Το ρίσκο της προεδρικής εκλογής φέρνει αντιμέτωπη την κυβέρνηση με σημαντικές προκλήσεις και κυρίως με την ανάγκη να υπερβεί το στενό διαχειριστικό πλαίσιο που είχε επιβάλει η τρόικα τα προηγούμενα χρόνια. Ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευ. Βενιζέλος μεταδίδουν στην ίδια συχνότητα το μήνυμα για την ανάγκη απαλλαγής από την τρόικα, όχι όμως και για την αναίρεση των δεσμεύσεων έναντι των εταίρων.
Το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών
Αν πετύχουν βελτιώσεις με κοινωνικό αντίκρισμα σε μέτρα που δεν σχετίζονται με τα προαπαιτούμενα του Μνημονίου και αν γίνει αποδεκτό το αίτημα να μην πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση του Σεπτεμβρίου στην Αθήνα ή να γίνει με σύντομες διαδικασίες, θα δημιουργηθεί ένα χρονικό περιθώριο τριών-τεσσάρων μηνών με καθαρό πολιτικό τοπίο για την κυβέρνηση. Αυτό θα διευκολύνει τους χειρισμούς σε μια σειρά ζητήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη και την απασχόληση, θα χαλαρώσει την πίεση ώστε να βρεθεί μια οριστική λύση στο θέμα του χρέους και θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να αναζητήσει την αναγκαία συναίνεση για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην περίπτωση όμως που οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές, επιστρατεύοντας το επιχείρημα περί θεσμικού εκβιασμού, θα επιχειρήσει να ρίξει το βάρος της προσφυγής στις κάλπες στον ΣΥΡΙΖΑ.
Η πλειονότητα της κοινής γνώμης εξακολουθεί να μη θέλει πρόωρες εκλογές αλλά σταθερότητα. Η κυβέρνηση επιδιώκει την αποδραματοποίηση των ελέγχων της τρόικας –ο Πρωθυπουργός δεν έχει συναντηθεί με τους επικεφαλής της τους τελευταίους έντεκα μήνες –και αυτή τη φορά δοκιμάστηκε ένα νέο μοντέλο ελέγχου. Η προετοιμασία έγινε σιωπηλά και το τελικό στάδιο ήταν πολύ σύντομο. Η κυβέρνηση επιδιώκει να ανακτήσει την πολιτική πρωτοβουλία χωρίς να διαταράξει τις ισορροπίες με τους δανειστές, άλλωστε το ζήτημα αυτό απασχόλησε και την κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχε ο κ. Σαμαράς με την Ανγκελα Μέρκελ. Επιπλέον, η κυβέρνηση επιδιώκει στην επόμενη αξιολόγηση, όποτε συμφωνηθεί να γίνει, να ξεκινήσει και η τεχνική συζήτηση για το χρέος. Η ουσιαστική διαπραγμάτευση μάλλον θα μετατεθεί προς το τέλος του έτους, άρα στη διάρκεια του φθινοπώρου όλα τα κρίσιμα θέματα για τη χώρα θα παραμείνουν ανοιχτά και οι επισφάλειες για τη χώρα θα κρέμονται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από την πολιτική σκακιέρα.
Παράλληλα η κυβέρνηση σχεδιάζει ένα πακέτο παρεμβάσεων για την ανάπτυξη, τις τράπεζες, το ΕΣΠΑ, για φοροελαφρύνσεις και για την οριστική επιβεβαίωση της βιωσιμότητας του χρέους ώστε να μην επανέρχεται το θέμα διαρκώς στη δημόσια συζήτηση και να γίνεται πεδίο ασκήσεων λαϊκισμού από την αντιπολίτευση.
Οσο όμως η κοινή γνώμη δεν βλέπει μέτρα ανακούφισης της καθημερινότητάς της τόσο ξεθωριάζει ο φόβος για το τι επιφυλάσσει μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Επιπλέον, το ευρωπαϊκό περιβάλλον δεν επιφυλάσσει μεγάλες εκπλήξεις παρά τις προσπάθειες για χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας από τη Γαλλία και την Ιταλία. Αυτό φάνηκε από την παρέμβαση του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι δεν συμφωνεί με αυτή την προοπτική για τη Γαλλία επειδή θα επηρέαζε την εύθραυστη εμπιστοσύνη για την οικονομία της ευρωζώνης.
