Πριν από λίγο καιρό, στην απονομή των 6ων βραβείων της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ο παραγωγός κ. Κώστας Λαμπρόπουλος, επαγγελματίας με πολυετή πείρα στον χώρο του, ανακοίνωσε ότι «μέσα στον Μάρτιο του 2015 σημειώθηκε το μεγαλύτερο αρνητικό ρεκόρ σε κινηματογραφικές εισπράξεις των τελευταίων 20 χρόνων». Ο παραγωγός που σημείωσε τον «προβληματισμό» του είχε ανεβεί στη σκηνή μαζί με τον Θοδωρή Αθερίδη και τη Σμαράγδα Καρύδη για να παραλάβουν το βραβείο κοινού ΟΤΕ για την ταινία τους «Από έρωτα». Οι εισπράξεις της, είπε ο κ. Λαμπρόπουλος, είχαν ξεπεράσει τις 100.000 εισιτήρια, γεγονός που τον είχε αφήσει ικανοποιημένο, παρότι η ίδια ακριβώς ταινία μερικά χρόνια πριν θα ξεπερνούσε τις 300.000 εισιτήρια.
Αρα, θα σκεφθείτε, ο κινηματογράφος δεν τα πηγαίνει και τόσο καλά στην Ελλάδα. Κι όμως, απ’ ό,τι τελικά φαίνεται, δεν τα πηγαίνει και τόσο άσχημα. Σύμφωνα με στατιστική έρευνα, η ως σήμερα εισπρακτική κίνηση της σεζόν φθινόπωρο 2014 – άνοιξη 2015 είναι ανεβασμένη συγκριτικά με εκείνη των τριών προηγούμενων σεζόν!
Κατ’ αρχάς, όπως μας επεσήμανε ο διανομέας κ. Ζήνος Παναγιωτίδης, πάνω από 25 ταινίες ξεπέρασαν το φράγμα των 100.000 εισιτηρίων, γεγονός που από μόνο του πρέπει να θεωρηθεί επιτυχία. Για κάποιες εταιρείες δε όπως η UIP (που λειτουργεί ως γραφείο της United International Pictures στη χώρα μας) η σεζόν που φεύγει υπήρξε πραγματικά εξαιρετική με εισπράξεις της τάξεως των 370.000 εισιτηρίων, όπως συνέβη με δύο ταινίες της, τις «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι» και «The fast and the furious 7».
Οι δύο αυτές ταινίες βρίσκονται στη δεύτερη και στην τρίτη θέση του εφετινού τοπ 10 εισπράξεων, κάτω από το «Hobbit: Η μάχη των πέντε στρατών» της Village, που βρίσκεται στην κορυφή, καθότι πλησίασε τις 430.000 εισιτήρια! Η ειρωνεία δε είναι ότι από 1ης Ιανουαρίου 2015 η διανομή των ταινιών της Warner στην οποία ανήκει το τρίτο «Hobbit», δηλαδή η πιο εμπορική ταινία της σεζόν, έφυγε από τον ως σήμερα κολοσσό εν Ελλάδι Village και πήγε σε μια σχετικά καινούργια εταιρεία, την Tanweer. Πρόκειται για μια μεγάλη αλλαγή στα κινηματογραφικά πράγματα αφού η Village, που τα παλαιότερα χρόνια ήταν το βαρόμετρο των εισιτηρίων κάθε σεζόν, τώρα έχει σχεδόν εξαφανιστεί!
Τέλος εποχής
Το σίγουρο είναι ότι από την κινηματογραφική αγορά των ημερών μας απουσιάζουν πια (και θα απουσιάζουν για πολύ καιρό) οι ταινίες με τη δυναμική των 700.000 ή και παραπάνω εισιτηρίων. «Οι εποχές του «Safe Sex», της «ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ κουζίνας», της «Λούφας και παραλλαγής» δείχνουν προς το παρόν αρκετά μακρινές», όπως χαρακτηριστικά μας είπε ο γενικός διευθυντής της Tanweer Alliances SA κ. Γιάννης Καλφακάκος. Ωστόσο η σεζόν 2014-2015 υπήρξε λίγο καλύτερη από την προηγούμενη, η οποία κρίνοντας από τα νούμερα μπορεί να θεωρηθεί μακράν η χειρότερη των τελευταίων χρόνων.
