Τι είδε και τι «άκουσε» το ΔΝΤ στις εφορίες

Το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης το βουητό που ακουγόταν από τη ΔΟΥ Ομονοίας θα νόμιζε κανείς ότι προέρχεται από διαμαρτυρίες αγανακτισμένων πολιτών που περίμεναν στην ουρά ατελείωτες ώρες. Οσο όμως πλησίαζε στην είσοδο, αντιλαμβανόταν ότι το βουητό αυτό ήταν διαμαρτυρία, όχι για την ταλαιπωρία της αναμονής, αλλά στρεφόταν εναντίον του επικεφαλής του τεχνικού κλιμακίου της τρόικας που θέλησε να επισκεφθεί την Εφορία για να διαπιστώσει ιδίοις αν δουλεύει καλά και εισπράττει χρήματα σύμφωνα με το… σχέδιο! Μάλιστα δυο-τρεις φορολογούμενοι που πληροφορήθηκαν την ιδιότητά του συνόδευσαν τις διαμαρτυρίες τους με μερικές εγγλέζικες φράσεις του τύπου… «fuck you» ή σεμνότερες, του τύπου «go home». Τι είχε συμβεί;

Ο Καναδός κ. Γουίλιαμ Κράνταλ, επικεφαλής του τεχνικού κλιμακίου της τρόικας, εκ μέρους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, θέλησε να πραγματοποιήσει έλεγχο στην Εφορία, την ώρα που οι ουρές ήταν ατελείωτες, που ο κόσμος μέσα διαμαρτυρόταν ότι δεν έχει να πληρώσει, ότι καταστράφηκε από τους φόρους και τα «χαράτσια», που αναγκαζόταν να ανεβοκατεβαίνει τις σκοτεινές (και βρώμικες από χυμένους φραπέδες) σκάλες, δεν είναι και το καλύτερο θέαμα. Ο κ. Κράνταλ, συνοδευόμενος από μια μεταφράστρια, αποδείχθηκε ότι είχε άγνοια κινδύνου για το πού πήγαινε. Ρώτησε σε ποιον όροφο βρισκόταν το γραφείο της διευθύντριας της ΔΟΥ κυρίας Μαρίας Καρούνου, περίμενε υπομονετικά το ασανσέρ για να ανέβει ως τον 7ο όροφο, αλλά συνέβη το απρόοπτο. Κάποιοι βλέποντας τον καλοντυμένο ξένο ρώτησαν ποιος είναι και όταν έμαθαν άρχισαν να διαμαρτύρονται. Φωνές ακούγονταν ότι δεν τα βγάζουμε πέρα, ότι χρεοκοπήσαμε, ότι η τρόικα έχει φορολογήσει τα πάντα, ότι τα «χαράτσια» μας έχουν πνίξει.

Οταν ο κ. Κράνταλ έφθασε στο γεμάτο λουλούδια γραφείο της διευθύντριας, μιας υπομονετικής και ευγενέστατης κυρίας, της συστήθηκε δίνοντάς της την κάρτα του και βρέθηκε στην ανάγκη να εξηγήσει, μετά τα όσα άκουσε, τι γύρευε στην Εφορία: «Ο ρόλος μου είναι να ελέγξω πώς λειτουργεί η Εφορία. Δεν έχω καμία αρμοδιότητα για τους φόρους» δικαιολογήθηκε. Κάτι που η κυρία Καρούνου προσπαθούσε αργότερα να εξηγήσει και στους φορολογουμένους που εισέρχονταν στο γραφείο της αγανακτισμένοι. Ισως ο εκπρόσωπος του τεχνικού κλιμακίου της τρόικας να άκουγε πολύ περισσότερα από τους φορολογουμένους αν γινόταν ευρύτερα γνωστή η ταυτότητά του ή αν περνούσε από το Μητρώο ή το Πρωτόκολλο, όπου οι ουρές εκείνη την ώρα ήταν απερίγραπτες.