Κατόπιν τούτων, είναι φανερό ότι η ιδιωτική επίσκεψη του κ. Σαμαρά στη Φλωρεντία, γενέτειρα του ομολόγου του Ματέο Ρέντσι, δεν έχει μεγαλύτερο βάθος από την επικοινωνιακή της διαχείριση. Η Ιταλία διαδέχεται την Ελλάδα στην προεδρία της ΕΕ, αλλά όλος ο Νότος προσβλέπει στο σχέδιο Γιούνκερ που θα παρουσιαστεί τον Φεβρουάριο για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 300 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Οι κυβερνητικοί παράγοντες που έχουν συνολική γνώση των πραγμάτων επιμένουν ότι η Ελλάδα δεν έχει κανένα περιθώριο να μην τηρήσει τις δεσμεύσεις της, και μάλιστα «με ευλάβεια», όπως προσθέτουν. Ο διαχειριστικός ορίζοντας της κυβέρνησης εξακολουθεί να είναι τόσο στενός όσο αδήριτη είναι η πραγματικότητα: από την υλοποίηση των έξι προαπαιτούμενων του Ιουνίου, τα οποία αναμένεται να τακτοποιηθούν ως το τέλος Ιουλίου, εξαρτάται η εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ. Και από την τήρηση του προϋπολογισμού και τη διασφάλιση του πρωτογενούς πλεονάσματος εξαρτάται άμεσα η διαπραγματευτική ισχύς της κυβέρνησης.
Ο σκόπελος της προεδρικής εκλογής
Χωρίς οικονομική σταθερότητα οι πολιτικοί χειρισμοί του φθινοπώρου είναι καταδικασμένοι. Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν ότι η αισιοδοξία που μεταδίδουν για τη συγκέντρωση των 180 ψήφων τις οποίες απαιτεί η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας είναι πρόωρη. Η προσέγγιση που επιχειρήθηκε στην ΚΟ των Ανεξάρτητων Ελλήνων κατέληξε σε δυσάρεστες εκπλήξεις –άλλωστε η ΝΔ δεν είναι το κραταιό κόμμα του παρελθόντος και οι διασφαλίσεις που μπορεί να προσφέρει ενδέχεται να μην έχουν αντίκρισμα. Η δεξαμενή των ανεξάρτητων βουλευτών δεν επαρκεί και η ΔΗΜΑΡ δεν μπορεί να ισορροπήσει μετά το σαρωτικό εκλογικό αποτέλεσμα. Το ερώτημα που απομένει είναι πόσο χρόνο θα χρειαστεί η κυβέρνηση για να τοποθετηθεί στρατηγικά απέναντι στην κάλπη.
Αυτό το ερώτημα η ΝΔ και το ΠαΣοΚ δεν θα το απαντήσουν από κοινού. Παρά τη σχέση εμπιστοσύνης που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στους κ.κ. Σαμαρά και Βενιζέλο, στις εκλογές θα κατέλθουν δύο αντίπαλα κόμματα. Το ΠαΣοΚ ήδη επιχειρεί να ενισχύσει το ιδεολογικό του στίγμα, ζητώντας να κατατεθεί άμεσα το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, αλλά και το κοινωνικό του προφίλ, επιμένοντας σε βελτιωτικές κινήσεις που δεν σχετίζονται με τα προαπαιτούμενα. Την Πέμπτη αντιπροσωπεία του ΠαΣοΚ συναντήθηκε με τον Δ. Σταμάτη και συζήτησαν τις προτάσεις του κόμματος για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία και για τη λήψη μέτρων προστασίας απολυμένων δημοσίων υπαλλήλων, που έγιναν αποδεκτές. Επίσης, παρότι τόνισαν πως πρέπει να προχωρήσει η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, έθεσαν στο τραπέζι τα προβλήματα που δημιουργεί η υποχρεωτική αρνητική αξιολόγηση σε καθορισμένο ποσοστό 15% και συμφωνήθηκε να υπάρξουν άμεσα πρωτοβουλίες. Η στάση του ΠαΣοΚ προκαλεί δυσφορία σε ένα κομμάτι της ΝΔ, αλλά στελέχη του μεταδίδουν ότι «εμάς μάς απασχολούν η κοινωνία και η οικονομία, όχι η Νέα Δημοκρατία».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
