Σώστε την Ελλάδα

Προθεσμία ως το μεσημέρι της Κυριακής έχουν ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνηση για να υποβάλουν τις προτάσεις τους στους θεσμούς για να διασωθεί η χώρα από τον ολισθηρό δρόμο της χρεοκοπίας. Αυτό ξεκαθαρίζει υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος στο «Βήμα» λίγες ώρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης. Αντιθέτως, οι θεσμοί δεν πρόκειται να καταθέσουν νέα πρόταση. Στο τραπέζι εξακολουθεί να υπάρχει το κείμενο που προέκυψε από την «πενταμερή του Βερολίνου» και το οποίο παρέδωσε στον Αλέξη Τσίπρα ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.

Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, οι θεσμοί έχουν εξηγήσει με απόλυτη καθαρότητα στην κυβέρνηση τι περιμένουν από αυτήν. Η ελληνική πλευρά πρέπει να καταθέσει αξιόπιστα ισοδύναμα μέτρα εγγυημένης απόδοσης στο θέμα του ΦΠΑ, του ΕΚΑΣ, των συντάξεων. Αν οι προτάσεις έλθουν, τότε οι θεσμοί θα τις συζητήσουν και θα τις κοστολογήσουν ως τη Δευτέρα το μεσημέρι (σε επίπεδο Euro Working Group), προτού αρχίσει το έκτακτο Eurogroup. Από εκεί και πέρα διανοίγονται δύο δρόμοι.

Αν οι προτάσεις κριθούν επαρκείς, η Σύνοδος Κορυφής της ευρωζώνης θα τις χαιρετίσει και στη συνέχεια θα ανοίξει ο δρόμος για την παράταση του τρέχοντος προγράμματος, ίσως για έξι μήνες –αν και οι προβλέψεις πρέπει να αποφεύγονται. Θεωρείται πάντως ότι θα δοθεί χρόνος στην ελληνική κυβέρνηση να διαχειριστεί πολιτικά την κατάσταση, ακόμη και αν αυτό περιλαμβάνει προσφυγή στις κάλπες. Αν όμως δεν επιτευχθεί συμφωνία, η Σύνοδος Κορυφής της ευρωζώνης (που δεν μπορεί να λάβει δεσμευτικές αποφάσεις) δεν πρόκειται να εμπλακεί σε τεχνική διαπραγμάτευση: το σκηνικό θα μεταφερθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την προσεχή Πέμπτη.

Το τι θα επακολουθήσει βέβαια αν δεν υπάρξει αύριο συμφωνία δεν είναι δύσκολο να το μαντέψει κανείς. Η έκτακτη χορήγηση ρευστότητας από την ΕΚΤ μέσω του μηχανισμού ELA καταδεικνύει το πρόβλημα που υφίσταται για τις ελληνικές τράπεζες. Την κρισιμότητα των στιγμών περιέγραψε με σαφήνεια στο μήνυμά του την Παρασκευή ο Ντόναλντ Τουσκ. Ο πολωνός πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ζήτησε να σταματήσει το «παιχνίδι του δειλού» (chicken game) και το «παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών» (blame game). Οπως ξεκαθάρισε, «δεν υπάρχει χρόνος για παιχνίδια» και δεν πρέπει να υπάρχουν «αυταπάτες ότι θα υπάρξει μαγική λύση σε επίπεδο ηγετών». Κατά τον κ. Τουσκ, οι ηγέτες δεν θα υποκαταστήσουν το Eurogroup και η πολιτική διαπραγμάτευση την τεχνική. «Βρισκόμαστε κοντά στο σημείο», υπογράμμισε, «που η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να διαλέξει μεταξύ της αποδοχής αυτής που πιστεύω είναι μια καλή προσφορά συνεχιζόμενης υποστήριξης ή της πορείας προς τη χρεοκοπία».