Στις εφορίες οι φορολογούμενοι αναστενάζουν. Το βλέπεις στα πρόσωπα 80χρονων με τα χαρτιά στα χέρια να περιμένουν ώρες όρθιοι στις ουρές. Το βλέπεις στα μάτια των ανέργων που έρχονται να δηλώσουν ότι δεν έχουν να πληρώσουν και εν συνεχεία βλέπεις την απόγνωσή τους όταν τους παραπέμπουν από γραφείο σε γραφείο. Το βλέπεις ακόμη στα βλέμματα όλων αυτών που έρχονται για διακανονισμό και δεν παίρνουν αμέσως απάντηση και είναι αναγκασμένοι να ξανάρθουν. Το συναντάς τέλος στις εκφράσεις των φορολογουμένων που καλούνται στις εφορίες γιατί δήλωσαν λανθασμένα στοιχεία στις φορολογικές τους δηλώσεις. Μα πιο πολύ απ’ όλα συναντάς στις σκάλες και έξω από τα γκισέ μικρομεσαίους και άλλους επιχειρηματίες που έβαλαν «λουκέτο» στις επιχειρήσεις τους και με απόγνωση προσπαθούν απέναντι από έναν τεχνοκράτη υπάλληλο να πετύχουν παράταση δόσης.

Παράπονα και ικεσίες μπροστά στο γκισέ

Και αν ο καναδός εκπρόσωπος του τεχνικού κλιμακίου της τρόικας κ. Κράνταλ πέρασε από τη ΔΟΥ Ομονοίας «αβρόχοις ποσί» και μόνο μερικά… γαλλικά εκτοξεύθηκαν εναντίον του, δεν θα συνέβαινε το ίδιο, λένε οι συνωστιζόμενοι στις ουρές της Εφορίας, με τους πολιτικούς οποιουδήποτε κόμματος. Κυρίως στρέφονται εναντίον των κομμάτων της συγκυβέρνησης και της μείζονος αντιπολίτευσης. Στους πρώτους γιατί επέβαλαν τα «χαράτσια» και τους φόρους και στους δεύτερους γιατί δεν κάνουν τίποτε για να σταματήσει αυτό το κακό που τους εξαθλιώνει οικονομικά και κοινωνικά, όπως λένε: «Μας παίρνουν με το έτσι θέλω και χωρίς εμείς να φταίξουμε σε τίποτε τα σπίτια, τη ζωή μας και η αντιπολίτευση απλώς υπόσχεται ότι θα μας τα δώσει πίσω. Τους πιστεύουμε;» είναι το πιο συνηθισμένο ξέσπασμα το οποίο ακούει κανείς περιμένοντας στις ουρές των εφοριών. Οι πολίτες παραπονούνται, φωνάζουν, διαμαρτύρονται και για το σύστημα είσπραξης φόρων, αλλά ποιος να τους ακούσει… Ουδείς μπορεί φέρ’ ειπείν να καταλάβει τον 85χρονο Παναγή Κ. που δεν μπορεί να χειριστεί τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και να συντάξει τη φορολογική του δήλωση. Ουδείς μπορεί να νιώσει την αγωνία της κυρίας Ελένης Χρ., υπαλλήλου σε φούρνο, για το λάθος που έκανε στο μέτρημα των τετραγωνικών ενός αγροτεμαχίου και τώρα της ζητούν περισσότερα λεφτά. Κανένας δεν μπορεί να καταλάβει τον 45χρονο άνεργο Κωστή Π. που δεν έχει να πληρώσει, αλλά και πού να μείνει όταν του έκαναν έξωση από το σπίτι, και ικετεύει τον διευθυντή να κοιμάται σε ένα από τα δωμάτια της Εφορίας, ώσπου να βρει χρήματα για να ξεπληρώσει το χρέος του.

«Θαρσείν χρη» έλεγε στη ΔΟΥ Αμαρουσίου ένας επαγγελματίας που ήθελε να αλλάξει την έδρα της μικρής επιχείρησής του. Πρέπει κανείς όντως να οπλιστεί με θάρρος για να επισκεφθεί στην Εφορία. Οι συνταξιούχοι και οι ηλικιωμένοι ταλαιπωρούνται περισσότερο. Καθημερινά τα φαινόμενα λιποθυμίας. Πολλές φορές τα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ εκλήθησαν για να παραλάβουν ασθενείς από τις εφορίες: «Το σύστημα είναι άθλιο, δεν το καταλαβαίνουμε» λένε για το ηλεκτρονικό σύστημα για το οποίο εμφανίζεται υπερήφανος ο γενικός γραμματέας Εσόδων κ. Χ. Θεοχάρης. Η συγχώνευση εφοριών αντί να λύσει τα προβλήματα και να απαλύνει την ταλαιπωρία του κόσμου τα έκανε χειρότερα. Αν σε όλα αυτά προστεθεί και η έλλειψη προσωπικού, μιλάμε για τραγική κατάσταση. Η Πηνελόπη Αν., η οποία βρισκόταν επί τρεις ώρες στην ουρά, διαμαρτυρόταν γιατί στο γραφείο Μητρώου στην Ομόνοια υπήρχε εν λειτουργία ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής και ένας μόνον υπάλληλος σε ακτίνα δέκα μέτρων.

