Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ήταν ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου επί 18 συναπτά έτη, ενώ παράλληλα έκανε διεθνή καριέρα σε κορυφαία πόστα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τον περασμένο Ιούλιο σκιάστηκε από σκάνδαλο υποκλοπών και σύρθηκε σε πρόωρες εκλογές, στις οποίες νίκησε η δική του κεντροδεξιά παράταξη. Ωστόσο τα αντίπαλα κόμματα των Φιλελευθέρων, των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων σχημάτισαν κυβέρνηση συνασπισμού και τον «εκθρόνισαν». Τι μέλλει γενέσθαι τώρα; Ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων Ζαβιέ Μπέτελ θα τον διαδεχθεί στην πρωθυπουργία του Μεγάλου Δουκάτου των 537.000 κατοίκων, ενώ φουντώνουν οι φήμες που θέλουν τον Γιούνκερ να εποφθαλμιά την προεδρία της Κομισιόν ή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θέσεις που αμφότερες «αδειάζουν» το 2014.
«Πιο σοσιαλιστής Χριστιανοδημοκράτης από τον Γιούνκερ δεν γίνεται» είχε πει κάποτε ο ευρωβουλευτής των γερμανών Πρασίνων Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, χαρακτηρισμός που σχεδόν κολακεύει τον 58χρονο επικεφαλής του Χριστιανικού Κοινωνικού Λαϊκού Κόμματος (CSV). Γιατί μπορεί μεν ο Γιούνκερ να είναι γέννημα-θρέμμα ενός πάμπλουτου κρατιδίου και κάτοχος μεγάλης προσωπικής περιουσίας, αλλά δεν έχει κανένα πρόβλημα να πάρει το μέρος των «φτωχών ελλήνων αγροτών» ή να συστήσει «να το βουλώσουν επιτέλους!» όσοι γερμανοί πολιτικοί απεργάζονταν διαδικασίες εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Ετσι έμαθε από μικρός: η μητέρα του, Μαργκερίτε, και ο Χριστιανοδημοκράτης μεγαλοσυνδικαλιστής πατέρας του, Γιος, που πολέμησε τους ναζί και δούλεψε σκλάβος σε γερμανικά εργοστάσια επί Χίτλερ, ενθάρρυναν τον νεαρό Ζαν-Κλοντ να διαβάζει πολιτικές εφημερίδες, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση των πεποιθήσεών του. Βγήκε δεξιός, αλλά με «ευαισθησίες».
Ο Γιούνκερ αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου το 1979 αλλά δεν άσκησε ποτέ τη δικηγορία. Είχε ήδη ενταχθεί στο CSV και είχε ήδη παντρευτεί τη συμφοιτήτριά του Κριστιάνε Φρίσινγκ, ακόμη «αιώνια» σύζυγό του. Το 1982, προτού συμπληρώσει τα 28, διορίστηκε υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, αφετηρία για μια κατακόρυφη πολιτική αναρρίχηση: το 1989 διορίστηκε υπουργός Οικονομικών του Μεγάλου Δουκάτου και ενεπλάκη στην προετοιμασία της Συνθήκης του Μάαστριχτ, η οποία υπογράφηκε το 1992.
Από το 1995 εξελέγη πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, ενώ το 1996 μεσολάβησε για να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας για να πάρει σάρκα και οστά το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ. Εκ των «πατεράδων» του ευρώ, ήταν επίσης επικεφαλής του Eurogroup (των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης) από το 2005 ως τον Ιανουάριο του 2013. Διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στα ευρωπαϊκά πακέτα διάσωσης των τελευταίων ετών, ερχόμενος συχνά σε σύγκρουση –περισσότερο επί της διαδικασίας και λιγότερο επί της ουσίας –με τους βορειοευρωπαίους «αλαζόνες».
Οταν το καλοκαίρι του 2012 ακούγονταν διάφορες «φωνές» εντός Γερμανίας –προεξαρχούσης αυτής του Φίλιπ Ρέσλερ –περί εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη, ο Γιούνκερ έσπευσε να βάλει τον τέως αντικαγκελάριο στη θέση του λέγοντας: «Σε αντίθεση με τον κ. Ρέσλερ, εγώ νοιάζομαι για το τι θα συμβεί σε όλους αυτούς τους φτωχούς αγρότες στην Ελλάδα, οπότε θα ήταν καλό κάποιοι άνθρωποι στην Ευρώπη να κρατούσαν συχνότερα το στόμα τους κλειστό». Πολλοί θεωρούν πως αυτή ακριβώς η διαφωνία του με τη Γερμανία συνετέλεσε στην αποχώρησή του από την πολιτική ηγεσία του Eurogroup.
«Γνώριζα [εδώ και δεκαετίες] ότι Γερμανία και Γαλλία κέρδιζαν τεράστια ποσά από τις εξαγωγές τους προς την Ελλάδα, αλλά δεν μπορούσα να πω δημόσια αυτό που γνώριζα» ομολόγησε το 2010 ο Γιούνκερ. Αποδεικνύοντας πως δεν είναι ούτε «φιλέλληνας» ούτε «ανθέλληνας», αλλά απλώς ένας ρεαλιστής δεξιός. Εστω και με φιλάνθρωπα αισθήματα για τους ελέω μνημονίων αναξιοπαθούντες.