Η ατμόσφαιρα έχει δηλητηριαστεί

Η αυριανή Σύνοδος βέβαια δεν θα είναι το τέλος του δρόμου. Θα είναι η αρχή μιας νέας, εξίσου επώδυνης, διαδικασίας. Η ελληνική κυβέρνηση έχει διαλύσει κάθε έννοια εμπιστοσύνης στις σχέσεις με τους εταίρους. Αυτό προκύπτει τόσο από δημόσιες δηλώσεις όσο και από ιδιωτικές εξομολογήσεις κορυφαίων αξιωματούχων έπειτα από τις επαφές τους τόσο με τον Αλέξη Τσίπρα όσο και με άλλα κυβερνητικά στελέχη. Αρκετοί εξ αυτών αισθάνονται προδομένοι, ακόμη και παραπλανημένοι από δεσμεύσεις και υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν, από αλαζονικές συμπεριφορές που δεν ανέμεναν. Η ατμόσφαιρα έχει δηλητηριαστεί άσχημα.

«Εχω επανειλημμένα προειδοποιήσει τον κ. Τσίπρα ότι δεν θα πρέπει να βασίζεται σε εμένα ότι θα μπορέσω να αποτρέψω μια κατάρρευση των συνομιλιών σε κάθε περίπτωση. Η εμπιστοσύνη με την οποία τον περιέβαλα δεν ανταποδόθηκε ισότιμα» δήλωσε σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό «Spiegel» ο κ. Γιούνκερ. Ακόμη πιο δηκτική ήταν όμως η αποστροφή της Κριστίν Λαγκάρντ. Η «μεγάλη κυρία» του ΔΝΤ «κάρφωσε» τον Γιάνη Βαρουφάκη λέγοντας μετά το Eurogroup της περασμένης Πέμπτης ότι «αυτή τη στιγμή μας λείπει ο διάλογος, είναι βασικό να τον αποκαταστήσουμε με ενήλικες στο δωμάτιο». Η Λαγκάρντ φέρεται, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές με τις οποίες συνομίλησε «Το Βήμα», να είναι σφόδρα ενοχλημένη από τη γλώσσα που χρησιμοποίησε πρόσφατα ο κ. Τσίπρας περί των «εγκληματικών πολιτικών» του Ταμείου στην Ελλάδα.

Αλλες κοινοτικές πηγές τόνιζαν ότι ο έλληνας Πρωθυπουργός έχει εξοργίσει ακόμη και κεντροαριστερούς πολιτικούς που θεωρούν ότι τους εξαπάτησε. Βασικός εξ αυτών είναι ο Μάρτιν Σουλτς. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στον οποίο πολλοί καταμαρτυρούν ότι προεκλογικά συνέβαλε στον εξωραϊσμό της εικόνας του ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έκρυψε σε έλληνα συνομιλητή του ότι η στάση του κ. Τσίπρα αγγίζει τα όρια της «πολιτικής απατεωνιάς» λόγω των υποσχέσεων που δεν τήρησε. Ανάλογο εκνευρισμό έχει προκαλέσει η «εκβιαστική στάση» του κ. Τσίπρα στον ηγέτη των γερμανών Σοσιαλδημοκρατών και αντικαγκελάριο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.

Ο Βαρουφάκης πάλι στο προσκήνιο

Κοινή πεποίθηση πολλών είναι επίσης ότι έπειτα από μια σύντομη περίοδο ο κ. Βαρουφάκης επανέρχεται στο προσκήνιο. Σημείο καμπής για την επαναφορά του υπουργού Οικονομικών, που τόσο έχει ενοχλήσει με τη συμπεριφορά του, ήταν η πεντασέλιδη πρόταση των θεσμών προς τον κ. Τσίπρα μετά την «πενταμερή του Βερολίνου». Ο έλληνας πρωθυπουργός φέρεται, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, να επέστρεψε στη «θεωρία των παιγνίων» διότι δεν ανέμενε μια τόσο σκληρή πρόταση. Από εκεί και πέρα η επικοινωνία χάθηκε. Ο Γιώργος Χουλιαράκης, που είχε αναλάβει ρόλο-κλειδί στις συνομιλίες, χάθηκε από το προσκήνιο. Ο Νίκος Παππάς και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος πήραν τη σκυτάλη, αλλά αποτέλεσμα δεν υπήρξε. Η Αθήνα απέφυγε –κατά ορισμένους επιμελώς –να καταθέσει με τρόπο σαφή τις προτάσεις της, όπως δήλωσε ο στενός συνεργάτης του κ. Γιούνκερ, ο Μάρτιν Σελμάιερ. Ευρωπαϊκές πηγές έλεγαν μάλιστα ότι τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και οι συνεργάτες του αποφεύγουν να στέλνουν e-mails.