Αυτό που πρέπει να αφορά όλους όσοι ενδιαφέρονται για το καλό των κινηματογραφικών ταινιών και αιθουσών δεν είναι βεβαίως το ποια αίθουσα ή ποιο γραφείο διανομής κρατά τα σκήπτρα του «νικητή» της κάθε χρονιάς. Σε ό,τι αφορά τα γραφεία εκμετάλλευσης, άλλωστε, ο κλήρος ούτως ή άλλως δεν πέφτει πάντα στο ίδιο. Γι’ αυτό και η γενικότερη εικόνα είναι που έχει σημασία. «Το βασικό για εμάς είναι να μπορέσουμε όλοι μαζί να περιφράξουμε τη σωστή λειτουργία και ανάπτυξη του χώρου μας με συνεννόηση και με επίκεντρο τις ταινίες και τη μαγεία της κινηματογραφικής προβολής» είπε ο κ. Καλαφάκος.
Πώς συνάγεται όμως η εφετινή άνοδος; Αν για παράδειγμα κοιτάξουμε ολόκληρη την τελευταία κινηματογραφική σεζόν, από τις 15 Αυγούστου 2014 ως τα τέλη του εφετινού Μαΐου, θα δούμε ότι είναι κατά 4% περίπου πιο πάνω από την περυσινή. Μιλάμε, δηλαδή, για περίπου 300.000 έξτρα εισιτήρια. «Αυτή η μικρή άνοδος που παρουσιάστηκε στον αριθμό εισιτηρίων κατά την τελευταία κινηματογραφική σεζόν δείχνει ότι το σινεμά παραμένει βασική προτεραιότητα στην ψυχαγωγία των Ελλήνων» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ορέστης Πλακιάς της εταιρείας Odeon που με «Το κορίτσι που εξαφανίστηκε» είχε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της τελευταίας σεζόν. «Παρότι η προσέλευση των θεατών στο σινεμά συρρικνώθηκε κατά τα προηγούμενα χρόνια, τα στατιστικά δείχνουν ότι τους τελευταίους μήνες η κατάσταση οδεύει προς μια σχετική σταθεροποίηση. Θέλουμε λοιπόν να πιστεύουμε σε μια κινηματογραφική ανάταση, καθώς και τα σημάδια από το εξωτερικό είναι αισιόδοξα».
Bέβαια, όπως επεσήμανε ο κ. Βασίλης Σουραπάς της «μικρότερης» εταιρείας Filmtrade, «το ότι τα εισιτήρια έχουν αυξηθεί δεν σημαίνει και πολλά για την ίδια τη δουλειά καθώς ο μέσος όρος τιμής του εισιτηρίου είναι πολύ χαμηλότερος από ό,τι στο παρελθόν. Παρ’ όλα αυτά, είναι διαφορετικό να αισθάνεται κανείς ότι έχει πετύχει πάτο και να μπορεί να κάνει από εκεί τους υπολογισμούς του από το να βυθίζεται σε έναν καινούργιο πάτο κάθε μήνα μη ξέροντας πότε αυτό θα σταματήσει».
