Το συναισθηματικό κενό που ακολούθησε τον Ευάγγελο Βενιζέλο καθώς αποχωρούσε από την αίθουσα του Πανελληνίου, όπου διεξήχθη το 10ο συνέδριο του ΠαΣοΚ, ήταν πιο ηχηρό από το θερμό χειροκροτήματα των
συντρόφων του. «Τι κάνουμε τώρα;», το ερώτημα ξέφυγε αυθόρμητα από πολλά χείλη και δεν αφορούσε μόνο τον κ. Βενιζέλο, ο οποίος παρέδωσε την εντολή του έναν χρόνο πριν λήξει η θητεία του εξαιτίας της εκλογικής συντριβής του κόμματος, αλλά και τα άγνωστα στους πολλούς διαδικαστικά ζητήματα.
Ο κ. Βενιζέλος εισέπραξε απών περισσότερα χειροκροτήματα από όσα όταν ήταν παρών καθώς και τον έπαινο των συνέδρων για τη συνολική στάση του αλλά και επειδή «με την παρουσία του στη Βουλή μας έκανε να αισθανθούμε δικαιωμένοι», όπως έλεγαν πολλοί σύνεδροι.
Όμως στο ερώτημα «και τώρα τι;» το ΠαΣοΚ απάντησε με τον μόνο τρόπο που ήξερε, με ένα νοσταλγικό περίπλου στα χρόνια της δόξας. Αυτό που ήθελε το συνέδριο, όμως, ήταν πολύ φιλόδοξος στόχος για να τον πετύχει: «Πώς ξεφεύγεις από το σαρωτικό 4,7% και γίνεσαι ξανά κόμμα εξουσίας;». Ιδίως όταν το φάντασμα του Ανδρέα Παπανδρέου καταδυναστεύει την ιστορικότητα του χώρου και οι απόγονοί του επείγονται να αναστυλώσουν την κληρονομιά του.
Η αντίδραση της πλειονότητας των συνέδρων ήταν η επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ και η ανάγνωση της λίστας των επιτευγμάτων του ΠαΣοΚ: ΕΣΥ, ΚΕΠ, Καποδίστριας, ΑΣΕΠ και άλλες ανεξάρτητες αρχές, διαύγεια.
«Είμαστε το κόμμα των μεταρρυθμίσεων. Οι μεταρρυθμίσεις είναι στο DNA μας», διακήρυξαν ο ένας μετά τον άλλον οι ομιλητές. «Το ΠαΣοΚ σήκωσε μόνο του το βάρος της κρίσης. Θυσιάστηκε για τη χώρα», διαβεβαίωναν ο ένας τον άλλο.
Ελάχιστες αιρετικές φωνές διέκοψαν την ομοιομορφία των εισηγήσεων, θυμίζοντας τη στάση του κόμματος στη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού. Ο Παντελής Καψής, είπε ότι «ο Ακης μας κόστισε επειδή δεν είχαμε
καταλάβει πόσο είχαμε συμβιβαστεί ως χώρος και ως χώρα» με τα φαινόμενα διαφθοράς. Επιπλέον αναφέρθηκε στην έκθεση Γιαννίτση – Ζωγραφάκη, η οποία έδειξε ότι στην κρίση το πλουσιότερο 10% έχασε το 20% του εισοδήματος του και το φτωχότερο 10% το 80%. «Αυτό οφείλεται σε εμάς», είπε.
Ο Γιώργος Φλωρίδης επισήμανε ότι πρέπει να γίνει ένας λυτρωτικός απολογισμός στο ΠαΣοΚ, το οποίο «φέρει καθ΄ ολοκληρίαν και εξ΄αδιαιρέτου την ευθύνη για τη χρεοκοπία και αυτό πρέπει να το πούμε. Μετά έβαλε πλάτη και στήριξε τη χώρα αλλά τα βάρη δεν κατανεμήθηκαν δίκαια. Αφού τα αναγνωρίσουμε αυτά τότε να προτείνουμε το στρατηγικό
σχέδιο για τη χώρα», είπε.
Αίσθηση έκανε και η ομιλία του Κώστα Σκανδαλίδη, ο οποίος έθεσε χωρίς περιστροφές το ερώτημα «τι θα γίνει με το ΠαΣοΚ;» και το απάντησε με ένα κείμενο 14 επεξεργασμένων θέσεων που μοίρασε στους συνέδρους και
την προτροπή να γίνει το ΠαΣοΚ ο εβρυουλκός της νέας παράταξης. «Απουσιάζουν ή σωπαίνουν όσοι θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανασυγκρότηση της παράταξης. Λυπάμαι που βλέπω δύο πρώην πρωθυπουργούς, τον έναν να διατηρεί την απόσταση του ουδέτερου και τον άλλον να διασπά την παράταξη του», είπε καταχειροκροτούμενος.
