Ο λαϊκιστής «άλλος Ματέο» της Ιταλίας

Αλλοι νέοι πολιτικοί βγάζουν τις γραβάτες. Εκείνος τις φοράει, στο πράσινο χρώμα του κόμματος, χωρίς πουκάμισο πάνω στο ημίγυμνο κορμί του. Αποκαλεί το ευρώ «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» και θέλει να πετάξει τους μετανάστες στη θάλασσα.

Ο «άλλος Ματέο» της Ιταλίας είναι λαϊκιστής, πομπώδης και δεξιός. Ηγέτης της ξενοφοβικής, αποσχιστικής Λέγκας του Βορρά, ο 42χρονος Ματέο Σαλβίνι έφτασε να κατηγορήσει τον Πάπα Φραγκίσκο ότι δεν προσφέρει καλές υπηρεσίες στους χριστιανούς επειδή προωθεί τον διάλογο με τους μουσουλμάνους. Τίποτα από αυτά δεν του κάνει κακό στις κάλπες. Αντίθετα, στη διχασμένη και οικονομικά κακοποιημένη Ιταλία του 2015 φαίνεται πως είναι η συνταγή της επιτυχίας.

Ο Σαλβίνι είχε σημαντικά εκλογικά κέρδη στις περιφερειακές της περασμένης Κυριακής, αποτέλεσμα που αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη αντίθεση στην ΕΕ και την ανησυχία των Ιταλών για τους χιλιάδες μετανάστες που φτάνουν στις ακτές της χώρας κάθε εβδομάδα. Ηταν μια αντισυστημική ψήφος διαμαρτυρίας, που κερδίζει έδαφος σε όλη την Ευρώπη της οικονομικής κρίσης.

Πρώτο, αλλά αποδυναμωμένο, ήρθε το κόμμα του κεντροαριστερού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι. Στη δεύτερη θέση, με 18,4% βρέθηκε το Κίνημα των 5 Αστέρων του λαϊκιστή πρώην τηλεστάρ κωμικού Μπέπε Γκρίλο.

Και στον αγώνα για την ηγεμονία της ιταλικής Δεξιάς, η Lega Nord, αναδιοργανωμένη κατά το πρότυπο του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου της Γαλλίας, πέρασε στην τρίτη θέση με 12,5%. Επιπλέον, το κόμμα του Σαλβίνι κατόρθωσε να συγκεντρώσει 20% στην Τοσκάνη –ανήκουστο ως τώρα σε αυτό το φρούριο της Αριστεράς. Κάτι που θεωρήθηκε και σαν προσωπική προσβολή για τον Ρέντσι, ο οποίος ήταν δήμαρχος της Φλωρεντίας προτού γίνει πρωθυπουργός.

Σαν να μην έφτανε αυτό, το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Ρέντσι έχασε στη Λιγουρία, στη Βόρεια Ιταλία, και κατατροπώθηκε από τη Λέγκα στο Βένετο, την περιοχή γύρω από τη Βενετία. Εκτός από την αναβίωση της Δεξιάς, τα αποτελέσματα δείχνουν επίσης τη δυσαρέσκεια για τον Ρέντσι στην αριστερή πτέρυγα του κόμματός του, όπου η υποστήριξή του φθίνει.

Οι δύο Ματέο δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί. Πρώην πρόσκοπος, με μακιαβελικά πολιτικά ένστικτα, ανέλαβε την ηγεσία της Λέγκας πέρυσι μετά από εσωκομματικό πραξικόπημα. Και υποσχέθηκε να μεταρρυθμίσει την Ιταλία. Θεωρείται από πολλούς σαν η μόνη βιώσιμη εναλλακτική επιλογή μέσα σε ένα πλήθος από πολιτικούς, οι οποίοι είναι είτε πάρα πολύ δεξιοί είτε πολύ αντι-συστημικοί ή λείψανα του παρελθόντος.

Αλλά τα εκλογικά αποτελέσματα της Κυριακής δείχνουν ότι η συνεχιζόμενη απαισιοδοξία –παρά το γεγονός ότι η οικονομία παρουσιάζει ελάχιστη ανάπτυξη, για πρώτη φορά μετά από χρόνια στασιμότητας –ενισχύει την αντιπολίτευση προς τον πρωθυπουργό, και θα μπορούσε να γίνει εμπόδιο στη φιλοδοξία του Ρέντσι να ξαναχτίσει μια κεντρώα πλειοψηφία στην Ιταλία.

«Εμείς είμαστε η πραγματική εναλλακτική λύση απέναντι στον Ρέντσι» έγραψε ο Σαλβίνι στο Facebook. Στο Twitter, ευχαρίστησε από βάθους καρδίας τους ψηφοφόρους του και προειδοποίησε τους άλλους με τη λέξη «ερχόμαστε». Θεωρείται ήδη επιτυχημένος επειδή έχει καταφέρει να μετατρέψει μια περιφερειακή δύναμη σε εθνικό κόμμα.
Η Λέγκα του Βορρά ξεκίνησε ως αποσχιστικό κίνημα που ήθελε διαχωρισμό της πλούσιας Βόρειας Ιταλίας από τον φτωχό Νότο, αλλά ο Σαλβίνι άλλαξε το επίκεντρο του κόμματος. Του αρέσει να συγκρίνει τη μεταναστευτική κρίση στη Μεσόγειο με «εισβολή» και καταφέρεται συχνά κατά του πληθυσμού των Ρομά της Ιταλίας. Λέει ότι οι μουσουλμάνοι στην Ιταλία «προσπαθούν να επιβάλουν έναν τρόπο ζωής που είναι ασυμβίβαστος με τον δικό μας». Και έφτασε να καλέσει τους Ιταλούς να αποκηρύξουν την εθνικότητά τους και να ζητήσουν άσυλο ώστε να «τσεπώνουν επιδόματα».
Τώρα το ερώτημα είναι αν ο Σαλβίνι θα αναδειχθεί ως ο νέος ηγέτης του δεξιού συνασπισμού της Ιταλίας, αντικαθιστώντας τον Μπερλουσκόνι των ροζ σκανδάλων και της διαφθοράς.

Ο ηγέτης της Λέγκας είχε την απάντηση, τη Δευτέρα το πρωί: «Εγώ είμαι ο ηγέτης της Κεντροδεξιάς. Ο Μπερλουσκόνι ξέρει πώς να διαβάζει τους αριθμούς…» είπε.