Ο… Θρακιώτης
Δημότης Ορεστιάδας
Από τον Ιανουάριο του 2004 ο Γιούνκερ είναι επίτιμος δημότης Ορεστιάδας, την οποία έχει επισκεφθεί επανειλημμένα και έχει δηλώσει ότι αγαπάει ιδιαίτερα. «Οι κάτοικοι της πόλης αυτής έχουν πολλές ομοιότητες με εμάς τους Λουξεμβούργιους, αφού έχουν υποστεί πολλές τραγωδίες, λόγω της διαμονής τους κοντά στα σύνορα» έχει πει.
Από το νοσοκομείο στο υπουργείο
Λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές του Ιουνίου του 1989 στο Λουξεμβούργο, ο Γιούνκερ έπεσε θύμα σοβαρού τροχαίου ατυχήματος. Εμεινε σε κώμα δύο εβδομάδες, αλλά όταν ξύπνησε, βρήκε να τον περιμένει η θέση του υπουργού Οικονομικών του Μεγάλου Δουκάτου.
Ευρώ και νάνοι Ευρωπαίοι
«Εμείς οι Ευρωπαίοι είμαστε νάνοι: δεν φτάνει το ότι είμαστε λίγοι τον αριθμό, επιπλέον αρχίζουμε να αποδυναμωνόμαστε. Εχουμε μόνο μία ευκαιρία να δείξουμε στον υπόλοιπο κόσμο πως είμαστε ικανοί για μεγάλα πράγματα, και αυτό ακριβώς εκφράζει το ενιαίο νόμισμα» είχε επισημάνει σε δηλώσεις του σχετικά με τη σημασία μιας «ευρύτερης ευρωπαϊκής ενοποίησης».
Μπον βιβέρ με χιούμορ
«Οταν θέλω να πω κάτι στα γαλλικά, σκέφτομαι στα γερμανικά, και αντιστρόφως» είχε δηλώσει χαριτολογώντας ο Γιούνκερ, ο οποίος δεν κρύβει την αγάπη του για δύο ακόμη πράγματα: ένα καλό πούρο και ένα ποτήρι ακριβό κονιάκ.
Ο μετεωρολόγος έπεσε έξω
Στις 17 Απριλίου 2012 είχε δηλώσει ρητά ότι «η Ισπανία δεν θα χρειαστεί κανενός είδους οικονομική βοήθεια από το εξωτερικό». Οκτώ μήνες μετά η Ισπανία ελάμβανε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας 40 δισ. ευρώ ως βοήθεια για τις κρατικοποιημένες τράπεζές της.
Κριστόφ Ματιέ, δημοσιογράφος
«Είναι άνθρωπος της δράσης»
Αν είναι να ανακατευθεί ο Γιούνκερ στην ευρωπαϊκή πολιτική, θα αναλάβει πόστο με μεγάλα περιθώρια λήψης προσωπικών αποφάσεων, εκτιμά μιλώντας στο «Βήμα» ο δημοσιογράφος Κριστόφ Ματιέ, αρχισυντάκτης της ενημερωτικής ιστοσελίδας «L’Essentiel Online» με έδρα το Λουξεμβούργο.
«Είναι άνθρωπος της δράσης»
Αν είναι να ανακατευθεί ο Γιούνκερ στην ευρωπαϊκή πολιτική, θα αναλάβει πόστο με μεγάλα περιθώρια λήψης προσωπικών αποφάσεων, εκτιμά μιλώντας στο «Βήμα» ο δημοσιογράφος Κριστόφ Ματιέ, αρχισυντάκτης της ενημερωτικής ιστοσελίδας «L’Essentiel Online» με έδρα το Λουξεμβούργο.
Πώς είναι η μετάβαση σε μια κυβέρνηση χωρίς το CSV ύστερα από 18 χρόνια;
«Ο νέος συνασπισμός ήταν ό,τι πιο δημοκρατικό μπορούσε να συμβεί στην παρούσα φάση, διότι αντικατοπτρίζει τη θέληση του λαού του Δουκάτου: όταν το 66% των πολιτών ψήφισε εναντίον του κόμματος του Γιούνκερ, σήμαινε πως είχε έρθει η ώρα να κατεβεί από το άρμα της εξουσίας. Το CSV είναι όντως μια μεγάλη και σημαντική πολιτική δύναμη στη χώρα μας, αλλά δεν παύει τον τελευταίο καιρό να έχει χάσει αρκετή από τη δημοφιλία του. Οπως γράφεται κατά κόρον εδώ σε Facebook και Twitter, οι πολίτες του Λουξεμβούργου έκαναν τη δική τους «ήρεμη επανάσταση»».
Τι θα κάνει τώρα ο μεγάλος χαμένος των εκλογών;
«Κανένας δεν είναι σίγουρος ποιο ακριβώς θα είναι το επόμενο βήμα του Γιούνκερ, καθ’ ότι και ο ίδιος κρατά κλειστά τα χαρτιά του. Ωστόσο, απ’ όσο τον γνωρίζουμε εμείς εδώ στο Λουξεμβούργο, μπορώ να σας πω πως, αν επιλέξει να συνεχίσει την καριέρα του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τότε θα αναλάβει ένα πόστο που θα του διασφαλίζει μεγάλα περιθώρια δράσης και αποφάσεων. Γιατί ο Γιούνκερ είναι πρώτα απ’ όλα άνθρωπος της δράσης. Του αρέσει να πράττει, να κινείται, όχι απλώς να εκπροσωπεί».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