Οι τρεις υποψήφιοι πρόεδροι του ΠαΣοΚ, που μίλησαν κατ΄ αλφαβητική σειρά, Φώφη Γεννηματά, Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, Ανδρέας Λοβέρδος μετέδιδαν την αίσθηση ότι λίγο απέχει το κόμμα τους από το γίνει
αξιωματική αντιπολίτευση. Ολοι κατέθεσαν κυβερνητική πλατφόρμα. Της κυρίας Γεννηματά ήταν αρκούντως στρογγυλεμένη για να χωράει τους πάντες και τα πάντα –ήταν και η μόνη που απέφυγε ακόμα και τη νύξη στη
διάσπαση του ΠαΣοΚ από τον Γιώργο Παπανδρέου. Ο κ. Κωντσαντινόπουλος επιχείρησε να εκφράσει την αγωνία της νεότερης γενιάς στελεχών. Ο κ. Λοβέρδος έθεσε σαφείς διαχωριστικές γραμμές και προς τη ΝΔ και προς
τον ΣΥΡΙΖΑ.
Και οι τρεις υπερασπίστηκαν την ύπαρξη του ΠαΣοΚ και κατόπιν τη μετεξέλιξη του σε ένα ευρύτερο σχήμα – προκαλώντας την έκρηξη του Απόστολου Κακλαμάνη στη σχετική ψηφοφορία, ο οποίος σηκώθηκε όρθιος
φωνάζοντας «διαλύετε το ΠαΣοΚ!» και αποχώρησε οργισμένος. Ο κ. Λοβέρδος πρότεινε και έγινε αποδεκτή η οριστική μετονομασία του κόμματος σε «ΠαΣοΚ – Δημοκρατική Παράταξη», που οι περισσότεροι συνέδεσαν με την προτροπή νεότερων στελεχών «να σταλεί ο λογαριασμός της χρεοκοπίας του κόμματος εκεί όπου ανήκει».
Ο τέταρτος υποψήφιος, ο Θανάσης Χειμωνάς, με μαύρο μακό μπλουζάκι και σκουλαρίκι στο αυτί –η τέλεια αντίθεση με την ατσαλάκωτη κυρία Γεννηματά- δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών κέρδισε όμως τις εντυπώσεις. Υπερασπίστηκε στην ομιλία του την προοδευτικότητα του ΠαΣοΚ από την ίδρυση του, καλύτερα από τα ιστορικά στελέχη του κι ας έχει μόλις τρία χρόνια στο κόμμα.
Τελευταίος μίλησε ο γραμματέας της ΚΕ Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος διατήρησε το σασπένς για μια προεδρική υποψηφιότητα – έκπληξη σχεδόν ως το τέλος της ομιλίας του. Ο κ. Ανδρουλάκης, άνοιξε μέτωπα με όλους
και για όλα, έχοντας ηχηρή υποστήριξη από τη νεολαία, και πρότεινε να φτιαχθεί μια ομάδα νέων στελεχών για να αναλάβει το έργο της ανασυγκρότησης και διεύρυνσης της παράταξης. Με όσα είπε έδωσε την
εντύπωση ότι δεν μιλούσε στο ακροατήριο που είχε μπροστά του αλλά σε κάποιο άλλο, μελλοντικό ακροατήριο.
Όταν ξεκίνησαν οι ψηφοφορίες, μετά τις 10.30 το βράδυ σε μια αποπνικτική ατμόσφαιρα από τη ζέστη και τα τσιγάρα, το (κατάκοπο) συνέδριο λίγο έλειψε να τιναχθεί στον αέρα. Οι αντιπαραθέσεις ξεκίνησαν όταν τέθηκε το ερώτημα αν ο πρόεδρος πρέπει να εκλεγεί από τη βάση, σύμφωνα με το καταστατικό, ή αν πρέπει να αλλάξει το καταστατικό και να εκλεγεί είτε από το συνέδριο είτε από το εκτελεστικό γραφείο. Επελέγη το πρώτο. Η ένταση όμως ξέσπασε στην πρόταση του κ. Λοβέρδου να εκλεγεί ο γραμματέας από το συνέδριο ώστε να υπάρχει ένα ισχυρό αντίβαρο απέναντι στον εκάστοτε πρόεδρο.
