα μεσάνυχτα της προηγούμενης Τρίτης 30 Ιουνίου, θα επενεργούσε καταλυτικά, επειδή θα κατέρρεαν την επόμενη ημέρα οι αγορές. Τίποτε δεν κατέρρευσε, εκτός από την Ελλάδα.
Ως και εκείνη τη στιγμή, η ηγετική ομάδα της κυβέρνησης, με επικεφαλής τον Πρωθυπουργό, είχε επιλέξει την τακτική της μπλόφας και μάλιστα με πολλαπλές εκδοχές. Κατά επίσημη παραδοχή, άλλωστε, η προκήρυξη του δημοψηφίσματος τα ξημερώματα της 27ης Ιουνίου ήταν διαπραγματευτικό χαρτί. Αποτέλεσμα ακαριαίο: κατάρρευση τραπεζών και επιβολή capital controls – με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Λίγες ημέρες αργότερα και λίγες ώρες πριν από την επίσημη χρεοκοπία της χώρας λόγω μη καταβολής της δόσης των 1,6 δισ. προς το ΔΝΤ, η μπλόφα συνεχίστηκε, με την κυβέρνηση να προσέρχεται σε ένα ακόμη Εurogroup με παρελκυστική τακτική. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών, σε πλήρη σύμπνοια με τον Πρωθυπουργό, εμφανίστηκε σε εκείνη τη συνεδρίαση με χαρτοπαικτική λογική.
Ενώ στο τραπέζι βρισκόταν η βελτιωμένη πρόταση Γιούνκερ – την οποία ο κ. Τσίπρας είχε απορρίψει – ο κ. Βαρουφάκης παρουσίασε μια επιστολή για ένα νέο πρόγραμμα διαφορετικής «φιλοσοφίας», για νέο δάνειο, κούρεμα κ.λπ. Μόλις διαπίστωσε ότι δεν είχε την ανταπόκριση κάποιου συνομιλητή του, έβγαλε και άλλη μία πρόταση, με παρεμφερή χαρακτηριστικά, και κάπου εκεί η ιδιότυπη συζήτηση έληξε.
Οπως επιμένουν πηγές με γνώση τού τι διεμείφθη σε αυτό το Εurogroup, ο κ. Βαρουφάκης, ως και την τελευταία κρίσιμη στιγμή, έπαιζε το γνωστό παραπλανητικό και καταστροφικό παιχνίδι. Θεώρησε ότι δεν θα αντιλαμβάνονταν οι ομόλογοί του το νέο τέχνασμά του: να περισώσει, εκμεταλλευόμενος συνθήκες ακραίες, τα δισεκατομμύρια του προγράμματος που εξέπνεε σε λίγες ώρες με ένα «άλμα» σε ένα νέο Μνημόνιο. Ηταν όμως σε όλους προφανές τι συνέβαινε: η κυβέρνηση της Ελλάδας είχε αποφασίσει να οδηγήσει τη χώρα στην πτώχευση με ψυχολογία καμικάζι.
Από τη στιγμή εκείνη και έπειτα η στενή ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου οχυρώθηκε στο βάθος του αδιεξόδου. Αποδύθηκε αποκλειστικά και μόνο σε μία επικοινωνιακή καταιγίδα σύγχυσης και παραπληροφόρησης, βάσει της οποίας όλα τα δεινά της χώρας οφείλονταν στην αδιαλλαξία των δανειστών. Στόχος της, να ρίξει την τελευταία ζαριά, απευθυνόμενη στο ένστικτο και στο θυμικό όσων πιστεύουν ότι «δεν έχουν να χάσουν τίποτε» και εκείνων που δεν έχουν απαλλαγεί από τις «πληγές» του παρελθόντος.
Οπλο της, ο μύθος της «διαπραγμάτευσης», ο οποίος, κατά την κυρίαρχη αντίληψη στους κύκλους της κυβέρνησης, την καθιστά άτρωτη έναντι των πολιτικών αντιπάλων της.