Η σιγουριά του franchise
Για την κυρία Μαριλίζα Τοτόμη, υπεύθυνη της UIP, το σημαντικότερο όλων των στοιχείων της εφετινής αγοράς είναι ότι «το 2015 μπήκε δυναμικά στον κινηματογράφο». Η κυρία Τοτόμη δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η μέτρια κίνηση στις αίθουσες να μην οφείλεται μόνο στην κρίση αλλά και στο φτωχό περιεχόμενο του ίδιου του προϊόντος. Πάντως, παρότι, όπως είπαμε, δεν υπάρχουν πλέον οι ταινίες των 500.000 ή των 700.000 εισιτηρίων που ανεβάζουν την αγορά, υπάρχουν οι franchise ταινίες (ταινίες που ανήκουν στην ίδια «σειρά») οι οποίες μπορούν να δημιουργήσουν δυναμική και όντως να «σηκώσουν» την αγορά. Το «Fast and the furious 7», π.χ., με τις 370.000 εισιτήρια που έκανε εφέτος, ξεπέρασε την αμέσως προηγούμενη ταινία της ίδιας σειράς που είχε κάνει 220.000. Το ίδιο συνέβη με το εφετινό, τρίτο και τελευταίο «Hobbit» που εισπρακτικά είναι ανεβασμένο συγκρινόμενο με το αμέσως προηγούμενο της σεζόν 2013-2014. Αυτό λέει ότι το κοινό όχι μόνο δεν κουράστηκε από τις «συνέχειες» των ταινιών αλλά δείχνει περισσότερο ορεξάτο!
Ταινία franchise άλλωστε μπορεί να θεωρηθεί και το τελευταίο «Avengers», που επίσης συμπεριλαμβάνεται στη δεκάδα των πιο επιτυχημένων ταινιών της σεζόν. Η κυρία Ειρήνη Σουγανίδου της Feelgood Entertainment που είχε τη διανομή του μας είπε ότι η εφετινή σεζόν υπήρξε σε γενικές γραμμές καλή για την κινηματογραφική αγορά αφού «η πτωτική πορεία των εισιτηρίων ανακόπηκε για πρώτη φορά ύστερα από πέντε χρόνια, ενώ στο σύνολό της η αγορά εμφάνισε μια σταθερότητα. Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς ότι μιλάμε για μια κινηματογραφική σεζόν από την οποία –με λίγες εξαιρέσεις –έλειπαν τα μεγάλα blockbusters και οι μεγάλες ελληνικές παραγωγές που παραδοσιακά βάζουν τον κόσμο στις αίθουσες, τότε μπορούμε να πούμε ότι τα μηνύματα που λαμβάνουμε από την αγορά είναι ιδιαιτέρως θετικά».
«Οι ταινίες κατεβαίνουν πολύ γρήγορα»
Προβληματισμένος φάνηκε επίσης ο κ. Χρήστος Μπεχτσής μιλώντας για λογαριασμό της Seven που μαζί με τη Spentzos Film διένειμε «Το παιχνίδι της μίμησης» και την τρίτη «Αρπαγή», ταινίες που επίσης θα βρούμε στη δεκάδα των πιο κερδοφόρων της σεζόν. «Αν λάβουμε υπόψη μας τα νούμερα και τα εισιτήρια της σεζόν που φεύγει, η διαφορά δεν δείχνει να είναι μεγάλη με αυτά της προηγούμενης» είπε ο κ. Μπεχτσής. «Αν αναλογιστεί όμως κανείς τη μεγάλη πτώση τις προηγούμενες χρονιές, δεν φαίνεται να υπάρχει ανάκαμψη ή ότι η αγορά έστω θα επανέλθει άμεσα. Ο κινηματογράφος έχει πληγεί από τη γενικότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση, από τα νέα μέσα αλλά και από την πειρατεία. Η ψηφιοποίηση έχει δημιουργήσει νέες δυνατότητες και ευκολίες, αλλά ταυτόχρονα και προβλήματα, τα οποία όμως θεωρούμε επιλύσιμα με την πάροδο της περιόδου μετάβασης».