Στην αρχική ψηφοφορία, δια ανατάσεως χειρός, η πρόταση έδειχνε πλειοψηφική αλλά όχι καθαρά. Τότε μερίδα των συνέδρων κυρίως από το παλαιό συνδικαλιστικό του ΠαΣοΚ, που στεκόταν όρθια, στο πλάι του προεδρείου άρχισε να διαμαρτύρεται φωνές και ύβρεις. Δεν αποδέχονταν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αλλά δεν ήθελαν ούτε κάλπη, όπως πρότεινε ο επικεφαλής του προεδρείου Τάκης Ρήγας. Μάλιστα επιτέθηκαν φραστικά στον κ. Φλωρίδη που είχε μετακινηθεί στην πρώτη σειρά για να υποστηρίξει την πρόταση του κατά την πρώτη ψηφοφορία.
Η κατάσταση κινδύνευε να βγει εκτός ελέγχου με το στήσιμο κάλπης. Καθώς ήταν γνωστό ότι δεν ήθελε να εκλεγούν όργανα από το συνέδριο.
Σύμφωνα με στελέχη που βρέθηκαν στο κέντρο της διαμάχης, αυτοί που έκαναν την περισσότερη φασαρία ήταν μια ομάδα Κρητικών υπό τον Μανώλη Όθωνα, που έχει συμπαραταχθεί με την κυρία Γεννηματά. Κάποιοι στιγμή
κινήθηκε εναντίον της μια άλλη ομάδα κρητικών, η οποία ζήτησε από τον κ. Ανδρουλάκη την άδεια «να τους τελειώσουμε;». Εκείνος όμως δεν έκανε το νεύμα. Η κυρία Γεννηματά αφού είχε εγγυηθεί λίγο νωρίτερα τη «νέα συλλογικότητα», παρακολουθούσε αμέτοχη τα συμβαίνοντα.
Ο φόβος διάλυσης του συνεδρίου, οδήγησε τον κ. Λοβέρδο στην απόφαση να αποσύρει την πρόταση του – αδειάζοντας τον κ. Ανδρουλάκη πιστεύουν ορισμένοι αν και ο ίδιος έλεγε τις τελευταίες ημέρες ότι είχε αποφασίσει να μην διεκδικήσει καμία θέση και να μείνει στην Ευρωβουλή.
Όταν αποφασίστηκε η απόσυρση της πρότασης Γεννηματά – Ανδρουλάκης – Λοβέρδος πλησίασαν αγκαλιασμένοι το προεδρείο, σε ένδειξη ενότητας, και ζήτησαν να ανακοινωθεί από τα μικρόφωνα ότι η πρόταση δεν τίθεται σε ψηφοφορία, ώστε να ηρεμήσουν τα πνεύματα.
Η επόμενη ψηφοφορία για το ασυμβίβαστο γραμματέα της ΚΕ του κόμματος, με τις θέσεις του βουλευτή, ευρωβουλευτή, δημάρχου, περιφερειάρχη θεωρήθηκε από ορισμένους ήττα του κ. Ανδρουλάκη αλλά αυτό το παιχνίδι
είχε κριθεί πολύ νωρίτερα.
Το 10ο συνέδριο του ΠαΣοΚ άφησε μια πικρή γεύση στους συνέδρους αν κρίνει κανένας από όσα έλεγαν στα πηγαδάκια, ιδίως οι σαραντάρηδες και οι νεολαίοι: Πώς θα ξεπεράσει το κόμμα την υπαρξιακή του κρίση όταν
δεν μπορεί να ξεπεράσει τον κακό εαυτό του;
Ομιλία Φώφης Γεννηματά
Ομιλία Ανδρέα Λοβέρδου
Ομιλία Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου
Ομιλία Θανάση Χειμωνά
Ν. Μπίστης: Ελπίζω να συναντηθούμε πάλι
«Η απόφαση του Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ για ιδρυτικό Συνέδριο νέου κόμματος αποτελεί από μόνο του θετικό γεγονός. Ο φόβος είναι να αποδυναμωθεί και τελικά ακυρωθεί στην πράξη απο το αποτέλεσμα της » λαϊκής κάλπης» για Πρόεδρο. Αν ο /η νέος/α Πρόεδρος καταπιαστεί αμέσως με την υλοποίηση της απόφασης και οχι με την αναπαλαίωση του ΠΑΣΟΚ θα συναντηθούμε πάλι. Να χαιρετήσω με αγάπη όλους τους συντρόφους του ΠΑΣΟΚ που μαζί πορευτήκαμε στην Ελιά και την Δημοκρατική Παραταξη. Θεωρώ τιμή μου οτι ήμουν δίπλα τους και δίπλα στον Βαγγέλη Βενιζέλο»