Οχι μετρητά, μόνο επιταγές

Το πόσο γραφειοκρατικό είναι το σύστημα που γονατίζει κυριολεκτικά όποιον θέλει να εξυπηρετηθεί σε μια Εφορία φαίνεται και από τούτο: Στο ισόγειο στη ΔΟΥ Ομονοίας βρίσκεται το Μητρώο για την υποβολή αίτησης, ώστε να λάβει ο ενδιαφερόμενος τον αριθμό πρωτοκόλλου. Αμέσως μετά θα πρέπει να μεταβεί στον 4ο όροφο, όπου βρίσκεται το Δικαστικό, για να διεκπεραιωθεί η ρύθμιση στο σύστημα. Εν συνεχεία θα πρέπει να πάει στον δεύτερο όροφο, όπου βρίσκεται το Γραφείο Εσόδων και εν συνεχεία θα πρέπει να περάσει από το Ταμείο για να πληρώσει. Και αν κανείς νομίζει ότι φθάνοντας στο Ταμείο, ύστερα από τόσους ορόφους και αναμονή σε ουρές, τελείωσε, κάνει λάθος. Αν έχει να πληρώσει σε μετρητά, η Εφορία δεν τα δέχεται: «Θέλουμε να μας πληρώσετε σε επιταγές ή με πιστωτικές κάρτες» είναι η συνηθέστερη εντολή που δίνουν οι ταμίες στους φορολογουμένους όταν επιχειρούν να πληρώσουν σε μετρητά.

Και αν δεν έχουν μπλοκάκι επιταγών, θα πρέπει να πάνε σε τράπεζα, να καταθέσουν τα μετρητά και να αποκτήσουν μπλοκ επιταγών και εν συνεχεία να ξαναπάνε στην Εφορία, να σταθούν και πάλι στην ουρά για να παραδώσουν την επιταγή στον ταμία. Και να σκεφθείτε ότι αυτή η κατηγορία φορολογουμένων θεωρείται η πιο… προνομιακή για την Εφορία, γιατί τουλάχιστον αυτοί έχουν να πληρώσουν. Οι άλλοι όμως…

«Δεν έχω λεφτά να πληρώσω, να πληρώσεις εσύ» λένε κοφτά συνήθως πολλοί φορολογούμενοι στη διευθύντρια της ΔΟΥ Ομονοίας κυρία Καρούνου. Αυτή η στενόχωρη κατάσταση επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο τούτη την περίοδο, με τα νέα εκκαθαριστικά που άρχισαν να αποστέλλονται για την πληρωμή τον ΦΑΠ του 2012 και βεβαίως την πληρωμή του ΦΑΠ του 2013, συν το «χαράτσι» της ΔΕΗ: «Κόλαση είναι, για να τρελαίνεσαι», παραδέχονται και οι υπάλληλοι των εφοριών, που, όπως λένε, «λυγίζουν» και οι ίδιοι πολλές φορές με την ταλαιπωρία την οποία υφίστανται οι φορολογούμενοι.

Οι φορολογούμενοι θέλουν από τις εφορίες να εξυπηρετηθούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, να τους αναγνωρίσουν το δίκιο τους, να προχωρήσουν σε διακανονισμό και, κυρίως, να μην ταλαιπωρηθούν με τη γραφειοκρατία. Στο Μητρώο δοκιμάζεται συνήθως η αντοχή του κάθε ενός για να αποκτήσει κλειδάριθμο. Να σκεφθείτε, όπως αναφέρει η κυρία Καρούνου, ότι μέχρι πρότινος οι ουρές έφθαναν τα 400-600 άτομα ημερησίως. Μάλιστα πρόσφατα στο Χαλάνδρι κλήθηκε η Αστυνομία για να αποτρέψει επεισόδια. Πρόβλημα και σύγχυση δημιουργείται και με τον ΦΑΠ, γιατί δεν έχει ακόμη πάρει την τελική του μορφή. Ελάχιστοι έχουν συμπληρώσει σωστά το Ε9 και καλούνται στις εφορίες για να δώσουν ορθά στοιχεία, επειδή δεν υπολόγισαν τα τετραγωνικά στο σπίτι τους ή επειδή δεν δήλωσαν κάποιο αγροτεμάχιο.