Πολλοί διανομείς θα συμφωνήσουν στο ότι η κρίση και το πορτοφόλι μας είναι μόνο η μία παράμετρος του γενικότερου προβλήματος. Ενα άλλο είναι η σταθερά του παράνομου downloading «από ανθρώπους που «βιάζουν» τον κόσμο των δημιουργών κερδοσκοπώντας εις βάρος τους με την πειρατεία. Είναι ζήτημα της Πολιτείας», όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Παναγιωτίδης. «Η πάταξη της πειρατείας αποτελεί πάντοτε ένα στοίχημα ανεξαρτήτως της εμπορικής πορείας της κινηματογραφικής αγοράς, ένα στοίχημα που οφείλουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι στον χώρο να κερδίσουμε μαζί από αγάπη προς τον κινηματογράφο αλλά και σεβασμό στο κινηματογραφικό προϊόν και στους δημιουργούς του», σύμφωνα με την κυρία Σουγανίδου.
Οι μικρές εκπλήξεις και τα blockbusters
Στην περίπτωση της Filmtrade οι πιο επιτυχημένες εφετινές ταινίες ήταν δύο ντοκιμαντέρ: «Το αλάτι της γης» των Βιμ Βέντερς και Χουλιάν Σαλγκάδο με 25.000 εισιτήρια και «Ο κήπος του Γιάλομ» με 15.000 εισιτήρια. «Η χρονιά ήταν καλύτερη από τις αμέσως προηγούμενες με την έννοια ότι υπήρξε μια σταθεροποίηση μετά από μια ασταμάτητη κατρακύλα» μας είπε ο κ. Σουραπάς. Ειδήμων στο ποιοτικό σινεμά, ο κ. Ζήνος Παναγιωτίδης, που προσφάτως ίδρυσε μια νέα εταιρεία, τη Rosebud 21, μας είπε ότι είναι τελικά «παρήγορο που μέσα στον απαράδεκτα μεγάλο αριθμό ταινιών που κυκλοφορούν κάθε εβδομάδα κάποιες ταινίες που είχαν τη σφραγίδα της εμπορικής αποτυχίας κατάφεραν να πραγματοποιήσουν έναν αριθμό εισιτηρίων που θα ζήλευαν και καταξιωμένοι δημιουργοί και χολιγουντιανά φαβορί».
Και το αύριο; Οπως είπε ο γενικός διευθυντής της Tanweer Alliances SA κ. Γιάννης Καλφακάκος, «για τα επόμενα χρόνια πάντα υπάρχει αισιοδοξία, όπως και ανησυχία. Είμαστε όμως και ένας χώρος που βασίζεται ιδιαίτερα στο κινηματογραφικό προϊόν. Οταν υπάρχουν δυνατές ταινίες, ο κόσμος δίνει το παρών γεμίζοντας τις αίθουσες».
Σε κάθε κινηματογραφική σεζόν υπάρχουν ταινίες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Υπάρχει ο νέος Τζέιμς Μποντ, το «Spectre», όπως και το νέο «Star Wars» («Η δύναμη ξυπνάει») που ξέρεις από πριν ότι θα πάνε πολύ καλά.
Υπάρχουν όμως και μεγάλες εγχώριες παραγωγές, όπως η νέα ταινία του Χριστόφορου Παπακαλιάτη «Ενας άλλος κόσμος», το «Ουζερί Τσιτσάνης» του Μανούσου Μανουσάκη, ο «Νοτιάς» του Τάσου Μπουλμέτη, όπως και ο «Μαγικός καθρέφτης», η πρώτη τρισδιάστατη ταινία στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Θα έχουν άραγε τη δυνατότητα να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν ακόμη το φράγμα των 500.000 εισιτηρίων; Θα δούμε. Σημαντικό ρόλο πάντως θα παίξει και η ψυχολογία του κόσμου. Αν βελτιωθεί μέσα από μια οικονομική σταθερότητα, πολλά θα αλλάξουν και όχι μόνν στον κινηματογράφο.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