Κατόπιν όλων αυτών, ο Πρωθυπουργός αποφάσισε να απευθύνει το γνωστό «πολεμικό» του διάγγελμα της 1ης Ιουλίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά την πολύωρη προετοιμασία του μηνύματος, στο τραπέζι του κ. Τσίπρα βρέθηκαν τρεις εκδοχές κειμένου. Αυτή που επελέγη, με πολλά εμπρηστικά στοιχεία, ήταν η πλέον «φιλοευρωπαϊκή»… Οπως μεταδίδουν καλά πληροφορημένες πηγές, αρχικώς υπήρξε η σκέψη να απευθύνει ο κ. Τσίπρας ένα διάγγελμα σε πολύ υψηλότερους τόνους.
«ΘΑ ΕΠΕΦΤΕ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ»
Κυνική ομολογία Τσακαλώτου
Σε μια αφοπλιστική ομολογία, δύο μόλις ημέρες προτού ανοίξουν οι κάλπες, ο επικεφαλής της διαπραγμάτευσης Ευκλ. Τσακαλώτος αποκάλυψε τα κίνητρα της απόφασης για το δημοψήφισμα: «Το πρόγραμμα δεν θα ψηφιζόταν στη Βουλή και θα έπεφτε η κυβέρνηση, γι’ αυτό προχωρήσαμε σε δημοψήφισμα», ανέφερε στην τηλεόραση του Σκάι και προσέθεσε ότι «διαφορετικά θα έπρεπε να πάμε σε εκλογές». Εκτίμησε πάντως ότι «καλύτερο θα ήταν να πηγαίναμε σε δημοψήφισμα ένα μήνα πριν, όταν απάντησαν οι θεσμοί με ένα 5σέλιδο στην κυβέρνηση».
ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΦΟΒΟΙ
Φόβοι για ανθρωπιστική κρίση
Ο κ. Τσίπρας, έπειτα από πέντε μήνες διαπραγμάτευσης με τους εταίρους και τους δανειστές της χώρας, έφερε τους πολίτες και τη χώρα προ ενός διχαστικού διλήμματος, επί του οποίου ζητεί απόφαση στο δημοψήφισμα της Κυριακής.
Μπροστά στην κάλπη, τα κύρια στοιχεία είναι τα εξής:
- Μια συμφωνία που δεν υφίσταται καν καθώς, ήδη προτού εγκριθεί επισήμως από τη Βουλή το ερώτημα του δημοψηφίσματος, είχε υπάρξει η νέα πρόταση Γιούνκερ.
- Αυτή τη νέα πρόταση ο κ. Τσίπρας την απέρριψε εκ νέου, όμως στη συνέχεια εμφανίστηκε να την αποδέχεται υπό όρους. Πλην όμως είχε ήδη καταστεί ανεπίκαιρη, λόγω της πτώχευσης της χώρας και του κλεισίματος των τραπεζών.
- Παρά ταύτα, η κυβέρνηση εμφανίστηκε να παρουσιάζει και νέα πρόταση στο μέσον της εβδομάδας, η οποία ήταν εκτός κάθε ισχύοντος πλαισίου του πενταμήνου που προηγήθηκε.
Με λίγες ώρες να απομένουν ώσπου να ανοίξουν οι κάλπες, ο κ. Τσίπρας διαμηνύει ότι την επόμενη ημέρα δεν πρόκειται να παραιτηθεί, ακόμη και αν το αποτέλεσμα είναι «Ναι». Εμφανίζεται να θεωρεί ότι στις Βρυξέλλες τον αναμένουν για έναν νέο κύκλο συνομιλιών και διακηρύττει ότι θα δεχθεί την πρόταση Γιούνκερ, την οποία ο ίδιος προσωπικά έχει απορρίψει.
Τίποτε από όλα αυτά δεν πρόκειται να συμβεί, για έναν πολύ απλό λόγο: ο Αλ. Τσίπρας και η κυβέρνηση αποφάσισαν να διαμορφώσουν τέτοιες συνθήκες στο διεθνές νομικό status της χώρας και στην καρδιά της οικονομίας της, που έχουν μετατοπίσει τη βάση της συζήτησης από τη «διαπραγμάτευση» στην αποτροπή της πραγματικής και ορατής ανθρωπιστικής κρίσης που επίκειται.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
